Hijrettiki Uyghurlarning ana tilini saqlishida eng chong riqabet -nopusning az we tarqaq bölishi

Xelq'ara qelemkeshler teshkilati shundaqla dunya Uyghur qurultiyi qatarliq nöwette Uyghurlarning til we yéziqini qoghdash jehette xelq'arada pa'aliyet élip bériwatqan teshkilatlar chet'ellerdiki Uyghurlarningmu Uyghurlarning ana tilni qoghdash herikitige ortaqlishishini shundaqla özliri yashawatqan ellerdiki ewzelliklerdin we qanunlardin toluq paydilinip ana til qoghdash herikitini yenimu janlandurushni, emeliy élip bérishni teshebbus qilidu.

Til alaqe qorali, keng ammiwi asasqa ige bolush yeni uning istémali, tilning saqlinip qélishining deslepki shundaqla eng muhim sherti. Güzel we jezbdar Uyghur tilining tereqqiyati tarixigha munasiwetlik bibaha pakitlar buni ispatlap turiduki Uyghur tili nechche ming yillardin buyan oxshimighan dewr we shara'itlarda Uyghurlarning istémalidin chüshüp qalmighachqa hazirgha qeder yétip kéleligen.

Nöwette xitay hökümitining qosh til ma'arip siyasiti Uyghur ana til ma'aripigha élip kéliwatqan ghelitilik we qalaymiqanchiliqtin, Uyghurlar öz perzentlirige ana tilini ögitishte ganggirash hés qildurghan bolsa, Uyghur medeniyet topidin ayrilghan oxshimighan til shara'itlirida,chet'ellerde yashawatqan Uyghur ata anilarmu oxshashla yad til we yad medeniyet shara'itida perzentlirining Uyghur tiligha warisliq qilish heqqini qandaq qilip qoghdash yolida qayghuridu.

Xelq'ara qelemkeshler teshkilati til we terjime hoquqi bölümi mes'uli qeyser özhun ependi, oxshimighan ellerde yashawatqan Uyghurlarningmu, xelq'ara qelemkeshler teshkilatining yéqinda maqullighan "Uyghurlarning tilini ishlitish we öz tilida ma'arip élip bérish hoquqini qoghdash" qarar layihisige oxshash az sanliq milletlerning tilini qoghdashqa munasiwetlik xelq'araliq ehdiname we qanunlardin ünümlük paydilinishqa we emeliy heriket élip bérishqa chaqirdi.

Gerche Uyghurlarning hijretlik hayatini bashlishi téxi yéqinqi tarix bolsimu, bolupmu medeniyet riqabiti quchaqlashma jeng halitige kirgen bügünki amérika yawropa elliride yashawatqan Uyghurlar, öz ana tilini saqlash we uni perzentlirige öz güzelliki alahidiliki boyiche miras qaldurushni özining perzenti we millet aldidiki eng yüksek mejburiyiti ikenlikini tonup yetmekte shuningdek buning üchün özlirining emeliyitige yarisha heriket qollanmaqta.
Emma dunya Uyghur qurultiyi mu'awin re'isi ümid agahi ependi chet'ellerdiki Uyghurlargha nisbeten nopusning az we tarqaq bolushi Uyghur tilini saqlashtiki eng ejellik bir mesile ikenlikini otturigha qoydi.

Roshenki ümid ependi chüshendürgendek her qaysi ellerde Uyghurlarning sani we shara'iti oxshimisimu emma nöwette her qandaq til shara'itida yashawatqan Uyghurlar, Uyghur uyushmiliri we jem'iyetliri Uyghur perzentlirige öz ana tili we medeniyitini ögitishni eng muhim pa'aliyetler qatarigha qoymaqta. Shundaqla Uyghur jemiyetliride til öginishni we qollinishni bir medeniyet hésabida omumlashturushqa tirishmaqta.