Токйода өткүзүлгән “парлақ японийә қурайли” намлиқ муһакимә йиғинида уйғур, тибәт мәсилилири тилға елинған

16-Феврал токйода өткүзүлгән “парлақ японийә қурайли” намлиқ муһакимә йиғинида уйғур, тибәт мәсилилириму тилға елинған.

Японийә “ямато шимбун” гезитиниң тәшкиллиши билән 16-феврал токйо кенсе кийнанкаң сарийида өткүзүлгән“парлақ японийә қурайли” намлиқ илмий муһакимә йиғинида японийәдә вәтәнпәрвәр санилидиған бир қисим японлар доклат бәргән.

Йиғинда японийә парламент әзалиридин нагаяма өткән йили 28-декабир сеулда японийә тәрәпниң корейә билән иккинчи дуня уруши мәзгилидики “һал сориғучи аяллар”мәсилисидә бирдәклик һасил қилип, зиянкәшликкә учриған аялларға шизо абе һөкүмитиниң бәглик дәриҗидә төләм төләшкә келишкәнликигә өз наразилиқини билдүргән.

Илгири японийә өзини қоғдаш һава армийә қисмида учқучи болған офитсер сато мамори, хитай билән японийә арисидики сенкаку арили мәсилисидә японийә тәрәпниң йетәрлик дәриҗидә тәдбир қоллинип, хитайниң үзлүксиз һалда сенкаку арили әтрапида елип бериватқан түрлүк чарлаш һәрикәтлиригә тақабил туруши керәкликини тәкитлигән.

Бу қетимқи “парлақ японийә қурайли” намлиқ илмий муһакимә йиғиниға алаһидә тәклип билән қатнашқан японийәдә нәшр қилинидиған “җуңго һәптилик журнили” ниң баш муһәррири, язғучи меика ханим “хитайниң йеқинқи әһвали” намлиқ доклатини аңлатқан.

Доклаттин кейин зияритимизни қобул қилған меика ханим мәзкур доклатида дейилгән мәзмунлар һәққидә бизгә қисқичә учур берип өтти.

Язғучи меика ханим доклатида өткән йилидин буянқи хитай қанунидики бир қисим өзгиришләр һәққидә тохтилип, хитай пиланлиқ туғут сияситини әмәлдин қалдуруп, икки пәрзәнтлик болуш сияситини йолға қойған болсиму, бирақ узун муддәтлик пиланлиқ туғут сияситини иҗра қилиш җәрянида йәрлик пиланлиқ туғут комитетлириниң мәҗбурлиши билән дохтурханиларда һамилә чүшүрүш һәрикитидә өлтүрүлгән бовақ вә аниларниң сани һәққидә хәлқара җәмийәткә очуқ-ашкара һалда мәлумат бериши керәкликини оттуриға қойған.

У доклатида хитайниң пиланлиқ туғут сиясити ялғуз хитай өлкилиридила иҗра қилинипла қалмастин, бәлки азсанлиқ милләт районидин уйғур, тибәт районлиридиму қаттиқ қоллуқ сиясий васитиләр арқилиқ елип берилғанлиқини әскәрткән.

Язғучи меика ханим доклатида өткән йили 27-декабирда хитайниң террорлуққа қарши туруш қанунини тәсис қилип, бу йил 1-айдин башлап йолға қоюлғанлиқи һәққидә тохтилип, бу қанунниң мутләқ уйғур, тибәт қатарлиқ милләтләргә қаритилғанлиқини тәкитләп, илгири хитай уйғур районида йүз бәргән бир қисим вәқәләрни террорлуқ вәқәләр дәп қарап, вәқәдә бигунаһ ана вә балларни қәтлиам қилғанлиқиға 2014-йили 28-июл уйғур елиниң йәкән наһийисидә йүз бәргән вәқәни мисал қилип өткән.

Язғучи меика ханим доклатиниң ахирида, хитай нәнҗиң қирғинчилиқини б д т пән-маарип вә мәдәнийәт оргиниға тизимға алдурғанға охшаш, японийәдики инсанпәрвәр кишиләрниң уйғур, тибәт районлирида хитай компартийисиниң түрлүк бастуруш һәрикәтлиридә өлтүрүлгән уйғур, тибәтләрниң саниниму тизимға алдурушқа тиришиши керәкликини билдүргән вә шундақла хитай компартийәсиниң зулумидин өз юртлиридин айрилип чәтәлләргә қечиватқан уйғур мусапирлар мәсилиси һәққидиму қисқичә тохталған.

Ахирида зияритимизни қобул қилған, доклат бериш паалийитигә қатнашқан кикуки нобосеи әпәнди бу һәқтә тохтилип: “паалийәттә сөз қилған парламент әзаси нагаяма, учқучи сато қатарлиқ кишиләрниң вәтәнпәрвәрлик идийиси кишини һәқиқәтәнму тәсирләндүриду, болупму мени һәммидин бәкрәк һаяҗанға салғини, хитайда туғулуп чоң болған манҗу миллитидин болған меика ханимниң японийәни сөйүши вә хитай компартийәсигә болған нәприти” деди.

Паалийәт шу күни кәч саәт бәш йеримдин сәккизгә қәдәр давамлашқан болуп, паалийәткә японийәдики бир қисим нопузлуқ сиясий тәшкилатларниң вәкиллири, гезит-журнал,телевизийә қаналлириниң мухбирлириму иштирак қилған. Шу күни кәчтә японийә “сакура интернет” телевизийәсидә доклатниң әмәлий әһвали көрситилгән.
Меика ханим 1957-йили хитайниң лявниң өлкисидә туғулған, хитай армийисидә әскәр болған кейин, узун муддәт армийәдә хизмәттә болған. У,1982-йили японийәгә оқушқа келип туруп қалған. Һазир японийә вәтәндиши болуп, японийәдә нәшр қилинидиған “җуңго һәптилик журнили”ниң баш муһәррири. Һазирғичә униң хитай ишлириға аит алтә парчә әсири нәшр қилинған. У, японийәдики хитай өктичилири билән бирликтә һәрикәт елип барғандин сирт, уйғур,тибәт мәсилилириниму изчил қоллап бу һәқтә мақалә вә доклатларни елан қилип кәлгән.

Юқириқи аваз улинишидин тәпсилатини аңлаң.