Misirdiki yéngi qanun majirasi
2012.12.19
Shuningdin kéyin xelq misirdiki yéngi hakimiyetni qollaydighanlar we uni hakimiyettin chüshürüshni xalaydighanlar dep ikkige bölün'gen idi. Bu sewebtin misirda yéngi qanun toghruluq xelqning rayini sinash pa'aliyiti élip bérish qarar qilinip, uning waqti 15-dékabir künige belgilen'gen idi.
Kütülgen xelq rayini sinash pa'aliyiti ötken shenbe 15-dékabir küni misirning barliq sheher we wilayetliride élip bérilghan bolup, yéngi qanunni qollaydighanlar 56 pirsentni, yéngi qanun'gha qarshi chiqidighanlar 43 pirsentni igiligen boldi. Yene ikkinchi qétimliq xelq rayini sinash pa'aliyiti 22-dékabir küni ötküzülidiken.
Misir hökümiti toghruluq erebler ikkige bölün'gen
Misirdiki yéngi qanun we xelq rayini sinash pa'aliyiti heqqide ereb metbu'atlirining inkasliri bir xil emes. Misirning hazirqi hökümitini qollaydighanlarmu we uni qollimaydighanlirimu bar. Misirda bolsa, awam xelqning köp sanliqi we diniy qatlamdikiler hazirqi misir hökümitini we doktor muhemmed mursini qollap awaz bergen. Emma sabiq re'is mubarekning hakimiyet sürgen dewride mensep tutqanlar, kapitalistlar, libiralizmchilar, nasirizmchilar we bezi ereb döletlirining teshwiqatini misirda yangritidighanlar hemmisi birliship hazirqi hökümetke qarshi turghan. Ular bu yolda her xil heriketlerni we namayishlarni uyushturghan.
Misrning sirtidiki ereb döletliridin qatargha oxshighan misirning hazirqi hökümitini qollap-quwwetleydighanlirimu we ereb birleshme xelipikige oxshighan hazirqi hökümetni aghdurup tashlash terepdari bolghanlirimu bar. Bu mesilide ereb döletlirining köz qarishi bir xil emes.
Londonda chiqidighan “Ottura sherq” gézitining2012-yili 17-dikari künidiki sanida, yazghuchi abdurahman rashid teripidin“Misirdiki xelq rayini sinash we qatarning 20 milyard dolliri”dégen témida bir maqale élan qilin'ghan bolup, maqalide mundaq dep yézilghan:
“Misirdiki musulman qérindashlar jama'itining mensupliri eger misirliqlar hazirqi hökümetning chiqarghan yéngi dölet qanunini qollap awaz berse, qatar dölitining misirgha 20 milyard dollar yardem qilishqa wede qilghanliqini ilgiri sürmekte. Misirning muqimliqi buzulup weziyet yamanlisidighan bolsa, qatar wede qilghan dolliridin bir dollarmu bermeydu. Bu wediler quruq wediler bolup, xelqni doktor mursining hökümitini qollashqa qiziqturush üchün otturighan chiqmaqta. Yene bir tereptin misirdiki selefiy jama'etler doktor mursi élan qilghan qanunni zorluq bilen küchke ige qilish toghruluq bayanatlarni bermekte. Mundaqta, doktor mursigha qarshi tereptikilerning musulman qérindashlar jama'iti misir dölitini özining qiliwalmaqchi boldi, dégen dewaliri rastliqqa aylinip qalmaqta.”
Se'udi erebistanida chiqidighan“El weten” gézitining shu künidiki sanida yene“Mursini texttin chüshürüshtin kim payda tapidu?” dégen témida bir maqale élan qilin'ghan bolup, uningda mundaq dep yézilghan:
“Misirda sabiq re'is mubarekning dewride hoquq tutqanlarnin misir re'isi doktor mursigha qarshi heriketliri, xelqni küshkürtüshliri axirqi waqitlarda köpiyip ketken. Hetta xelq'ara atom énérgiye agéntliqining sabiq mudiri muhemmed biradi'i hazirqi hökümet qanunsiz hökümettur dep bayanat élan qilishqa jür'et qilghan. Hazirqi hökümet qaysi tereptin qanunsiz bolsun? uni xelq saylidi emesmu?! mubarek yandashliri yene qatarni hazirqi hökümetni qollash bedilige misirgha pul teklip qildi dep eyiblep kétidu. Emma özliri ereb birleshme xelipiliki teripidin nechche milyard dollar éliwatqanliqini sözlimeydu. Yene kélip misirdiki omum xelqning awazini" sawatsizlar tebiqisining awazi" dep közge ilmidi. Mundaq déyish ularning öz ata-anisini töwen körgenlik bolmamdu? chünki hazirqi misirning ziyaliylirining mutleq köp sanliqining ata-anisi déhqan, sawatsiz ademler emesmu? köp sanliqnin rayini qobul qilish démokratiyining prinsipliridin biri bolghan iken, köp sanliq sawatsiz bolamdu yaki ziyaliy bolamdu? buning néme perqi?”