Amérikining “30-Dékabir yeken weqesi” ge bildürgen inkasi xitayni qattiq bi'aram qildi

Muxbirimiz qutlan
2013.12.31
marie-harf-mariya-xarf.jpg Amérika tashqi ishlar ministérliqining mu'awin bayanatchisi mariye harf xanim “ 30-Dékabir yeken weqesi” ge inkas bildürdi. 2013-Yili 30-dékabir, washin'gton.
state.gov

30-Dékabir küni yekende qanliq toqunush yüz bérip uzaq ötmeyla, xitay da'iriliri bu weqeni shu küni rusiyening wolgagrad shehiride yüz bergen özini qoshup partlitish weqesi bilen baghlashqa tirishqan.

Xitay da'iriliri bir tereptin yekende yüz bergen qanliq toqunushning ichki xewerlirini qattiq qamal qilsa, yene bir tereptin axbarat oyuni oynap pütün dunyaning közini boyimaqchi bolghan.

Halbuki, xitayning bu urunushi amérikining “30-Dékabir yeken weqesi” ge bildürgen inkasi bilen sugha chilashqan. Amérika tashqi ishlar ministirliqining mu'awin bayanatchisi mariye harf xanim 30-dékabir muxbirlarni kütüwélish yighinida yekende yüz bergen qanliq toqunushni tilgha élip inkas bildürgen.

U bayanatida: “Amérika hökümiti shinjang Uyghur aptonom rayonida yüz bergen bir qatar weqelerge yéqindin diqqet qiliwatidu. Biz junggo hökümitidin dawamliq öz puqralirining erkinlikige kapaletlik qilishini, puqralarning öz naraziliqlirini ochuq-ashkara we tinch yol bilen ipadilesh hoquqigha yol qoyushini chaqirimiz shundaqla öz puqralarning öch élishidin ensirimeslikini tewsiye qilimiz.”

Harf xanim munularni tekitligen: “Amérika hökümiti yene Uyghur xelqini zorluq küch usulini tallimasliqqa, junggo xewpsizlik qisimlirini özini tutuwélishqa chaqiridu.”

Harf xanim yene 28-öktebir tyen'enmén'ge aptomobil bilen hujum qilish weqesi heqqide toxtilip mundaq dégen: “Amérika yenila közitish pozitsiyeside turmaqta, hazirgha qeder amérika bu weqeni ‛térrorluq hujumi‚ dep békitkini yoq”.

Amérikining Uyghur élida yüz bergen qanliq weqelerge tutqan pozitsiyisi xitay terepning küchlük naraziliqini qozghighan. Neq meydanda turghan bir neper xitay muxbiri amérika hökümitini rusiyede yüz bergen wolgagrad weqesi bilen shu küni yekende yüz bergen weqege “Ikki xil ölchem” tutqanliqi bilen eyibligen.

Harf xanim jawab bérip mundaq dégen: “Amérika bu heqte téxi yéterlik uchur we delil-ispatqa érishmey turup aldiraqsanliq bilen höküm chiqarmaydu. Biz bu weqening arqigha yoshurun'ghan ré'al pakitlarni toplimaqtimiz. Biz bu ishqa nisbeten özimiz musteqil toplighan pakitlar boyiche mu'amile qilimiz.”

Uyghur milliy herikitining rehbiri, dunya Uyghur qurultiyining re'isi rabiye qadir xanim ziyaritimizni qobul qilip, amérika bashliq dunyadiki démokratiye we insan heqlirini qollaydighan ellerning xitayning axbarat oyunigha hergiz egeshmeydighanliqigha ishinidighanliqini bildürdi.

Rabiye xanim yene, dunya Uyghur qurultiyigha wakaliten “30-Dékabir yeken weqesi” we yillardin buyan Uyghurlar wetinide yüz bergen qanliq weqelerning tüp sewebchisining xitay hökümitining basqun siyasiti ikenlikini körsetti.

Tepsilatini awaz ulinishtin anglighaysiz.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.