Lin bawxu'a: xitay olimpiktin paydilinip Uyghurlargha qirghinchiliq qiliwatidu

Radi'omizning teklip muxbiri chyaw lungning béyjingdiki méhmanxanilar arqiliq éniqlap xewer qilishiche, xitay kommunist hökümiti hazir 'olimpikni qoghdash' dégen nam bilen, 'Uyghurlarni méhmanxanilargha qobul qilishtin burun jama'et xewpsizliki tarmaqlirigha melum qilishi lazim' dep buyruq chüshürgen. Xitayning quruqluq, déngiz, hawa qisimliri bolsa 'olimpikni qoghdash jéngi qilishqa teyyar' ikenlikini jakarlimaqta.
Muxbirimiz weli xewiri
2008.07.17

 Bundaq ehwal astida, mexsus kommunist partiye tarixini tetqiq qilish bilen tonulghan, hazir teywende turuwatqan meshhur siyasiy mulahizichi lin bawxu'a ependi xitayda ötküzülidighan olimpik musabiqisi we hazir Uyghurlar duch kéliwatqan bundaq mesile toghrisida bügün ziyaritimizni qobul qilip, obzor élan qildi.

Xitay hökümiti térrorchiliq'dégenni özi meqsetlik halda toqup chiqqan

Olimpik bir tenheriket musabiqisi bolsimu, ‏ - deydu lin bawxu'a ependi obzorida, ‏ - ‏ emma xitay kommunist hökümiti olimpikta 'térrorchiliqqa qarshi turush' dégenni gewdilendürdi we bu heqte yene hedep xewer bériwatidu. Mining qarishimche, xitay hökümiti hazir dewatqan bu 'térrorchiliq'ni özi meqsetlik halda toqup chiqqan. Buningdin burun Uyghurlar lenjuda yoluchilar ayropilanini partlatmaqchi boldi, déginining özi gumanliq idi. Uningdin kéyin xitay hökümiti 'térrorchilar' dégenni tapalmay, özliri 'jem'iyettiki oghri - bulangchi'dep atiwalghan kishilerni 'musteqilchi' yaki 'térrorchilar' dep atiwaldi.

Lin bawxu'a ependining bayan qilishiche, xitay hökümiti yéqinla xewer élan qilip 'besh neper térrorchi étip tashlandi' dédi. Emma ularning qandaq térrorchiliq qilghanliqining pakitlirini otturigha qoyalmidi. Yénida pichaq bar iken dep besh ademni étip tashlighan qandaq gep? aldi bilen birsi saqchigha pichaq tenglidimu yaki saqchi aldi bilen étip tashlap andin pichaq tenglidi dep bahane taptimu? buning tepsilatini némishqa otturigha qoyalmaydu? bu yenila gumanliq.

Bu, xitay kommunist partiyisining olimpiktin paydilinip qirghinchiliq qilghanliqi

Mining qarishimche, - deydu lin bawxu'a ependi, obzorida, - bu, xitay kommunist partiyisining olimpiktin paydilinip, özining esli zatidiki qirghinchiliq qilidighan kommunist en'enisini dawamlashturuwatqanliqi. Buni étnik tazilash yaki milliy qirghinchiliq dep békitse éghir ketmeydu.

Xitay kommunist hökümiti bundaq qirghinchiliq yürgüzgende 'wetenperwerlik terbiyisi' dégendek qalaymiqan nersilerni teng sözlewatidu. Buningdin melumki, xitay kommunist hökümiti eger özining 'térrorchiliqqa qarshi turush' dégen herikitidin chataq chiqsa, uni bir kimlerge dönggep qoyup qutulmaqchi yaki xelq'aradiki térrorchiliqqa qarshi turush dégen ortaq nishan'gha dönggep qoymaqchi boluwatidu.

Amérika buninggha köngül bölüshi kérek

Lin bawxu'a ependining qarishiche, olimpik dégen xitayda kishilik hoquqni yaxshilaydighan purset idi. Emma xitay hökümiti bu pursettin paydilinip xitayda kishilik hoquq weziyitini téximu nacharlashturuwetti. Nacharlashturuwettila emes, belki hazir ochuq ‏ - ashkara milliy qirghinchiliq yürgüzüwatidu. Amérika buninggha köngül bölüshi kérek. Gerche prézidént bush söz qilip tibetlerning we Uyghurlarning diniy erkinlikini we milliy hoquqini qollaydighanliqini bildürgen bolsimu, emma bu yéterlik emes, buning üchün emeliy tirishchanliq körsitishi lazim.

Ademning jéni qimmetlik nerse

Men yuqirida éytip ötkendek, - - - deydu lin bawxu'a ependi obzorida, - - - saqchilar miltiqini chiqiripla besh ademni étip tashlighanliq, méningche bu 'qanun' dégendin paydilinip qirghinchiliq qilghanliq. 10 Ming ademni yighip kélip uchuq sot échip adem atqanliq - - qanun we tüzümdin paydilinip, qanuniy resmiyetlerdin paydilinip 'toxuni öltürüp maymunni qorqutush hélisi' ni ishlitip xelqqe tehdit salghanliq. Qanun bilen idare qilishta dégen, adette, nahayiti estayidilliq bilen qanuniy resmiyet öteshke toghra kélidu. Ademning jéni dégen qimmetlik nerse, her qandaq qanunda uninggha yéniklik qilishqa ruxset qilinmaydu. Emma déng shawping kommunistlargha 'qarshiliq körsetken kishilerning délosini birterep qilghanda éghirlitip jazalash kérek, téz birterep qilish kérek' dep ögetken idi. Bu del shundaq qilghanliq. Bu xitay kommunist hökümitining algha basmay, burunqi kona yoligha qarap keynige burulghanliqi. Ularning hazir 'qanun bilen idare qilish' dégini yalghan.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.