Esedning nutqi we uning qanxor shérikliri

Esedning bu nutqini anglash ishimu süriye xelqige asan'gha toxtimighan, chünki esedning rakéta bombiliri bilen su insha'atliri we tok yolliri buzulup xarabige aylinip qalghan sheher we yéza xelqining köp sanliqi tok yoruqi, téléwizor qatarliqlardin mehrum qalghanliqtin, esedning nutqini radi'odin anglashqa tirishqan.

Tehlilchilerge köre, esedning nutqida héchqandaq yéngiliq bayqalmighan, yene shu burunqidek quruq wediler bilen xelqni jimiqturushqa tirishishtin ibaret iken. Hetta esed ilgirikidek xelqqe tehdit qilidighan sözlernimu qilmighan, belki nöwettiki nutqida ularni yumshitidighan sözlerni tallighan. Shu éniqki, esedning nöwettiki nutqi ne süriye xelqi üchün, ne özi üchün héchqandaq bir ijabiy netije keltürmigen.

Se'udi erebistanida chiqidighan “El weten” gézitining 2013-yili 7-yanwar sanida “Esedning sözi we uning qanxor shérikliri” dégen témida bir maqale élan qilin'ghan bolup, maqalide mundaq dep yézilghan:
“Esedning yekshenbe künidiki nutqidiki birla ijabiyliq shuki, u bu nutuqta ilgiriki nutuqliridikige oxshash xelqqe tehditlerni yaghdurmighan we ularni mesxire qilip külmigen bes. Qandaqmu tehdit qilalisun? süriyining asasen hemmisi xelq armiyisining qoligha ötüp qalghan, xelq armiyisi esedning qesrigiche yéqinliship kelgen bir shara'itta, xelqqe tehdit salidighan jür'et we ishench nede uningda? chünki esed özining diktatoriliqining axirliship qalghanliqini bashqilardin bekrek bilidu we özining ya sadamdek, ya kazafiydek yoqilidighanliqinimu bilidu. Namayish bashlinishtin ilgirimu diktatoriliqi bilen tonulghan esed a'ilisi namayishtin kéyin özining wehshiy yüzini süriye xelqigila emes, belki pütün alemge échip berdi. Chünki 60 mingdin köprek bigunah xelqni öltürgen, minglarchisini öy-makansiz qilip qoyghan bu diktator özining qandaq shekilde ölüshidin bashqa némini oylisun?”

Esed arqigha yanalmaydu

Maqalide yene mundaq dep yézilghan:
“Esed emdi bu waqitta süriye xelqige nutuq sözligenning paydisi bolmaydighanliqini bilip turup néme üchün sözlidi dégen so'allar köp boluwatidu. Bizche, esed bu nutqida intayin ajiz éhtimaldin ikki éhtimalni oylighan. Uning biri hakimiyitide qélip qélish éhtimali, yene biri süriyini pütünley weyran qilip xelqtin intiqam élish. Esed we uning a'ilisi shundaqla uning moskwadiki, béyjingdiki, téhrandiki we baghdattiki qollighuchiliri üchün süriyining weyran bolup kétishi, xelqning qirilip kétishi héchqanchilik ish emes, belki u özining menpe'iti üchün pütün süriyini qurban qilishqa hazir turmaqta. U hemmini pida qilghan we pütün xelqini qurban qilghan teqdirdimu emdi ya aldigha yaki arqigha mangalmaydu. Uning yoli tosuq.”

Esed özigimu ige bolalmaydighan bir weziyette

Yene se'udi erebistanida chiqidighan “Okaz” gézitining shu künidiki sanida mundaq déyilgen:
“Süriyidiki esed hakimiyitining ishi xuddi bir qanche achquch bilen échilidighan qulupqa oxshayduki, bu qulupning achquchliridin biri moskwada, yene biri béyjingda, yene biri téhranda, yene biri liwan jenubida, yene biri baghdatta bolup, esed özi héch ish qilalmaydu, u qarar chiqirish heqqigimu ige emes, arqigha qaytish ixtiyarighimu ige emes. Uning ehwali xuddi chong qaraqchilarning ehwaligha oxshayduki, qaraqchilarning ichidin chiqiwalmaqchi bolghan birini ya étip tashlighan yaki midirlatmay tutup turghan'gha oxshash menpe'ette birleshken we qan töküshte ittipaqlashqan bu döletler, andin uning yénida uning dölitini körgen emeldarlar uni midirlatmaydu, arqigha mangdurmaydu, aldighan mangalmaydu. Esed ene shundaq charisiz diktatordur. Uning ölüm xéti ittipaqdashlirining yanchuqida.”