Ötken bir yilda Uyghur rayonida yüz bergen milliy qarshiliq heriketliri (2)
2013.01.07
Biz bu heqte teyyarlan'ghan programmimizning ikkinchi qismida, 29-iyun ayropilan bulashqa urunush weqesi, xénendiki Uyghurlarning milliy kemsitishke qarshi isyan kötürüshi we qaghiliqta ikki Uyghurning herbiy gazarmigha motsiklitliq hujum qilish weqesi qatarliqlarning qisqiche jeryanini eslitip ötimiz.
Ötken yil ichide yüz bergen eng zor weqelerdin biri, xitay da'irilirining yürikini titretken xoten ayrodromidiki ayropilan bulashqa urunush weqesidur. Melum bolushiche, 6-ayning 29-küni, xotendin ürümchige qarap uchqan ayropilan hawalinip 10 minut ötkende, 6 neper Uyghur yash ornidin qozghilip, uchquchining kabinétigha hujum qilghan. Emma ularning qolidiki qoral ajiz kélip, kabinétning ishikini achalmighan. Andin ular bilen ayropilandiki saqchi, mulazimetchi we yoluchilar arisida toqunush kélip chiqqan. Toqunushta, xitay tereptin 21 kishi yénik, 3 kishi éghir yarilan'ghan, hujumchilarning ikki nepiri éghir yarilinip doxturxanida jan üzgen. Melum bolushiche, hujumchilarning meqsiti ayropilanni chet'elge élip qéchish yaki ayropilandikiler bilen özini qoshup partlitish bolup, ular bu meqsitige yételmigen, emma bu weqe sewebidin ayropilan xizmetchiliri sepirini arqisigha yandurushqa mejbur bolghan. Xitay weqede xizmet körsetkenlerni milyonlap pul bilen katta mukapatlisa, weqe sadir qilghuchilargha ölüm jazasi bergen.
Ayropilan bulash weqesidin 6 kün ötkende, xitayning tyenjin shehiride Uyghurlarning yol tosup naraziliq bildürüsh herikiti yüz bergen, yüzdin artuq Uyghurning yol tosushi we minglarche kishilerning toplinishi bilen, tyenjin shehirining merkizide 3 sa'et etrapida qatnash tosulup qalghan, weqege sheherdiki 13 yashliq bir Uyghur balining iz-déreksiz ghayib bolushi we bu weqeni saqchi organlirining sürüshte qilmighanliqi seweb bolghan.
Ötken yili 1-öktebir yeni xitayning dölet bayrimi küni, xitayning qaghiliqtiki herbiy gazarmisi motsiklitliq partlitish hujumigha uchrighan. Hujumni guma nahiyisidiki ikki neper Uyghur yash pilanlighan we bir nepiri hujumni ijra qilghan. Hujumda 20din artuq xitay eskerliri ölgen we yarilan'ghan.
11-Ayning 29-küni, xénen ölkisining jénping nahiyiside tijaret bilen shughulliniwatqan Uyghurlar, jénping nahiyilik hökümet qorusigha bésip kirip, nahiyidiki milliy kemsitish weqesige naraziliq bildürgen. Weqege bir xitay puqrasining bir Uyghur ayalning yüzidiki romalini échiwétishi seweb bolghan. Shu künki weqege 1000 din artuq Uyghur qétilghan bolup, xitay terep weqeni bésiqturush üchün, yéqin etraptin mexsus qoralliq qisim yötkigen, bu weqedimu toqunush yüz bérip, 50din artuq Uyghur yarilan'ghan. 4 Dane saqchi aptomobili pachaqlap tashlan'ghan.
Yuqirida ötken bir yilda yüz bergen milliy qarshiliq heriketlirining bir qismini qisqiche eslitip öttuq.