Amérika dölet mejlisi xitay heqqidiki yingi doklatini élan qildi
2012.11.14
Mezkur doklatta amérikining xitay meblegh séliwatqan shérketlerge bolghan nazaretni kücheytishi kérekliki eskertilish bilen birge, xitayning intérnét toridiki eng zor tehditke aylinidighanliqi bildürülgen. Xitay da'iriliri bolsa charshenbe küni amérika dölet mejlisining mezkur doklatigha derhal naraziliq bildürdi.
Hörmetlik radi'o anglighuchilar, mezkur doklat, amérika dölet mejlisi tarmiqidiki amérika - xitay iqtisad we xewpsizlik tetqiqat komitéti teripidin seyshenbe küni élan qilin'ghan. Doklat, 6 bölümdin terkip tapqan bolup, uningda amérika - xitay arisidiki iqtisadiy munasiwetler, xitayning amérika xewpsizlikige körsitiwatqan tesirliri, xitayning asiyadiki pa'aliyetliri, xitayning 2012 - yilidiki hoquq almishishighiche bolghan keng sahede mulahiziler yer alghan.
Mezkur doklatning iqtisadqa a'it qismida ilgiriki doklatlargha oxshash xitay hökümitining karxana, shérketlerni qamal qiliwélishi we ulargha her jehettin yardem qilip, xelq'ara bazarda heqsiz riqabetke yol échiwatqanliqidek mesile yene tekitlen'gen. Bu ehwal, amérika shérketlirining hem xitay ichi, hem amérika we shundaqla 3 - bir dölette bazar tépishigha kashila qilip, amérika shérketlirining üzlüksz ziyan tartishigha yol achmaqta iken. Buninggha yol échiwatqan yene bir amil bolsa, elwette xitay pulining oborottiki qimmiti mesilisi. Emma doklatta éytilishiche, xitayning 12 - besh yilliq pilanigha asaslan'ghanda, xitay hökümiti bundin kéyinmu dawamliq dölet karxanilirini qollash, shexsi shérketlernimu tesir astigha élish, özliri yaxshi köridighan shérketlerni türlük imtiyazlardin behriman qilish, bajni kechürüm qilishqa oxshash nurghun wastiler arqiliq xelq'ara bazarda heqsiz riqabet qilishni dawam qilidiken.
Buningdin sirt, doklatta amérikigha meblegh séliwatqan xitay shérketliri bir qarimaqqa amérika iqtisadigha payda ekelgendek körünsimu, emma bundaq dölet igilikidiki shérketlerning uzun muddette amérikigha néme aqiwet élip kélidighanliqi éniq emes, dep agahlandurulghan. Ular yuqiridiki barliq ehwallargha qarshi amérikining xitaygha qaratqan iqtisadi siyasetlirini we amérikigha meblegh salghan xitay shérketlirini nazaret qilishni kücheytishni teklip qilghan.
Doklatning xewpsizlikke alaqidar qismida, xitayning yildin - yilgha éship bériwatqan herbiy rasxoti we shundaqla herbiy téxnikisining amérikining gherbiy tinch okyandiki herikitige tehdit teshkil qiliwatqanliqi, xitayning jenubiy déngiz we sherqiy déngizdiki herikitiningmu ilgiriki yillardin körünerlik köpiyip, rayondiki jiddiylikni örlitiwetkenliki yézilghan. Uningda yene, xitayning intérnét - uchur téxnikisini tereqqiy qildurup, intérnét boshluqidiki jasusluq pa'aliyetlirini keng qanat yaydurghanliqi yézilghan. Uningda éytilishiche, 2012 - yili xitaydin kelgen xakkirliq hujumlirining xaraktéridin xitayning intérnéttiki jasusluq pa'aliyet da'irisining közge körün'güdek derijide artqanliqini eskertip “Mushuning özila xitayni intérnét boshluqidiki eng xeterlik aktyor qilishqa yétidu” dégen. Uningda yene, xitayning herbiy sahede ochuq - ashkara emesliki, mesilen, xitayning zadi qanche bashqurulidighan bomba béshi barliqi, yadro pa'aliyetlirining meqsitining némiliki heqqide éniq bir pikir bayan qilmaywatqanliqi shundaqla xitayning qoral chekleydighan türlük xelq'ara cheklimilerge qol qoymasliqidek bir qatar ehwallar ularning axirqi meqsitige qarita guman tughdurghan. Mezkur komitétning éytishiche, xitay jenubiy déngizdiki pa'aliyetlirini ashurghan we rayondiki déngiz we hawa armiyilirini kücheytkenning sirtida, jenubiy déngizning igilik hoquqi mesilisini xelq'ara sehnide hel qilishni qesten keynige chékndürüp, waqitni sozuwatqan bolup, xitayning bundaq qilishidiki seweb, axirqi hel qilghuch bir toqunush bolghan teqdirde, bashqa igilik hoquqi kürishi qiliwatqan döletlerni bésip chüshüshtin ibaret, déyilgen.
Mezkur doklatta, amérika hökümitige 32 türlük pikir - teklip bérilgen. Ular amérika hökümitining xitay biwaste meblegh salghan shérketler üstidiki nazaretni kücheytish, tijarettiki barliq reqem we uchurlarni analiz qilip doklat teyyarlash, amérika dölet orunliri we shexsi karxanilarning uchur - intérnét séstimisilirining mudapi'isni kücheytish, xitayning xelq'aradiki qoral cheklesh we yadro cheklesh kélishimlirige emel qilishini qolgha keltürüsh, 1992 - yili békitilgen we amérikidin xongkonggha téxnika mehsulatlirini ékisport qilishni küchke ige qilidighan qanunni qaytidin közdin kechürüp chiqishqa oxshash bir qatar tekliplerni öz ichige alghan.
Doklat élan qilin'ghandin kéyin, charshenbe küni xitay tashqi ishlar bayanatchisi xong léy buninggha derhal jawab qayturdi. U, yuqirida déyilgenlerni asassiz, dédi we amérikini soghuq urush pisxikisi boyiche ish qilishni dawam qilish bilen eyiblidi.
Amérika dölet mejlisi tarmiqidiki amérika - xitay iqtisad we xewpsizlik tetqiqat komitéti2000 - yili qurulghan bolup, ular mexsus amérika - xitay iqtisadi munasiwetliri we uning amérika xewpsizlikige körsitidighan tesiri üstide tetqiqat yürgüzüp kelmekte.