ئىستانبۇلدا «كېچىدە تۇتقۇن قىلىنىشنى كۈتۈش» ناملىق كىتاب توغرىسىدا مۇھاكىمە يىغىنى ئۆتكۈزۈلدى

ئىستانبۇلدىن ئىختىيارىي مۇخبىرىمىز ئارسلان تەييارلىدى
2024.09.23
tahir-hamut-izgil-turkiye-1 ئۇيغۇرچىسى نەشر قىلىنغان «كېچىدە تۇتقۇن قىلىنىشنى كۈتۈش» ناملىق كىتاب توغرىسىدا ئىستانبۇلدا ئۆتكۈزۈلگەن مەخسۇس مۇھاكىمە يىغىنىدا مەزكۇر كىتابنىڭ ئاپتورى تاھىر ھامۇت ئىزگىل ئەپەندى سۆزلىمەكتە. 2024-يىلى 20-سېنتەبىر، تۈركىيە.
RFA/Arslan

ئامېرىكادا ياشاۋاتقان شائىر ۋە رېژىسسور تاھىر ھامۇت ئىزگىلنىڭ «كېچىدە تۇتقۇن قىلىنىشنى كۈتۈش» ناملىق كىتابنىڭ ئۇيغۇرچىسى يېقىندا ئىستانبۇلدا نەشىر قىلىنغان بولۇپ، 20-سېنتەبىر جۈمە كۈنى ئىستانبۇلدا بۇ كىتاب توغرىلىق مەخسۇس مۇھاكىمە يىغىنى ئۆتكۈزۈلدى.

مۇھاكىمە يىغىنىدا كىتاب ئاپتورى تاھىر ھامۇت ئىزگىل بىلەن بۇ كىتابنى ئۇيغۇرچىدىن ئىنگلىزچىگە تەرجىمە قىلغۇچى ئۇيغۇر ئەدەبىياتى تەتقىقاتچىسى جوشۇئا فىرىمەن (Joshua Freeman) قاتارلىقلار قاتناشتى، شۇنداقلا بۇ كىتابنىڭ يېزىلىشى، تەرجىمە قىلىنىشى ۋە ئۇنىڭدىكى بىر قىسىم مۇھىم دېتاللار ھەققىدە چۈشەنچە بەردى. ئاخىرىدا ئۇلار يىغىن ئەھلىنىڭ بۇ كىتاب توغرىسىدىكى سوئاللىرىغا جاۋاب بەردى.

ئۇيغۇرچىسى نەشر قىلىنغان «كېچىدە تۇتقۇن قىلىنىشنى كۈتۈش» ناملىق كىتاب توغرىسىدا ئىستانبۇلدا ئۆتكۈزۈلگەن مەخسۇس مۇھاكىمە يىغىنىدا ئىنگلىزچىگە تەرجىمە قىلغۇچى ئۇيغۇر ئەدەبىياتى تەتقىقاتچىسى جوشۇئا فىرىمەن (Joshua Freeman) سۆزلىمەكتە. 2024-يىلى 20-سېنتەبىر، تۈركىيە.
ئۇيغۇرچىسى نەشر قىلىنغان «كېچىدە تۇتقۇن قىلىنىشنى كۈتۈش» ناملىق كىتاب توغرىسىدا ئىستانبۇلدا ئۆتكۈزۈلگەن مەخسۇس مۇھاكىمە يىغىنىدا ئىنگلىزچىگە تەرجىمە قىلغۇچى ئۇيغۇر ئەدەبىياتى تەتقىقاتچىسى جوشۇئا فىرىمەن (Joshua Freeman) سۆزلىمەكتە. 2024-يىلى 20-سېنتەبىر، تۈركىيە.
RFA/Arslan

بۇ يىغىننى دۇنيا ئۇيغۇر يازغۇچىلار ئۇيۇشمىسى، تەكلىماكان ئۇيغۇر نەشرىياتى ۋە ئۇيغۇر يار فوندى بىرلىكتە ئۇيۇشتۇرغان بولۇپ، يىغىنغا ئۇيغۇر ئەدەبىياتى تەتقىقاتچىسى مەخمۇتجان ياسىن رىياسەتچىلىك قىلدى. بۇ يىغىنغا ئىستانبۇلدىكى ئۇيغۇر ياشلىرى ۋە زىيالىيلىرى قاتناشتى.

ئالدى بىلەن شائىر تاھىر ھامۇت ئىزگىلنىڭ قىسقىچە تەرجىمىھالى ئوقۇپ ئۆتۈلگەندىن كېيىن، «كېچىدە تۇتقۇن قىلىنىشنى كۈتۈش» ناملىق كىتاب توغرىسىدا ئاپتور تاھىر ھامۇت ئىزگىل ئوقۇرمەنلەرنىڭ سوئاللىرىغا جاۋاب بەردى.

شائىر تاھىر ھامۇت ئىزگىل ئەپەندى بۇ كىتابنى يېزىشقا تۈرتكە بولغان ئامىللار توغرىسىدا توختىلىپ، مۇنداق دېدى: «بۇ كىتابنى يېزىش بىر مەجبۇرىيەت بولدى، مۇشۇ سەھنىلەردە ئولتۇرۇش كېرەك بولغان، بىز ئېرىشكەن شان-شەرەپلەردىنمۇ زىيادە شان-شەرەپكە ئېرىشىشى كېرەك بولغان ۋەتەندە نۇرغۇن دوستلىرىمىز بار ئىدى. ئۇلار ھازىر تۈرمىلەردە ئازاب چېكىۋاتىدۇ، خىتاي رېجىمى ئاستىدا قىينىلىۋاتىدۇ، بۇنداق شارائىتتا بىز ئاۋازسىز قالساق بولمايدۇ، قانچىلىك ئاۋازىمىزنى چىقىرالىساق، شۇنچىلىك ياخشى. بۇ كىتاب ئەنە شۇنداق بىر زۆرۈرىيەت تۈپەيلى يېزىلدى».

ئۇيغۇرچىسى نەشر قىلىنغان «كېچىدە تۇتقۇن قىلىنىشنى كۈتۈش» ناملىق كىتاب توغرىسىدا ئىستانبۇلدا ئۆتكۈزۈلگەن مەخسۇس مۇھاكىمە يىغىنىدا مەزكۇر كىتابنىڭ ئاپتورى تاھىر ھامۇت ئىزگىل ئەپەندى سۆزلىمەكتە. 2024-يىلى 20-سېنتەبىر، تۈركىيە.
ئۇيغۇرچىسى نەشر قىلىنغان «كېچىدە تۇتقۇن قىلىنىشنى كۈتۈش» ناملىق كىتاب توغرىسىدا ئىستانبۇلدا ئۆتكۈزۈلگەن مەخسۇس مۇھاكىمە يىغىنىدا مەزكۇر كىتابنىڭ ئاپتورى تاھىر ھامۇت ئىزگىل ئەپەندى سۆزلىمەكتە. 2024-يىلى 20-سېنتەبىر، تۈركىيە.
RFA/Arslan

بۇ كىتابنى ئۇيغۇرچىدىن ئىنگلىز تىلىغا تەرجىمە قىلغان ئامېرىكالىق تەتقىقاتچى جوشۇئا فىرىمەن ئەپەندى، بۇ كىتابنى ئىنگلىزچىگە تەرجىمە قىلىشقا تۈرتكە بولغان ئامىلنىڭ دەل ئۆزىنىڭ نۇرغۇن ئۇيغۇر دوستلىرىنىڭ لاگېلارغا قامالغانلىقى ئىكەنلىكى، شۇنىڭ ئۈچۈنمۇ بۇ كىتابنى ئىنگلىز تىللىق دۇنياغا تونۇشتۇرۇشنى ئۇيغۇر خەلقى ئۈچۈن بەك مۇھىم دەپ قارىغانلىقىنى بىلدۈردى.

ئۇ يەنە ئۆزىنىڭ بىر قانچە يىللار ئىلگىرى ئۈرۈمچىدە ئوقۇش جەريانىدا تونۇشقان تاھىر ھامۇتقا ئوخشاش ئۇيغۇر دوستلىرىنىڭ تۇتقۇن قىلىنىشىدىن ئەنسىرىگەنلىكىنى، تاھىرنىڭ كېيىن ئائىلىسى بىلەن ئامېرىكاغا ساق-سالامەت كەلگەنلىكىدىن بەك خوش بولغانلىقىنى، شۇنداقلا ئۇلارنىڭ ئامېرىكاغا كېلەلىشىنى بىر مۆجىزە دەپ قارايدىغانلىقىنى بىلدۈردى.

مەلۇمكى، خىتاينىڭ 2017-يىلىدىن بۇيان ئۇيغۇر ئېلىدە ئېلىپ بارغان چوڭ تۇتقۇنى ۋە لاگېرلار توغرىسىدا مۇھاجىرەتتە ياشاۋاتقان ئۇيغۇر يازغۇچىلىرى ۋە تەتقىقاتچىلار، چەت ئەلگە ھايات قېچىپ چىقالىغان لاگېر شاھىتلىرى كۆپلىگەن ئەسلىمە ۋە مەخسۇس كىتابلارنى يېزىپ نەشىر قىلدۇردى. تاھىر ھامۇت ئىزگىلنىڭ بۇ كىتابى شۇلارنىڭ ئىچىدە تەسىرى ئەڭ زور، تەرجىمە قىلىنغان تىللار ئەڭ كۆپ بولغان كىتاب بولۇپ قالدى.

تاھىر ھامۇت ئەپەندى بۇ كىتابنىڭ باشقا كىتابلارغا سېلىشتۇرغاندا ئوخشىمايدىغان پەرقلىرى توغرىسىدا توختىلىپ ئۆتتى. ئۇ بۇ كىتابنىڭ ئۆزىنىڭ شەخسىي كەچۈرمىشلىرى ۋە بىر قىسىم زىيالىي دوستلىرىنىڭ كونكرېت كەچۈرمىشلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالغانلىقىنى تەكىتلىدى. ئۇ يەنە ئىرقىي قىرغىنچىلىقنىڭ شەخسلەرنىڭ روھىي ھالىتىگە قانداق تەسىر كۆرسىتىدىغانلىقى توغرىسىدىمۇ پىكىر بايان قىلدى.

ئۇيغۇر ئەدەبىياتى تەتقىقاتچىسى جوشۇئا فىرىمىن ئەپەندى بۇ كىتابنىڭ ئەھمىيىتى توغرىسىدا توختىلىپ، مۇنداق دېدى: «ئۇيغۇر كىرىزىسى بولۇۋاتقان بىر ۋاقىتتا بۇ كىتابنىڭ نەشىردىن چىقىشى دەل ۋاقتىدا قىلىنغان ئىش دەپ قارايمەن، چۈنكى بۇ كىتاب 10 يىلدىن كېيىن چىققان بولسا ئىدى، ئۇ ۋاقىتتا ئۇيغۇر كىرىزىسىگە تەسىر كۆرسىتەلمەيتتى، شۇڭا كىرىزىس تازا ئەۋج ئالغان بىر ۋاقىتتا بۇ كىتابنىڭ چىققىنى بەك ياخشى بولدى. مەن بۇ كىتابنىڭ خاتىرە سۈپىتىدە بۇنىڭغا ئىسپات بولالايدىغانلىقىغا ھەم بۇ كىرىزىسكە مەلۇم دەرىجىدە تەسىر كۆرسىتەلەيدىغانلىقىغا ئىشىنىمەن. چۈنكى بۇ كىتابنى ئوقۇغان كىشى تەسىرلىنىدۇ، ئېسىدە قالىدۇ، بۇ كىتابنىڭ چىققىنى نۇرغۇن ئوقۇرمەنلەر ئۈچۈن ئابستراكت نەرسىنى رېئال بىر نەرسىگە ئايلاندۇرالايدۇ. بۇ كىتاب مەن كۈتكەندىنمۇ بەكرەك تەسىر قوزغىدى، شۇڭا بۇ كىتابنى ئىنگلىزچىگە تەرجىمە قىلغانلىقىمدىن خۇرسەن بولدۇم».

بۇ كىتابنى ئوقۇپ چىققان مەخمۇتجان ئەپەندى كىتاب توغرىسىدىكى كۆز قاراشلىرىنى ئىپادىلەپ، مۇنداق دېدى: «بۇ كىتابتا بىر شەخسنىڭ كەچۈرمىشلىرىدىن بىر مىللەتنىڭ كوللېكتىپ سۈپىتىدە قانچىلىك ئېزىلىش، بېسىم، سىقىلىش، تەشۋىش، دېلىغۇللۇق، قورقۇش ئىچىدە ياشىغان ئىنتايىن مۇرەككەپ روھىي كەيپىياتىنى كۆرۈۋالغىلى بولىدۇ. كىتابتىكى دېتاللار ھەقىقەتەنمۇ يۈرەككە تېگىدۇ. مەنمۇ ئىلگىرى ۋەتەندە ياشىغان بىر ئۇيغۇر بولۇش سۈپىتىم بىلەن بۇ كىتابنى ئوقۇغان ۋاقتىمدا ۋەتەندىكى بېشىمدىن ئۆتكەن شەخسىي كەچۈرمىشلىرىمنىڭ ماڭا دائىم ئەگىشىپ ماڭغانلىقىنى ھېس قىلدىم».

بۇ كىتابنىڭ ئاپتورى تاھىر ھامۇت ئىزگىل ئەپەندى بۇ كىتابنى يېزىش جەريانىدا ئەڭ قىيىن بولغان نۇقتىلارنى بىرمۇبىر تىلغا ئېلىپ ئۆتتى. يىغىن ئاخىرىدا ئاپتور ئۆزىنىڭ «كېچىدە تۇتقۇن قىلىنىشنى كۈتۈش» ناملىق كىتابىنى سېتىۋالغۇچىلارغا ئىمزا قويۇپ بەردى.

پىكىر قوشۇڭ

رادىئونىڭ ئىشلىتىش شەرتلىرىگە ئاساسەن، پىكىرلىرىڭىز تەكشۈرگۈچىلەر تەرىپىدىن تەستىقلىنىشى ۋە مۇۋاپىق دەرىجىدە تەھرىرلىنىشى تۈپەيلى، تور بەتتە دەرھال پەيدا بولمايدۇ. سىز قالدۇرغان مەزمۇنغا ئەركىن ئاسىيا رادىئوسى جاۋابكار بولمايدۇ. باشقىلارنىڭ كۆز قارىشى ۋە ھەقىقەتكە ھۆرمەت قىلىشىڭىزنى سورايمىز.