Bay nahiyiside diniy we milliy alahidiliki boyiche kiyin'gen ayallar éghir kemsitish we jazagha uchrimaqta

Bay nahiyiside ikki xil kiyim modéli körgezmisi ötküzülüp, moda kiyin'genler zaman'gha layiq medeniy kiyin'genler dep teshwiq qilinip, diniy yosunda kiyin'genler gheyriy kiyin'genler dep küchlük qamchilan'ghan.
Muxbirimiz gülchéhre
2011.12.07
ikki-xil-kiyim-model-305.jpg Tengritagh torining munazire munbiride qiziq nuqtigha aylan'ghan “Ikki xil kiyim modéli körgezmisi küchlük inkas qozghidi” namliq téma. 2011-Yili dékabir.
RFA

Tengritagh torining munazire munbiride “Ikki xil kiyim modéli körgezmisi küchlük inkas qozghidi” namliq bir téma, ikki kündin buyan awat témigha aylandi. Chünki süretler bilen chaplan'ghan yazmida, aqsuning bay nahiyiside élip bériliwatqan qanunsiz diniy pa'aliyetlerge yüz künlük qattiq zerbe bérish herikitining chongqurlishishigha egiship, yéqinda bay nahiye sayram bazirida, bazardiki gheyriy kiyinish qilmishini qamchilash yüzisidin, zaman'gha layiq kiyinish bilen gheyriy kiyinishtin ibaret “Ikki xil” Kiyim modéli körsitish uyushturulghan, bu arqiliq da'iriler, gheyriy kiyinishni küchlük qamchilap zaman'gha layiq, medeniy kiyinishni dewet qilmaqchi ikenliki körsitilgen.

Mezkur uchurdiki ikki xil kiyim modéli körgezme körünüshlirige qarighanda, bir guruppida qisqa yopka we ishtan'gha oxshash hazirqi zaman moda kiyimlirini kiygen qizlar bolsa, yene biride diniy we milliy alahidilikke ige uzun köngleklerni kiyip, qara romal atqan qizlar bolup, gerche xewerde qaysi xilda kiyin'genler qamchilash obyékti ikenliki éniq izahlanmighan bolsimu, süretlerdin, shundaqla yüz künlük zerbe bérish herikitining nishanidin, sayram bazirida élip bérilghan bu modél körgezmisining qamchilash obyéktining Uyghur milliy we islam diniy örp-aditi boyiche kiyin'genler ikenlikini körsitip bergen. Uyghur qiz, ayallarni özige xas kiyinish aditi üchün sehnige élip chiqip qamchilashtek, insan heqliri depsendichiliki, nurghun tordashlarni xorluq hés qildurghan.

Biz sayram baziridiki hökümet da'irilirining ikki xil kiyim modéli körgezmisi ötküzüshtiki meqsiti we bu meydanda qamchilash obyéktining kimler ikenliki heqqide yenimu tepsiliy melumat élish üchün, hökümet orunlirigha téléfon qilduq, qanun omumlashturush ishxanisidin bireylen téléfonni élip, ayallarning romal artishqa oxshash diniy yosunda kiyinishige qarshi turushningmu bu qétimqi yüz künlük zerbe bérish herikitining nishanining biri ikenlikini, bundaq kiyin'gen ayallar bayqalghan haman hökümet orunlirigha tutup apirip, romili éliwétilgendin bashqa jazagha uchraydighanliqini sherhlidi.

Bu kadirning bayanliridin yene nahiyide élip bériliwatqan yüz künlük zerbe bérishtin ilgirimu,da'irilerning bu jaydiki Uyghurlarning diniy erkinlikini éghir derijide boghup kéliwatqanliqi ispatlandi.

Sayram bazarliq ottura mektepning bir oqutquchisi ziyaritimizni qobul qilip, diniy we milliy örp-adet boyiche kiyinishke yol qoymasliqni teshebbus qilghandin bashqa, oqughuchilarnimu hetta özining qizi we ayalinimu güzellikni namayan qilidighan “Zaman'gha layiq” kiyinip yürüshke dewet qilidighanliqini bildürdi.

Sayram baziridiki qiriq yashliq bir ayal bazarda ötküzülgen ikki xil modél körgezmisidin intayin xorluq hés qilghanliqini bayan qilip, xélidin buyan bu jayda yüzini yapqan, romal artqan, diniy we milliy yosunda uzun kiyimlerni kiygen ayallarning, qanun we siyaset ijra qilghuchi kadir we munasip kishilerning közitish, charlash nishani bolup kéliwatqanliqini, xadimlarning hetta öylerge kirip ayallarning kiyinishini tekshürüp turidighanliqini, shu seweblik özige oxshash yaghliq chekken, milliyche kiyin'gen ayallarning bazarghimu chiqalmas bolup qalghanliqini, bihude tutqun qilinish, jazalinishtin qutulush üchün hetta özimu “Zaman'gha layiq moda” kiyimdin bir qur sétiwélishqa mejbur bolghanliqini éytti.

Uyghurlarning, bolupmu diniy uslubta kiyin'gen Uyghur ayallirining yüz künlük zerbe bérish heriketliride éghir xorluqqa uchrawatqanliqi heqqide melumat anglidinglar. Mezkur xewer chet'eldiki Uyghurlar arisidimu küchlük inkas qozghidi. Bu heqte kéyinki programmilirimizda dawamliq anglitish bérimiz.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.