Шиветсийәдә хитай җасуслири уйғурларға болған җасуслуқини давамлаштурмақта
2016.03.22

Шиветсийә антонбладет ториниң хәвиридә көрситилишичә, шиветсийә истихбарат идариси 17-март күни истихбарат идарисиниң йиғини залида ахбарат йиғини чақирип, 2015-йиллиқ дөләт истихбаратиға даир хизмәтләрни хуласиләш доклатини елан қилди.
Доклатта, шиветсийә истихбарат идариси башлиқи андерс өткән бир йилда, аз дегәндә 10 ға йеқин дипломатни русийәгә қайтурғанлиқини билдүрди.
Бу җасусларниң мәқсити шиветсийә ичидә сиясий партийиләрниң бирликини бузуш, сиясий җәһәттин монопол қилиш, демократик һалда қарар чиқиришқа тәсир көрситиш қатарлиқ паалийәтләрдә болған. Шиветсийә һөкүмити бу җасуслуқ һәрикитини “ русийәниң шиветсийәгә қиливатқан психик уруши” дәп көрсәтти.
Җасусларниң йәнә русийә әлчиханисида хизмәт қиливатқан хизмәтчиләр икәнликини вә шиветсийәдики чоң ширкәтләрдә һәр хил кәспи хизмәтләр билән ниқаблинип паалийәт қиливатқанлиқини илгири сүрди.
Русийә һөкүмитиниң шиветсийә ахбарат -таратқулириға тәсир көрситип бир тәрәплимилик қутратқулуқ қилиши, русийә уруш айропиланлириниң шиветсийә һава тәвәликигә бөсүп кириши, шиветсийәниң әскири базилирини разведка қилиши қатарлиқ һәрикәтлири шиветсийәни әндишигә салмақта.
Доклатта йәнә, шиветсийәгә келидиған хәвпниң русийәдин башқа хитай вә ирандин келидиғанлиқини әскәртти.
Шиветсийә истихбарат идариси һәр йиллиқ хизмәт доклатида шиветсийәдә җасуслуқ паалийәт билән шуғуллиниватқан русийәдин башқа дөләтләр қатарида хитайниму изчил тизимлик ичидә елан қилип кәлмәктә.
Хитай даирилириниң шиветсийәдә пән-техникиға даир учур җасуслуқидин 2014-йили 3-сентәбирдә шиветсийәдики әң даңлиқ “падишаһ алий техника нистотик т һ” ға қарашлиқ тәтқиқат мәркизи билән техника җәһәттә һәмкарлишиш баһаниси билән йеқинлишип, шиветсийәниң “җас” намлиқ уруш айропиланиға ишлитилидиған компютер программисини сетивалмақчи болған содиси ашкарилинип шиветсийәдә қаттиқ ғулғула қозғиған иди.
Хитай даирилириниң җасуслуқ һәрикити шиветсийәдә паалийәт елип бериватқан уйғур тәшкилатлириға қаритилғанлиқи шиветсийә истихбарат идариси тәрипидин 2014-2015-йиллиқ истихбарат доклатида тәкитләнгән иди.
Биз, шиветсийә истихбарат идариси ашкарилиған хитайниң җасуслуқ һәрикитигә даир мәсилиләр һәққидә көз қаришини елиш үчүн, шиветсийәдә паалийәт қиливатқан тәшкилатлардин “уйғур маарип уюшмиси” ниң рәиси абдулла әһәтни зиярәт қилдуқ.
Абдулла әһәт шиветсийә истихбарат идариси тәрипидин ашкариланған хитайниң җасуслуқ һәрикитигә қарита өзиниң көз қаришини баян қилди.
Абдулла әһәт йәнә шиветсийәдики вәтәндашлиқи чиққан уйғурларниң бабурдәк хитай җасуслириниң чиқип қелишиниң алдини еливатқанлиқини әскәртип өтти.
Абдулла сөзидә шиветсийәдә яшаватқан уйғурларниң хитай даирилириниң васитилик тәһдитигә учраватқан болса, уни тәшкилат мәсуллириға вақтида паш қилип өзиниң һоқуқини қанунлуқ қоғдишиға тәшкилатларниң йеқиндин ярдәмдә болидиғанлиқини билдүрди.
Шиветсийәдики сиясий актиплардин батур әпәнди зияритимизни қобул қилип, шиветсийә истихбарат идарисиниң хитайниң җасуслуқ паалийәтлиригиму изчил түрдә диққәт қилип туруватқанлиқини әскәртти.
У сөзидә йәнә, шиветсийәдики уйғурларниң шиветсийә вәтәндашлиқиға өткәндин кейин, нормал туғқан йоқлашқа бериш җәрянида хитай даирилириниң тузиқиға дәссәп қелип, өзиниң кейинки һаятида виҗдан азаби тартип қалмаслиқини билдүрди.