Pil bilen ejdihaning riqabiti

Xitay hökümiti yéqinda ay sharini bayqash pilani boyiche qoyup bergen 'muqeddes 7' namliq alem kémisi yer sharigha saq qaytip kelgenlikige hayajanliniwatqan waqitta, hindistanning ay sharini bayqash üchün qoyup bergen rakitasi orbitigha kirdi.
Muxbirimiz weli
2008.09.29
Hindistan-aygha-chiqish-305.jpg Hindistanning aygha chiqishqa teyyar bolup qalghan alem-kémisi. Süret, 18 - séntebir tartilghan.
AFP Photo

B b s ning xewer qilishiche, hindistan buningdin sel burun, himalaya taghlirida alliqachan tashlinip ketken bir herbiy bazisini qaytidin eslige keltürgende, bu xitaygha qilin'ghan riqabet dep qaralghan idi.

Yéqinda hindistan yene hindi okyandiki molokko arallirida herbiy baza qurupla qalmay, bérmidimu nazaret qilish - anglash ponkiti qurdi. Bumu hazir xitaygha qilin'ghan yéngi riqabet dep qariliwatidu. Mana bu pil bilen ejdihaning hazirqi riqabitini körsitidighan alametler.

Xitay bilen hindistanning istratégiye qaratmisi jehettiki perq

Amérikidiki klérmont tetqiqat merkizining tetqiqatchisi lin changshén ependining mulahize qilishiche, xitay bilen hindistanning istratégiye jehettiki qaratmisi oxshimaydu, xitay istiratégiyisi asasen amérika, rusiye, yaponlargha qaritilghan. Emma hindistanning istiratégiyisi bolsa birla xitaygha qaritilghan.

Xitayning ékisport - import qilidighan birdin bir yoli hindi okyan we molokko arallirida

Klérmont tetqiqat merkizining tetqiqatchisi lin changshén ependining qarishiche, xitay yéqinqi yillardin buyan, bolupmu 90 ‏ - yillardin buyan, hindi okyan rayonida hindistan bilen tinch ötüsh üchün tirishti. Emeliyette bu xitayning waqitliq tedbiri. Chünki xitayning iqtisadiy tereqqiyati jenubiy okyan rayonida tinchliqqa muhtaj. Xitayning öz mehsulatlirini ékisport, import qilidighan, dunyaning her qaysi jayliridin néfit yötkeydighan birdinbir yoli déngizda.

Hindi okyan arqiliq, molokko aralliri arqiliq kélidu. Xitay bultur ottura sherqtin, afriqidin we dunyaning bashqa jayliridin mushu yol bilen 200 milyon tonna néfit kirgüzdi. Xitay gerche hindistanni yaxshi körmisimu, emma uning bilen yaxshi ötmey amali yoq. Chünki xitayning déngiz armiye küchi bu yolni qoghdashqa qurbi yetmeydu.

Xitayning hindistan'gha tehdit salalaydighan birla yéri tibet bolsimu...

Klérmont tetqiqat merkizining tetqiqatchisi lin changshén ependining qarishiche, hindistanning iqtisadiy küchi xitaydin töwen. Emma déngiz armiye we hawa armiye küchini töwen dégili bolmaydu.

Hindistanning hindi okyanda xitaygha tehdit sélishi asan, emma xitayning hindistan'gha tehdit salalishish asan emes, chünki xitayning déngiz armiyisi ajiz, okyanlarda yiraqqa téz baralmaydu. Bu jehette hindistan xitaydin küchlük, uning awi'amatkiliri bar, xitayning yoq. Xitayning hindistan'gha tehdit salalaydighan birla yéri tibet, emma tibet égizlikide qatnash qolaysiz, xitay bu rayonda köp esker seperwer qilalmaydu, bu rayonda tebi'iy shara'itqa maslishish jehetlerde yenila hindistan alahide üstünlükke ige.

Xitayning hindistan'gha taqabil turidighan küchlük tedbiri pakistanni qollash

Klérmont tetqiqat merkizining tetqiqatchisi lin changshén ependining qarishiche, xelq'ara siyaset küchke baghliq. Xitayning hindistan'gha taqabil turush üchün qolliniwatqan küchlük tedbiri pakistanni qollash. Pakistan arqiliq hindistanni cheklimige uchritish. Bu xitayning jenubiy asiyadiki asasliq siyasiti.

Hindistanning birla pakistandin bashqa riqabetchisi yoq. Lékin xitay taqabil turushqa tégishlik terepler köp, démek, xitayning istratégiye muhiti hindistandin köp nachar. Gerche xitay hindistan bilen tinch ötüsh arzusi barliqini ipadilewatsimu, emma xitay hindistan'gha qaratqan bu tedbirini héchqachan ajizlashturup baqqini yoq. Chünki pakistan xitayning istratégiye jehettiki birla bayliq menbesi. Pakistan meghlup bolsa, xitayning hindistanni cheklimige uchritidighan küchi qalmaydu.

Hindi okyanda amérikidin qalsa hindistan küchlük

Klérmont tetqiqat merkizining tetqiqatchisi lin changshén ependining qarishiche, xitay gerche pakistan bilen bérmini qollighanliqini hindistanni üch tereptin muhasirige alghanliq dep qarisimu, emeliyette bu undaq rol oynimaydu. Chünki bérmining hindistan bilen bolghan munasiwitimu yaxshi, u pütünley xitaygha yantayaq bolmaydu. Pakistanmu xitayning yardimisiz hindistan bilen riqabetlishelmeydu.

Pütün hindi okyan istratégiyisidin qarighanda, hindi okyanda amérikidin qalsa hindistan küchlük. Bu qétim hindistanning déngiz, hawa pewqul'adde qisimliri hindi okyanda chong manéwér ötküzüp, déngizda paraxotlarni tosush meshiqi élip bérip küchini körsitip qoydi. Xitay hazir tinch okyandiki tosalghulargha taqabil turalmay qalghan hazirqi ehwalda, hindi okyan'gha öteligidek küchke ige emes.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.