Meniwi bayliq bext - sa'adet
Muxbirimiz ömerjan toxti xewiri
2008.06.23
2008.06.23
Késip éytish kérekki, meniwiyiti saghlam, eqil - hoshi jayida bolghan her qandaq adem özige japa - musheqqet izdimeydu, öz bextsizlikige razi bolmaydu. Biraq u ah urup, bu chot soqup izdewatqan, intiliwatqan bext zadi qeyerde? heqiqiy bext zadi némide? bextning ölchimi barmu?
Tarixta talaylighan kishiler bext izdep yashidi. Uning üchün toxtawsiz küresh qilip keldi. Biraq heqiqiy bextning néme ikenlikini bilmigen nurghun kishiler bext esla mewjud bolmighan jaylardin bext izdep xuddi bayawandin göher izdigen kishidek halsirighan, salpayghan halda quruq qol qaytishti. Derweqe kishiler uzaq esirlerdin buyan, maddiy me'ishetke chökkenséri, nepsiy xahishlirigha bérilgenséri yéngi kirizislargha pétip qélishtin bashqa héchqandaq netijige érishelmidi. Undaqta bext zadi nede? u némide?
Sirajiddin eziziy bilen söhbet
Se'udi erebistanining mekke mukerreme shehiride turushluq wetenperwer alim sirajiddin eziziy kishilerning bext izdesh yolidiki yönilishliri heqqide toxtulup mundaq dédi:" bir munche kishiler bay - bayashat bolushni bext hésablishidu. Biraq biz turmush sewiyisi pewqul'adde yuqiri kötürülgen, maddiy turmush wastiliri qolay bolghan, yémek - ichmektin ghem - endishisi bolmighan, turalghuliri, qatnash wasitiliri hetta yéza igilikke qeder yüksek derijide mashinilashqan, zamaniwilashqan, omumen bayashatchiliqqa tolghan tereqqi tapqan ellerge qaraydighan bolsaq, shu el puqraliridin nurghunlighanliri her waqit turmushning menisizliki, qelb azadilikidin mehrum ikenlikliridin qaqshaydu. Bextlik bolush üchün bashqa yollarni izdep yüridu. Lékin yenila özliri bizarliq hés qiliwatqan buruqturma, bir xil qéliptiki turmushtin qutulalmaydu. Chünki insan ten we rohtin pütülgen yaralma. U fizi'ologiyilik jehettin ash nan'gha muhtaj bolghandek, rohiy jehettinmu meniwi ozuqqa muhtaj bolidu.Jismaniy échirqash tenni ze'ipleshtürüp, insanni normal jismaniy meshghulat imkaniyitidin mehrum qilsa, meniwi échirqash insanni saghlam tepekkur qilishtin mehrum qilidu. Bu mehrumluq her bir insan üchün bir paji'edur. Paji'e bolghandimu her qandaq bir paji'eni bésip chüshidighan, öz ichidin tügishish paji'esidur."
Bext maddiy me'ishette emes
Sirajiddin eziziy yene mundaq dédi:" nurghun insanlar maddiy éhtiyajini aldinqi orun'gha qoyuwélip, maddiy yükseklikning yuqiri pellisige intilidu. Ular özliri arzu qilghan ashu maddiy paraghetlerde bir qisim nersilerge érishkendek qilghan bilen, yene bir qisim qimmetlik nersiliridin mehrum qéliwatqanliqini asta - asta hés qilishmaqta.Démek mal dunyaning köp bolushi, qorsaqning toq, kiyimning pütün bolushila bexttin dérek bermeydu. Bu bextning emelge éshishidiki asasiy amil téximu emes. Eksiche mal - dunyaning köp bolushi bir munche kishilerde tola chaghlarda ghem - qayghuningmu köp bolushigha seweb bolup, axirettila emes, dunyadimu bu kishige nisbeten bir apet bolup qélishi mumkin."
Bext bala - chaqidimu emes
Sirajiddin eziziy yene mundaq dédi:"balilar hayatliqtiki göherler. Xuddi ejdadlar" baliliq öy bazar, balisiz öy mazar"dégendek, balilarsiz turmushni oylash qiyin. Biraq buningliq bilenla bext balilarda déyelmeymiz. Chünki ata - anisigha wapadarliq bilen yaxshi, heqliq yosunda jawab qayturush ornigha, ularni tuzkorlarche qaqshatqan balilarmu az emes."Bext pen - téxnikidimu emes
Sirajiddin eziziy yene mundaq dédi:" bizge yiraqni yéqin, müshkülni asan qilip bérip turmushimizgha hésabsiz qolayliqlarni bexsh etken pen - téxnikimu bizni bextlik qilishqa qadir emes. En'giliyining hazirqi zaman peylasupi brand rossél " insanlar tebi'et bilen küreshte pen - téxnikigha tayinip ghelibe qildi. Biraq özi ( yeni rohi) bilen bolghan küreshte ghelibe qilalmidi. Bu küreshte pen - téxnika esqatmidi" dep yazidu."Bext meniwiyette, özimizde
Sirajidin hajimning éytishiche, bext dégen meniwiyetke te'elluq uqum. Shunga uni köz bilen körüp, taraza bilen ölchigili bolmaydu. Uni bayliq kanliridin yaki orda xeziniliridin tapqili bolmaydu. Uni pulgha sétip alghili bolmaydu. Shunga peyghember eleyhissalam bir hediste:" heqiqiy bayliq maddiy bayliq emes, rohiy bayliqtur" dep körsetken. Bext shundaq nersiki, insan uni turmushning hemme terepliride hés qilip tengdashsiz lezzetke na'il bolalaydu. U qelbning arami, wijdanning rahiti, köngülning roshenlikidur. Uninggha érishken kishining yürikining eng chongqur qatlamliridin tirniqining uchilirighiche azadilik bolidu. Bext insan qelbidin oxchup turiduki, u sirttin import qilinmaydu. Uni allahtin bashqa héchkim ata qilalmaydu.Heqiqiy bextke érishken kishiler bashlirigha her qandaq bala yi - qaza, dishwarchiliq kelsimu pisent qilmaydu. Turmush ularni musheqqetliri bilen kütüwalsimu, ular hayatliqqa merdane halda külümsireydu.