Barin yézisining 21 - esirning deslepki on yilinimu jinchiraghda ötküzüshi némidin dérek béridu?

Közetküchilerning qarishiche, xitaydiki eng chong énérgiye bazisi bolghan Uyghur élide yer tewresh, qurghaqchiliqqa oxshash türlük tebi'et apetler, saqal, burut qoyush, romal artishni chekleshke oxshash medeniy apetler, til, yéziqliridin mehrum qaldurush, diniy étiqadini suslashturush, namratlashturushqa oxshash milliy apetler keng höküm sürmekte.

“Tengritagh tori” 14 - séntebir “Gherbning gazini sherqqe yötkesh 3 - liniyisi” ning ishqa kirishtürülgenlikini élan qildi. Ghulja - qorghastin bashlan'ghan bu turuba yolida yiligha 30 milyon küp métirdin artuq tebi'iy gaz toshulidiken. Téxi bir ay ilgirila, xitay da'iriliri “Gherbning tokini sherqqe yetküzüsh qurulushi” toghrisida melumatlarni ashkarilighan idi. “Xelq géziti” 14 - séntebir Uyghur diyaridiki 19 milyon 963 ming adem qétim tebi'iy apetning ziyankeshlikige uchrighan xelqni qutuldurush üchün 10 yildin buyan 3 milyard 200 milyon som pul ajratqanliqini alahide xewer süpitide bash sehipisige basti.

Yéqinqi xewerlerde yene, Uyghur ilidin bayqalghan néfit we tebi'iy gazgha oxshash yéngi bayliq menbelirige a'it uchurlar da'im közge chéliqip turuwatidu. Xitay axbarat wasitiliri, Uyghur diyarida kem uchraydighan “Halqima tereqqiyat” ning netijisige da'ir melumatlarni üzmey élan qilmaqta. Del buning qarshisida, Uyghurlarning ichimlik su mesilisi, tok mesilisi, issinish mesilisining téxi hel bolmighanliqigha munasiwetlik uchurlarmu otturigha chiqmaqta.

14 - Séntebir xitay kompartiyisining axbarat qorali - “Xelq torida” aqtu nahiyisining barin yézisida tok mesilisining hel bolghanliqi élan qilindi. “Jenubiy shinjangdiki üch wilayet, oblast tok qisinchiliqi dewrige xatime berdi” namliq bu atalmish “Xush xewer” de, barin yézisidiki xelqning tunji qétim éléktrdin toluq behrimen bolush basquchigha qedem qoyghanliqi tentene bilen jakarlandi.

Xitay hökümiti bundin ikki ay ilgiri, Uyghur ilidiki bir yérim milyon xelqning pakiz su mesilisini hel qilghanliqini élan qilghanda, yene 3.5 Milyon xelqning meynet su ichidighanliqi ashkarilan'ghan idi.

Uyghur ziyaliylirining qarishiche, 21 - esirning bügünki künide, özlirini “Uchqandek tereqqiy qilip iqtisadiy möjize yaritiwatqan chong dölet” dep qarawatqan xitayda, özlirining énérgiye bazisi bolghan Uyghur rayonining tok, su mesilisining emdi bügün hel boluwatqanliqini jakarlishi, eslide nomus qilarliq ish idi. Bash shtabi gérmaniyining frankfort shehiride bolghan sherqiy türkistan kültür merkizining re'isi küresh ataxan ependi bu toghrisida köz qarishini otturigha qoydi.

Barin yézisida tok mesilisi néme üchün bügün'ge kelgende hel boldi? barin yézisi qandaq jay? néme üchün éléktr istansisi qurush üchün zörür bolghan yéqilghu we shara'itqa yéterlik derijide ige bir elde, puqralarning bu qiyinchiliqi tarixtin buyan hel qilinmay keldi? Uyghurlarning bu derijide namrat, bichare halda qélishigha seweb bolghan amillar qaysi?

D u q teshwiqat - neshriyat komitétining mudiri perhat muhemmidi ependi yuqiriqi so'allar üstide toxtilishtin ilgiri, barin yézisi we “Barin rohi” toghrisida qisqiche chüshenche bérip ötti. Uyghur ziyaliysi küresh ataxan ependi yene, barin xelqi we barin inqilabi toghrisida toxtaldi.