Kanada ministiri jéyson kénni Uyghur qatarliqlarning teshkilat wekilliri bilen körüshti
2012.10.08

Kanada medeniyet we köchmenler ministiri jéyson kénni uchrishishta aldi bilen, kanadaning tarixtin buyan zulum chekkenlerning shundaqla kommunizmning ziyankeshlikige uchrighanlarning illiq a'ilisi bolup kelgenlikini sherhlep ötti. U kanadaning deslepte amérikidin qachqan qara qullargha insani yardem qolini sozghanliqini, 2-dunya urushi mezgilide ziyankeshlikke uchrighan yehudiylargha quchaq achqanliqini, andin sowét kommunizmning tankiliridin qachqan zulumgha uchrighan win'giri'anlar, filipinliqlar shundaqla xitay kommunizmining dehshetlik zulumigha uchrap insani qedir - qimmitini yoqitish girdabigha bérip qalghan Uyghur, tibet, falunggung qatarliqlargha kishilik hoquq démokratiye mesh'ilini yéqip bergenlikini, ottawa harpér hökümitiningmu démokratiye, kishilik hoquq we insan heqliri meydanining éniq ikenlikini, awazini dunyagha anglitalmaywatqanlarning awazi boluwatqanliqini sherhlep ötti.
Jéyson kénni yene, kanadaning dunyaning herqaysi jayliridin siyasiy panahliq tiligüchilerning illiq a'ilisi ikenlikini, kanadaning her yili bir milyondin artuq siyasiy panahlan'ghuchini qobul qilidighanliqini we buning her yili20% éship bériwatqanliqini tilgha élip ötti.
Körüshüshte kanada Uyghur jem'iyiti rehberliri bilen “Essalamu'eleykum eleykum” dep Uyghurche körüshken jéyson kénni Uyghurlarning ehwalinimu alahide tilgha élip ötti.
Uyghurlarning nöwettiki ehwalidin toluq xewiri barliqini bildürgen, jéyson kénni Uyghur milliy rehbiri we Uyghurlarning meniwi anisi rabiye qadir xanimgha yuqiri baha bérip uni ézilgen milletlerning küresh chémpiyoni dep teriplidi. U yene özining Uyghur siyasiy pa'aliyetchisi memet toxti bilen yéqin munasiwiti barliqini tilgha aldi. Kanadaning Uyghur puqrasi hüseyin jélilning qandaq qilip xitay türmisige chüshüp qalghanliq ehwalini köpchilikke tonushturup ötti. Ötken yili 1000 tibetlikni kanadagha ekélish qarari alghanliqini bildürgen jéyson kénni Uyghurlarghimu bundaq programmilarni yolgha qoyushning mumkinchiliki barliqini qeyt qildi.
Uchrishishta kanada Uyghur jem'iyitining re'isi qéyum mesimof jéyson kénnigha Uyghur doppisi we rabiye qadir xanimning hayati pa'aliyetliri tonushturulghan ejdiha bilen élishqan ayal namliq kitabni sogha qildi.
Uchrishish üchün teyyarlan'ghan tamaqqa daxil bolghan jéyson kénni Uyghur wekilliri bilen birlikte resimge chüshti hemde ular bilen keng kushade söhbetliship Uyghur wekillirining so'allirigha jawab berdi, pikir tekliplirini anglidi.
Tamaq jeryanida kanada Uyghur jem'iyitining re'isi qéyum mesimof bilen fransuzche sözleshken jéyson kénni qéyum mesimofning rawan fransuzche teleppuzigha qarap, “Fransuzchini bek chirayliq sözleydikensiz, qayerde ögendingiz” dep soridi. Qéyum mesimof kanadagha kelgendin kéyin ögen'genlikini bildürgende, ministir “Ohoy, ongay emes, fransuzchida bundaq sewiyige yétish” dep qéyum mesimofqa yuqiri baha berdi.
Igileshlerge asaslan'ghanda, shu künki uchrishishni hazir toronto shehiride yashawatqan xitay démokratchiliridin shéng shö xanim orunlashturghan bolup, uchrishish shéng shö xanimning öyide élip bérildi.
Bu, ministir jéyson kénnining tunji qétim Uyghurlar bilen körüshüshi emes, u aldinqi qétim kanadaning wankuwér shehiridiki Uyghur wekilliri bilenmu körüshken. Rabiye qadir xanim ötken qétim kanadani ziyaret qilghanda, uning bilen körüshüp, rabiye qadir xanimgha ilham, küch we jasaret bergen idi.
Yuqiridiki ulinishtin tepsilatini anglighaysiler.