Xitayning "pewqul'adde wezipilik yéza oqutquchiliri" siyasiti Uyghurlar ichide xitay tilini omumlashturushning yene bir yéngi basquchi

• Muxbirimiz welining bu heqtiki toluq melumati
• Download story audio

Uyghur aptonom rayoni bu yil xitayning her qaysi jayliridin qobul qilghan "pewqul'adde wezipilik yéza oqutquchiliri" dep atilidighan 1038 kishini 29‏-, 30‏- awghust künliri ürümchige toplap terbiyiligen. "Shinjang xewer tori" da bayan qilinishiche, "pewqul'adde wezipilik yéza oqutquchiliri" dep atilidighan kishiler asasen Uyghur aptonom rayonidiki 20 nahiyige 3 yilliq muddet bilen ewetilidiken. "Pewqul'adde wezipilik yéza oqutquchiliri" dep atalghan kishilerning ish heqqini merkizi hökümet we aptonom rayonluq hökümet maliyisi birlikte üstige alidiken.

Xitay hökümiti döletning yuquri süpetlik oqutquchi menbesini yézilargha yüzlendüridiken

Merkizi agéntliqining 31 ‏- awghust küni xewer qilishiche, xitay hökümiti yéqinda maqullan'ghan "mejburiy ma'arip qanuni"‏ni 9 - ayning 1 ‏- künidin bashlap ijra qilidiken. Buning üchün döletning yuquri süpetlik oqutquchi menbesini yézilargha qaritidiken. Xewerde bayan qilinishiche, xitay hökümiti bu yildin bashlap gherb tereptiki rayonlargha 2 milyard 800 milyon yüen pul chüshürgen. Merkezdin chüshürgen bu meblegh bilen buyilning bash yérimida 47 milyon oqughuchi oqush rasxoti tölesh bésimidin xalas bolghan. Xitay ma'arip ministirlikining bayanatchisi wang shüming bu heqte izahat bergende "yiraq, namrat milli rayonlargha barghan pewqul'adde wezipilik oqutquchilargha dölettin turmush yardem puli bérilidu" dep jakarlighan. Merkizi hökümet her qaysi jaylardin pewqul'adde wezipilik oqutquchilarni yaxshi kütüwélish we yaxshi uzitishni telep qilghan.

Pewqul'adde wezipilik oqutquchilargha 3 yil ichide magistirliq unwani imtihansiz bérilidiken

Shinxu'a agéntliqining xewerliride bayan qilinishiche, xitayning ma'arip ministirliki, maliye ministirliki, kadirlar ministirliki, shtat ministirlikidin ibaret 4 ministirlik birlikte 2006 ‏- yili 5 ‏- ayda chüshürgen bir höjjette, buningdin kéyinki besh yil ichide 20 mingdin 30 mingghiche pewqul'adde wezipilik oqutquchi qobul qilip yézilargha ewetilidighanliqini, merkezdin ulargha 15 ming yüen yilliq ish heqqi béridighanliqini, uning kémini yerlik maliyidin toluqlap béridighanliqini, ularning yézigha bérish mudditi 3 yil bolidighanliqini, bundaq pewqul'adde wezipilik oqutquchilargha 3 yil ichide magistirliq unwani imtihansiz bérilidighanliqini jakarlighan.

Xitay ma'arip ministirliki Uyghur aptonom rayonigha xitay tili ögitidighan oqutquchi terbiyileshni hawale qilghan

Xitay ma'arip ministirlikining 2003 ‏- yili 5 ‏- ayda chüshürgen "asasiy ma'aripni tereqqi qildurush heqqide qarar" dégen höjjitide bayan qilinishiche, aza sanliq millet rayonlirida qosh tilliq ma'aripni yolgha qoyush gherbni keng kölemde échish üchün xizmet qilidighan siyaset. Buni ijra qilish üchün xitay ma'arip ministirlik Uyghur aptonom rayonining til-yéziq komitéti bilen ma'arip nazaritige asasen xoten, qeshqer, aqsu, qizilsu wilayetliridiki az sanliq milletlerge xitay tili ögitidighan oqutquchilarni terbiyileshni hawale qilghan.

Xitay hökümitining Uyghur rayonida yüzgüzgen ma'arip siyasiti Uyghur tilini xarap qilghan

Radi'omizning heqsiz liniyisi arqiliq téléfon qilip özlirining emeliy ehwalini inkas qilghan bir Uyghurning bayanlirigha asaslan'ghanda, xitay hökümitining Uyghur rayonigha qaratqan ma'arip siyasiti Uyghur tilini xarap qilghan. Ular xitayning ma'arip siyasitige narazi. (Weli)