Xitayning Uyghurlardin “Milletler ittipaqliqi ülgisi” yaritish gherizige qarita inkaslar

Uyghur ilide milletler ittipaqliqi pa'aliyiti qanat yayghili 30 yillar bolup qalghan bolsimu, milletler ittipaq bolalmidi. Yaratqan ülgiler xelqning qelbidin orun alalmidi.
Ixtiyari muxbirimiz ekrem
2012.08.17
alim-xaliq-kawapxanisi-305.png Alim xaliq kawapxanisida
Public Domain


Xitay da'iriliri ötmüshte, ishek bilen béyjinggha bérip, maw zédunggha qoghun sowgha qilmaqchi bolghan qurban tulumni milletler ittipaqliqining ülgisi qilip tikligenidi. “Qelbi béyjinggha telpün'gen” bu sün'iy ülgige Uyghur xelqi ilgiri anche qizip ketmigen, eksiche uningdin nepretlen'genidi. Yéqinda alimjan isimlik bir kawapchini ülge qilip tikliwidi, ramizanda étildaq bilen kawapxana achqan bu kishimu Uyghurlarning lenitige uchridi. Uyghur ilide ikki millet otturisida yüz bériwatqan sansizlighan weqeler Uyghur bilen xitayning ittipaq bolalmaydighanliqini da'im ispatlap turuwatqan bolsimu, xitay da'irilirining Uyghurlardin milletler ittipaqliqi ülgisi tikleshke urunush pa'aliyiti yene dawamlashmaqta.

Asiya kindiki torining xitayche qanili 17 - awghust küni, béyjingda kent bashliqi bolghan yene bir Uyghurning milletler ittipaqliqigha qoshqan töhpisini kökke kötürüp chiqti. Xewerde bayan qilinishiche, bu kishining ismi hesenjan memet. Hazir 30 yash. Mekit nahiyisining tümental yézisida tughulghan. Dadisi ölüp ketken. Apisining ismi hörnsa abdurihim. 2002 - Yili u béyjing gi'ologiye uniwérsitétining ijtima'iy bashqurush inistitutigha oqushqa kirip, 2006 - yili püttürgen.

Hesenjan memet oqush püttürüpla “Ziyaliylarni yézigha yüzlendürüsh” shamilining “Sharapiti” ge uchrap, béyjingning fangshen rayonidiki bir yézida mu'awin mudir bolup ishligen. Uning töhpisi؛ 21 - iyul yüz bergen béyjingdiki yamghur apitide xewpke uchrighan xitay “Qérindashliri”ni pidakarliq bilen qutuldurush bolghan. Shu küni hesenjan memetni yoqlap mekittin kelgen apisimu béyjingda bar bolup, ikkisining ariliqi 700 métir kelsimu, uning apisigha qaraydighan közi yoq, xitaylarni kötürüp, yüdüp dégüdek qutuldurush bilen bolup ketken. Xewerde bayan qilinishiche, uning hazir ish - oqiti yaxshiken. Ikki inisi béyjingda tijaret qilidiken. A'ilisidikiler bilen birliship, chongraq igilik tiklesh üchün térishchanliq körsitiwétiptu.

Uyghur siyasiy pa'aliyetchilirining qarishiche, xitay hökümiti xitay puqralirigha xeyri - xahliq qilghan kawapchi alimjanning tijaret yoligha yéshil chiraq yéqip bergen'ge oxshash, hesenjan memet we shuninggha oxshashlarni dawamliq yölishi mumkin. Xitayni yaxshi körgenler “Milletler ittipaqliqining ülgisi” bolup ronaq tapidighan, xitayni yaxshi körmigenler “Milliy bölgünchi” bolup jazalinidighan Uyghur ilide yürgüzülüwatqan milliy siyasetning arqa körünüshige qandaq gherezlerning yoshurun'ghanliqi, Uyghurlar üchün sir emes. Emma, xitay hökümitining milliy tuyghusida, diniy étiqadida, dunya we axiretlik ghayiside zor perqler mewjut bolghan ikki milletni yughurup bir milletke aylandurush niyitining emelge éshishi mumkin emes.

D u q ijra'iye komitéti re'isi dolqun eysa ependi bu toghrisida toxtilip qarashlirini bildürüp ötti. Gérmaniye Uyghur ayallar komitétining re'isi gülnar xanimmu xitay hökümitining yalghan obrazlar arqiliq Uyghur millitini xitaygha yéqinlashturalmaydighanliqini we assimilyatsiye qilip tügitelmeydighanliqini tekitlidi. Dolqun eysa ependi sözide, xitayning milletler ittipaqliqi ülgisi kozuri bilen Uyghurlarni xitayni söyidighan bir milletke aylandurush gherizige yételmeydighanliqini eskertti.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.