Xoten sheherlik partkomning sékrétarining tutup tekshürülüshi chöpqetlirini endishige chüshürgen

Xoten sheherlik partkomning sékrétari chén ywenxu'a yighinda söz qilmaqta. 2016-Yili 17-mart, xoten.

25-Aprél Uyghur aptonom rayonluq intizam tekshürüsh komitétining bayanatida, xoten sheherlik partkomning sékrétari chén ywenxu'aning tutup turulup tekshürülüwatqanliqi bildürülgen idi. Shinxu'a torining bu heqtiki xewerde déyilishiche, chén ywenxu'a intizamgha éghir derijide xilapliq qilish qilmishi bilen eyiblen'gen. Xotendin igiligen uchurlirimizdin qarighanda, chén yu'enxu'aning tutulushi u jahan sürgen peytte xotendiki asasliq qurulush türlirige ige boluwatqan uning bir yurtluq chöpqetlirini endishige chüshürgenliki melum.

Uyghur aptonom rayonluq partkom intizam tekshürüsh torida élan qilin'ghan xoten sheherlik partkomning sékrétari chén ywenxu'a tutup turulup tekshürülüwatqanliqigha da'ir uchuridin melum bolushiche, chén ywenxu'a eslide herbiyliktin kesip almashturghan sichüenlik xitay bolup, u 1980-yillarning axirliridin buyan xoten teweside yéziliq partkomning katipi, sheherlik hökümetning teshwiqat kadiri, xoten sheherlik hökümet we partkomning bash katipi, teshwiqat we teshkilat bölümlirining mudiri, lop nahiyilik partkomning sékrétari hemde xoten sheherlik partkomning sékrétari qatarliq wezipilerde bolghan iken. Da'iriler uning intizamgha yaki qanun'gha xilap ishliri heqqide tepsiliy uchur tarqatmidi.

“Sumurgh” torining xewiride körsitilishiche, chén ywenxu'a shi jinpingning kompartiye ichidiki chiriklikke qarshi opératsiyeside Uyghur aptonom rayonidin qarmaqqa ilin'ghan yene bir yuqiri derijilik xitay emeldari hésablinidiken.

Chén yu'enxu'aning néme seweblik edliye organlirining bir terep qilishigha ötküzüp bérilgenliki heqqide tepsiliy melumat élish üchün xoten wilayetlik jama'et xewpsizlik idarisi ishxanisi bilen alaqileshken bolsaqmu, ular bu heqtiki so'alimizgha jawab bérishni ret qildi.

Biz yene xoten sheherlik intizam tekshürüsh idarisi bilen alaqileshtuq, téléfonni alghan xadim “Chén yu'enxu'ani men tutmidim, mendin ehwallarni sorimang” dep qopalliq bilen téléfonni qoydi.

Chén yu'enxu'aning tekshürülüwatqanliqi xoten sheherlik radi'o we téléwiziyeside xewer qilin'ghan bolup, xoten nahiyisidin ikki yil ilgiri radi'omiz ziyaritini qobul qilip xoten shehirini kéngeytip qurush bahaniside hökümetning yerlik xelqning yer zéminlirini mejburiy erzan bahada tartiwalghanliqini shikayet qilghan déhqan ayal bilen qayta alaqiliship xoten partkom sékrétarining tutulghanliqi heqqidiki hökümet tarqatqan uchurlardin xewiri bar-yoqluqini soriduq.

U ayal bu xewerning radi'oda anglitilghanliqini, bu xewer élan qilinishtin awwal yéqinqi künlerde yene xotendiki emeldarlar kélip tartiwalghan yerlirining ornigha yer késip bergenlikini, késilip ketken yangaq derexlirining ornigha bashqidin yangaq derexlirini bergenlikini éytip “Jayigha keldi, bizmu razi bolduq” dep memnunluqini bildürdi.

Bir qanche yil ilgiri xoten'ge kélip xelq'ara sayahetchilik shirkiti quruwalghan jin famililik xitay ilgiri ziyaritimizni qobul qilghanda, özining xotende ish oqetlirining yaxshiliqini, sheher bashliqi we partkom sékrétarliri bilen yéqinliqini pesh qilghan idi, biz uninggha qayta téléfon qilip chén yu'enxu'aning tutulup tekshürülüshidiki sewebni bilidighan-bilmeydighanliqini soriduq, u gerche uning tutulghanliqidin xewiri bolsimu, zadi qandaq éghir derijide xataliq ötküzgenlikidin xewiri yoqluqini bildürdi.

U mundaq dédi: “Chén yu'enxu'a bilen yurtdash aghinilerdin biz, umu sichüenlik özi yaxshiti, hazir u heqqide paranglashmaymiz, hazir merkezdinmu, aptonom rayondinmu intizam tekshürüshke adem keptu, hemmisi mushu yerdiken deydu, bundaq ishlarni sürüshte qilishmu epsiz.”

U yene arqidinla aghinisining tutulghanliqigha qarshi naraziliqini bildürüp: “U choqum xataliq ötküzdi-de bolmisa tutulamdu, xotendiki wezipisi bilen munasiwetlik bolushi mumkin, emma u sheherge shuji bolghilimu emdi 3 yil bolghan tursa, qanchilik xiyanetchilik qilip kételeydu deysiz, eski chong bashliqlar shundaq jiq, hoquqidin paydilinip ghayet zor xiyanetchilik qilghan bashliqlargha sélishturghanda, chén yu'enxu'ani kichik bélijan dések bolidu, hökümetmu chong ish qalghanlarni tutmay, mushularni qamaqqa alidu kechkiche, hökümet élan qilmighuche uning néme qilghanliqinimu bilgili bolmaydu.”

Biz uningdin chén yu'enxu'a tutulghandin kéyin jénining özidin we sodisining tesirge uchrighan-uchrimighanliqini soriduq, uning jawabliridin, gerche özidin endishe qilmisimu, emma yol, öy-zémin qurulushigha oxshash chong qurulushlarni höddige alghan yurtluqlirining chétilip qélishidin endishe qiliwatqanliqi, bashqilarningmu shuningdin ensirewatqanliqi ashkara boldi:

U mundaq dédi: “Men chén yu'enxu'a bilen u lopqa shuji waqtidila arilishattim, biz bille haraq ichip parangliship turattuq, yurtluq bolghandiki bezi ishlirimizgha anche-munche yardem qilidighan gep, lékin men kichik soda qilidighan adem bilen munasiwiti yoq. Bizge undaq chong sodilarni bersimu qilalmaymiz, shuning yoli bilen hökümetke tayinip yol yasash demsiz, yer échish, qurulush qilish demsiz, shundaq chong ishlarni qilidighanlar chétilip qélishi mumkin. Yurtdashlar, aghinilermu bu gepni chiqirishtin özini qachuruwatidu. Bir néme démek tes.”

Chén yu'enxu'agha da'ir uchur arxplirimizdin melumki, 3 yil awwal lop nahiyisining partkom sékrétarliriqidin xoten shehirining partkom sékrétarliqigha yötkep kélin'gen chén yu'enxu'a xoten shehiride xizmet bashlishi bilenla eng aldi bilen partiye, hökümet kadirlirigha 2014-yilliq xizmet yighini chaqirip, yighinda yéqinda xoten shehirige charlash aptomobilidin 10 ni ekelgenlikini, bular mexsus hijablan'ghan, jilbab kiygen musulman qiz-ayallarni xalighanche tutup apirip dölet amanliqini qoghdash idarisige tapshurup béridighanliqini eskertken hemde ularning tégi-tektini sürüshte qilip, bundaq kiyimni kiyishke zadi kimning tesir körsetkenlikini éniqlap chiqidighanliqini éytqan. U yene “Yil axirghiche, xoten sheher ichide yüzini yögeydighan birmu adem qoymaymen” dep sözligen.

Chén yene xotendiki doxturxana, ammiwi qatnash we bashqa her qandaq ammiwi sorunlar we hökümet tarmaqlirining ish béjirish orunlirida birdek hijablan'ghan, jilbab kiygen ayallarni qobul qilmasliq, mulazimet qilmasliq hemde bayqighan haman shexsi uchurini igilep munasiwetlik da'irilerge yetküzüshni mezmun qilghan uqturushni tarqatqan idi.

Ikki yil ilgiri xoten shehirining sheher bashliqi, sheherlik partkomning mu'awin sékrétari adil nurmemet partiyidin qoghlap chiqirilip, emilidin élip tashlan'ghan we edliye organlirining bir terep qilishigha tapshurup bérilgenliki xewer qilin'ghan. Adil nurmemetning hoquqidin paydilinip, zor miqdarda para alghanliqi, xususiy shirketlerdin payda közligenliki bildürülgen idi.