Gérmaniye ahalisi osman tursun: xitay saqchiliri méni jasusluq qilishqa zorlawatidu

Gérmaniyede yashawatqan muhajir osman tursunning bügün radiyomizgha ashkarilishiche, xotendiki xitay saqchiliri ikki aydin béri uni xitay üchün jasusluq qilishqa mejburlimaqta.

Melum bolushiche, xitay saqchiliri bir tereptin uning xotende lagérda tutup turuluwatqan oghlini özige téléfon qildurup, xitaygha hemkarlishishqa chaqirtsa, yene bir tereptin özliri uninggha biwasite téléfon qilip, eger maslashmisa xotendiki a'ile ezalirining nabut qilinidighanliqi heqqide tehdit salghan.

Bu programmimizni nöwette guma nahiyesidiki yighiwélish lagérida yétiwatqan bir tutqunning chet'elde yashawatqan dadisigha ündidarda qaldurghan sözi bilen bashlaymiz.

- Dada, bu méning sanga axirqi qétim gep qilishim bolup qélishi mumkin, chünki sen men ötkende dégen ishni qilmapsen. Yene bir qétim ötünüp soraymen: biz üch balangni oylap qoyghin, memet'iminning üch balisi bar, méningmu üch, 6 newrengni oylighin. Hemmimizning istiqbali nabut bolup ketmisun. Sen némishqa qarshilishisen? hökümet sanga yaman gep qilmaywatidu, bu yerdiki rehberler oyliship, bizgila emes sangimu chiqish yoli bermekchi boluwatidu. Sen bu yerge kélip baliliring bilen xatirjem yashiyalaysen. Bu sanga axirqi purset, bundaq purset sanga hergiz kelmeydu.

Bu awaz xatiriside xitab qiliniwatqan kishi- osman tursun‏. U, 22 yilning aldida gérmaniyege kélip olturaqlashqan. Uning eyni chaghda ana wetinide kichik qépqalghan 3 oghli memet'eli, memet'imin we memettursun bilen u 2016-yili türkiyede bir qétim körüshken. Üch oghul dadisi bilen bir körüshüsh arzusigha yetkendin kéyin, normal tirikchilikini dawamlashturush üchün shu yili ana yurtigha qaytqan. Bultur Uyghur rayonida yighiwélish lagérliri tesis qilin'ghanda, bu üch oghul tengla lagérgha ekétilgen. Bu awaz xatiriside dadisigha gep qiliwatqan kishi ene shu üch oghulning chongi memt'eli bolup, uning bundaq awaz qaldurushqa mejbur bolush jeryanini dadisi osman tursun mundaq bayan qilidu:

So'al: oghlingizning bayanliridin qarighanda xitay saqchiliri bilen sizning aringizda bir sözlishish bolghanliqi melum bu toghrimu?

Jawab: toghra, shundaq. Bu bek uzun jeryan, eng yéqinqisini désem xitay saqchiliri méni dubey, hindonéziye, xongkong yaki se'udi erebistanning birige kélishimni we men bilen sözlishidighan hemkarlishidighan ishi barliqini, bolmisa xotendiki balilirim we newrilirimning ziyan zexmetke uchraydighanliqini dédi؛ men ularning telipini ret qilghandin kéyin, méning memet'éli isimlik bu chong oghlumni manga téléfon achquzdi. U yuqiriqi geplirini dewatqanda yénida saqchilar barliqini bilip qaldim.

So'al: qandaq bildingiz?

Jawab: men oghlumgha téléfon qilip, men xitay hökümiti dégen yerge baralmaydighanliqim we ular kütüwatqan ishni qilalmaydighanliqimni déginimdin kéyinla, téléfonni saqchilar qoligha aldi we manga tehdit sélishqa bashlidi. . . .

So'al: saqchilarning shu awazini anglap baqsaq bolamdu?

Jawab: bolidu, yollap bérey:

Xitay saqchisining sözliri:

- Hajim, néme qilmaqchisiler zadi? bu balilarnimu nabut qilmaqchimu? men silerni xéli béshidin issiq-soghuq ötken dep oylaptimen, silerdiki némanche qatmal kalla bu? qandaq qilidu bu yerdiki balilar? bu yerdiki balilarning istiqbalini nabut qilmaqchima? men yaxshi qilay dep bashlaptimken bu ishni, aqiwiti yaxshi bolmaydighandek turidu bu ishning! men axirqi qétim yene bir dep qoyay: xatalishiwermisile, balilarning hemmisining istiqbalini tügeshtürila. Men mushunchilik dep qoyay, kallilirini silkiwetsile, özimiz bilen ketsun nurghun ishlar. Her ishning sewr-taqiti bar. Men popoza qilip dewatamdimen yaki emeliyettmu kéyin körila, arqisigha yéniwalidighan ish bolsighu meyliti, kallilirini silkiwetssile! yene boyunqattiqliq qilip balilarning bextige olturup qoymisila!!!

Melum bolghinidek, 22 yildin béri gérmaniyede yashawatqan muhajir osman tursunning xitay saqchiliri bilen bolghan bu majirasi uzun we murekkep bir jeryan. Déyilishiche, xitay saqchiliri osman tursunni ündekke keltürüsh üchün awwal, yeni bu yil 2-ayda uning lagérda solinip yatqan 24 yashliq kenji oghli memettursun osmanni lagérdin qoyup bérip, gérmaniyediki dadisi bilen körüshüsh üchün ereb birleshme xelipilikige yolgha salghan. Weqening dawami kélerki qétimliq programmimizda dawamliq diqqitinglarda bolidu.