Әма адвокат чен гуаңчеңниң хитайдин кәтмәслик нийитидин йенишиға немә сәвәбчи болған?

Хитайда адәмләрниң өзиниң вәтини вә һаятиға мунасивәтлик өмүрлүк чоң иши тоғрисидики қарарини шу қәдәр тез өзгәртишкә немә сәвәб болған?

Бирләшмә агентлиқиниң бейҗиңдин баян қилишичә, хитай һөкүмити тәрипидин шәндуңдики өз өйидә нәзәрбәндкә елинған әма адвокат чен гуаңчең, қаттиқ нәзәрбәнд астидин пәм-парасәт билән қечип, бейҗиңдин америка әлчиханисиға келип алтә күн турғандин кейин, 5‏- айниң 3‏- күни, әгәр хитайда буниңдин кейин нормал пуқрадәк муамилә қилинсила, башқа дөләткә кәтмәйдиғанлиқини, америкидин сиясий панаһлиқ тилимәйдиғанлиқини билдүргән иди.

Америка даирилириниң ейтишичә, хитай һөкүмитиму униң бихәтәр җайда туруп мәктәп тәрбийиси көрүшигә капаләтлик қилишқа вәдә бәргән иди.

Хәвәрдә ейтилишичә, өзи теришип өгинип адвокат болған 40 яшлиқ чен гуаңчең америка әлчиханисидин чиқип, бейҗиңдики чавяң дохтурханисиға берип, дохтурханида давалинишқа башлап вә хотун-балилири билән җәм болуп бир саәттин кейин, учур васитилиригә, хитайда қелиш пикридин йенип, дәрһал пүтүн аилиси билән америкиға кетиш қарариға кәлгәнликини җакарлиған.

Хәвәрдә ейтилишичә, америка әлчиханисидин панаһлиқ тилигән хитайдики қанун паалийәтчиси чен гуаңчеңниң, бихәтәр җайда турушиға капаләтлик қилиш чарисини қобул қилғандин кейин, пикрини қайтидин өзгәртип дәрһал чәтәлгә кетишни тәләп қилғанлиқи, обама һөкүмитиниң дипломатийә муһитиға қийинчилиқ туғдурған. Адвокат чен гуаңчеңда пәйда болған бундақ чоң өзгириш, дәл у хотун-балилири билән көрүшкәндин кейин пәйда болған. Адвокат чен гуаңчеңниң дохтурханида туруп “бирләшмә агентлиқи”ға баян қилишичә, хитай даирилири униң хотуниға, әгәр чен гуаңчең америка әлчиханисидин чиқип кәтмисә, уни уруп өлтүрүветидиғанлиқини җакарлиған.

Бейҗиңдики кишилик һоқуқ паалийәтчиси ху җяниң хотуни җин йең ханимниң “твитер” тори арқилиқ баян қилишичә, чен гуаңчең америка әлчиханисидин чиққан һаман униңдин ярдәм сориған. Униң билишичә, чен гуаңчеңниң америка әлчиханидин қайтип чиқиши өзиниң ихтиярлиқи билән болмай, бәлки бесим астида болған. У, хитай даирилириниң хотун-баллириға қилған бесимиға бәрдашлиқ берәлмигән.

Америка дөләт ишлири министирлиқиниң баянатчиси векторийә нуланд ханим адвокат чен гуаңчең билән көрүшкәндин кейин баян қилишичә, чен гуаңчеңниң хитайда туруш қараридин янғанлиқи аилә бойичә чиқирилған қарар. Шуңлашқа америка даирилири әмди хитай билән чен гуаңчең мәсилиси һәққидә қайтидин сөзлишишкә башлиған. Чен гуаңчең вәқәси йүз бәргән һаман америка билән хитай оттурисидики мунасивәт йирикләшкән иди. Бүгүн америка билән хитай оттурисида башланған төтинчи қетимлиқ истратегийилик диалогиму, чен гуаңчең вәқәсиниң тәсиригә учраватиду.

Франсийә агентлиқиниң баян қилишичә, адвокат чен гуаңчең бүгүн: хитай һөкүмитиниң бәргән вәдисидә турушиға һәргиз ишәнмәймән, һазир мән вә аиләм хәтәр ичидә туруватиду, хитай һөкүмити қанунға риайә қилидиған һөкүмәт әмәс, мән һазир америка дөләт ишлири министири клинтон ханимниң айропиланиға олтуруп америкиға кетишни арзу қиливатимән, дегән.

Хәвәрдә ейтилишичә, хитай һөкүмитиниң нәзәрбәндтин қечип қутулушниң үлгиси болған әма адвокат чен гуаңчең вәқәси, бүгүн америка билән хитай оттурисида истратегийилик диалог башлинипла, йәнә атлап өткили болмайдиған җедәлниң түгүни болуп қалған.