Бейҗиңдики бир уйғур әрздарниң америка президенти обамаға язған хети

Булардин бәзилири әрздин ваз кечип йоқсузлуқ вә һәқсизлиққа баш егип яшаш йолини таллиса, йәнә бәзилири хәлқара ахбарат васитилиридин пайдилинип, өзини вәйранчилиққа учратқан хитай дөлити үстидин дуня-җамаәтчиликигә шикайәт қилмақта. Мана булардин бири, йәкән наһийисиниң оданлиқ йезисидин ясинҗан садиқтур. Тартивелинған 26 мо терилғу йериниң давасини 14 йилдин бери ахтуралмай кәлгән ясинҗан, йеқинда америка президенти барак обамаға бир парчә хәт язған. У хетидә хитай дөлитиниң уйғурларға еғир зулум селиватқанлиқини паш қилип, америка дөлитиниң уйғурларниң инсани һәқ-һоқуқлириға көңүл бөлүшини вә хитайға бесим ишлитишини тәләп қилған.

Ясинҗан обамаға язған хетидә, алди билән өзини вә әрзини қисқичә тонуштуруп өткән. Униң хетидә билдүрүлүшичә, ясинҗан йәкән наһийисиниң оданлиқ йезисидин, у 1996-йили һәрбийликкә қатнашқан. 3 Йил һәрбий сәптә турғандин кейин, 1996-йили һәрбий сәптин бошанған. Униң нопуси йезида болғачқа, униңға хизмәт берилмигән. Униң хитай сәпдашлири җамаәт хәвпсизлик орунлирида сақчи, от өчүрүш әтрәтлиридә хизмәтчи болуп ишқа орунлашқан; әмма ясинҗан кәнтниң ишик бақарлиқиға миңбир мушәққәттә орунлашқан; кәнт уни ишик бақарлиққа орунлаштурғачқа униң 26 мо терилғу йерини еливалған. Бир йилдин кейин кәнт ясинҗанниң ишик бақарлиқ хизмити үчүн мааш берәлмигән вә хизмитидин бошатқан; әмма униң 26 мо терилғу йерини қайтуруп бәрмигән. Йери қолдин кетиш билән яшаш имканидин айрилип қалған ясинҗан әһвалини йәрлик һәр дәриҗилик һөкүмәт органлириға шикайәт қилған. Йәрлик даириләрниң қуруқ вәдә, ялған баянлиридин бизар болған, ясинҗан үмидини мәркизи һөкүмәткә бағлап бейҗиңға сәпәр қилған. У дөләтлик әрзийәт идариси, җ х министирлиқи, орманчилиқ назарити вә йеза игилик министирлиқи қатарлиқ орунлардин әрзиниң һәл қилиниши һәққидә йолйоруқ вә тәстиқ хети елип 2006-йили юрти йәкәнгә қайтип барған. Йәрлик даириләр униң қолидики барлиқ қәғәзләрни йиғип әхләткә ташливәткәндин кейин, униңға бир айлиқ қамақ җазаси бәргән. У бу йил 11-айда бейҗиңға 6-қетим келип, мәркизи һөкүмәт органлириниң йолйоруқиниң төвәндә ақмиғанлиқини вә өзиниң қанунсиз әрз қилди дәп қамап қоюлғанлиқини мунасивәтлик органларға мәлум қилған. Бу қетим у мәркизи һөкүмәт органлиридики хадим вә сақчиларниң һуҗумиға учрап, еғир һалда зәхимләнгән.

Хәттә баян қилинишичә, нөвәттә ясинҗан хитайниң қанун-түзүмлиридин пүтүнләй үмидсизләнгән. У обамаға язған хетидә хитайниң бир қанун дөлити әмәс, сақчи дөлити икәнликини, хитайда кишиләрниң қанун билән әмәс, ялғанчилиқ, алдамчилиқ вә зораванлиқ билән башқурулуватқанлиқини паш қилған. У , хитайда пуқралар һоқуқиниң еғир дәпсәндә болуватқанлиқини, болупму аз санлиқ милләт пуқралириниң бозәк қилиниватқанлиқини, өзи дуч кәлгән һәқсизлиқниң буниңға пәқәт бир мисал икәнликини шәрһләп өткән.

Ясинҗан йәнә өзиниң хитайда яшаштин бизар болғанлиқини, хитай пуқраси болуп қалғанлиқиға пушайман қилидиғанлиқини баян қилған. У йәнә , өзиниң дунядики һәрқандақ бир намрат вә қалақ дөләттә яшашқа рази икәнликини, әмма хитай дөлитиниң пуқраси болуштин номус қилидиғанлиқини баян қилған. ясинҗан хетидә, америкиниң дуняда әркинлик вә инсан һәқлири мәсилисидә үлгә бир дөләт икәнликини, шуңа хитайниң тәшвиқатлирида америкиниң һәр вақит тәнқидкә учрайдиғанлиқини, өзиниң бу тәнқидләргә қәтий ишәнмәйдиғанлиқини баян қилған. Америкидин уйғурларниң инсан һәқлири вәзийитигә көңүл бөлүшни вә уйғурларниң һәқ-һоқуқиниң дәпсәндә қилинишиға сүкүт қилмаслиқини тәләп қилған ясинҗан хетини мундақ ахирлаштурған: яшисун америка! яшисун америкидики қанун вә адаләт!

Юқирида әрздар ясинҗан садиқниң америка президенти обамаға язған хетиниң асаси мәзмунини тонуштурдуқ.