Pakistan xitayning telipige bina'en ömer Uyghur wexpining mes'ullirining chet'elge chiqishini cheklidi

Pakistan da'iriliri ömer Uyghur wexpining mes'ulliridin ömerjan we ekberjan aka‏-ukilarning xitay da'irilirining telipige asasen, chetke chiqishi cheklen'gen kishiler tizimlikige élin'ghanliqini uqturghan.
Muxbirimiz irade
2011.06.21
Omer-Uyghur-wexpi-Pakistan-Su-apitide-yardemde-305 Süret, pakistandiki ömer uyghur wexpining apetke uchrighanlargha yardem qilish paaliyitidin bir körünüsh bolup, ömer uyghur wexpi aldinqi 3 kün ichide 1300 ailige yémek - ichmek tarqatqan.
RFA Photo / Shohret Hoshur

Xitay bilen bolghan alahide qoyuq munasiwiti bilen tonulghan pakistan da'iriliri, pakistanda öz qanunlirigha emel qilghan asasta ijtima'iy pa'aliyetler bilen shughullinip kéliwatqan ömer Uyghur wexpining ikki mes'ulining chet'elge chiqishini cheklidi. Pakistan da'irilirining “Chet'elge chiqishi cheklen'gen” kishiler tizimlikige élin'ghan ömerjan we ekberjan aka-ukilar 6-ayning 17-küni türkiyide échiliwatqan “Sherqiy türkistanliq qérindashlar uchrishishi” yighinigha qatnishish üchün hemme resmiyetlirini toluq béjirip, hetta ayropilan'gha chiqish üchün yük-taqlirinimu ötküzüp bolghanda ayrodromdiki xizmetchiler teripidin tosup qoyuldi.

Ekberjanning shu küni bizge bildürüshiche, islam'abad ayrodromining xizmetchiliri bu tizimlikning yuqiridin chüshkenlikini, shunga özlirining néme üchün bu ikkiylenning uchushining cheklen'genlikining sewebini bilmeydighanliqini we ularning ismi qachan bu tizimliktin chiqip ketmigüche héchyerge baralmaydighanliqini éytqan. Düshenbe küni ömerjan we ekberjan ikkisi pakistandiki munasiwetlik kishiler arqiliq pakistanning ichki ishlar ministirliqigha ehwal sürüshtürgili barghan. Ular munasiwetlik xadimlardin bir pakistan puqrasi bolush süpiti bilen özlirining pakistan qanunigha xilap héchqandaq ish qilmighan turuqluq, néme üchün bu tizimlikke kirip qalghanliqini sorighan.

Ömer ependining bildürüshiche, ular dawamliq halda pakistan da'iriliri teripidin közitilip kelgen we hetta bir qanche qétim pakistan da'irilirining so'al-soraqlirigha, kashila qilishlirigha duch kelgen bolsimu, emma chet'elge chiqishqa bolmaydighanlar tizimlikige élinip, ayropilan'gha chiqishi cheklinishidek ehwalning tunji qétim yüz bérishi hésablinidiken. Pakistan ichki ishlar ministirliqidiki xadimlar xitayning pakistanda turushluq elchixanisining telipige bina'en, ularning chet'elge chiqishining cheklen'genlikini ochuq bildürgen we ulargha “Siler amérikidiki rabiye qadir bilen alaqiliship, kechkiche bizge ish térip bérisiler. Biz xitayning gépini anglaymiz, silerning qilghininglar xata” dégendek sözlerni qilghan. Dunya Uyghur qurultiyining bash katipi dolqun eysa ependi bu heqte bayanat bérip, buning pakistanning musteqil igilik hoquqigha ige bir döletlikige shek keltüridighan bir qilmish ikenlikini éytti.

Pakistan hökümiti bolsa xitay bilen bolghan siyasiy, iqtisadiy munasiwetlirini barghanséri chongqurlashmaqta. Bu yil mayda pakistan bash ministiri gilani xitaygha élip barghan ziyaritide pakistan-xitay munasiwetlirining uzun muddetlik sinaqlardin ötken munasiwetlikini tekitlep, xitaygha bolghan yéqinliqini ipadilidi. Pakistan xitayning pakistandiki Uyghur pa'aliyetlirini cheklishige yéqindin yardemde bolup kelgen bolup, pakistan da'iriliri2001-yilidin buyan pakistanda yashaydighan Uyghur pa'aliyetchilerdin memet toxti we isma'il semet qatarliqlarni xitaygha ötküzüp bergen hem pakistandiki bashqa Uyghurlarning heriketlirinimu qattiq teqib qilip kelgen.

Istanbulda échiliwatqan sherqiy türkistanliq qérindashlar uchrishishi yighinini uyushturghan orun bolghan sherqiy türkistan ma'arip we hemkarliq jem'iyitining bashliqi hidayitullah oghuzxan ependi pakistan hökümitining musulman qérindashliri bolghan Uyghurlargha bundaq mu'amile qilishining intayin epsuslinarliq bir ish ikenlikini eskertti.

Ömer Uyghur wexpining mes'ulliridin ömerjan we ekberjan ikkisi nöwette pakistan sotigha erz sunush üchün teyyarliq qilmaqta. Ular öz sözide özlirining pakistan hökümitige ishenmisimu, pakistan sotigha ishinidighanliqini, sotning choqum adil qarar chiqiridighanliqigha ishinidighanliqini bildürmekte.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.