4 ‏ - Awghust qeshqer weqesi heqqidiki inkaslar

Uyghur diyaridiki uyghurlarning saqal - burutluq we bash kiyimlik körünüshliridin biri.

 'Xitay kommunist partiyisi eng chong térrorchi'

Teywendiki jungxu'a téléwiziye istansisining neq meydandin bergen xewirige qarighanda, bügün teybéy shehiridiki erkinlik meydanida, shu jayning waqti buyiche kech sa'et 7 de, xitaydiki kishilik hoquq pa'aliyetlirige yardem bérishni meqset qilghan bir chong namayish ötküzülgen. Bu namayishqa minjindang partiyisining re'isi sey yingwén qatnashqan.

Namayishta aldi bilen xitay kommunist partiyisining tarixini tetqiq qilishta tonulghan lin bawxu'a ependi söz qilip, Uyghurlarning kishilik hoquq pa'aliyetlirini qollighan. U sözide 'xitay kommunist partiyisi eng chong térrorchi' dep körsetken we 'néme üchün hazirgha qeder shinjangni bésiwélish üchün yerlik xelqqe qirghinchiliq qilip qanchilik ademni öltürgenlikini élan qilmaydu? ' su'al qoyghan.

'Bizni bu matem murasimigha hökümet buyruq chüshürüp ekeldi'

Fransiye agéntliqining qeshqerdin xewer qilishiche, qeshqerde 8 ‏ - ayning 4 ‏ - küni ikki Uyghur 70 saqchigha hujum qilip 16 saqchini öltürgen we 16 saqchini yarilandurghan weqe yüz bergendin kéyin, xitay da'iriliri bügün 8 ‏ - ayning 7 ‏ - küni weqede ölgen 16 saqchi üchün matem murasimigha qatnashqan ikki minggha yéqin kishining ichidiki 18 yashliq Uyghur yash, muxbirgha 'bizni bu matem murasimigha hökümet buyruq chüshürüp ekeldi' dep chüshendürgen.

'Eger térrorchi küchler yoqitilmisa, döletke tinch kün yoq'

Xitayning 'shinxu'a tori'ning ashkarilishiche, 4 ‏ - awghust semen yoli weqeside ölgen xitay saqchiliri üchün bügün qeshqerde ötküzülgen matem murasimida, weqede ölgen 16 xitay saqchisigha 'inqilabiy qurban' dep nam bérilgen. Xitayning shinjang jama'et xewpsizlik nazariti chégra mudapi'e bash etritining bashliqi ju wenyi bu murasimda söz qilip 'eger térrorchi küchler yoqitilmisa, döletke tinch kün yoq' dep jakarlighan.

 Béyjing olimpik musabiqisi xuddi 1936 ‏ - yilidiki bérlin olimpik musabiqisige oxshap qéliwatidu

'Nyuyork taymis géziti'de élan qilin'ghan obzorda 'hazirqi béyjing olimpik musabiqisi xuddi gétlér 1936 ‏ - yili bérlinda ötküzgen olimpik musabiqisige oxshap qéliwatidu. Eyni waqitta gétlér olimpik musabiqisidin paydilinip hindi - yawropa irqining üstünlükini ipadilesh arqiliq olimpikni siyasiylashturghan idi' dep bayan qilin'ghan.

'Heptilik xewer zhurnili'da élan qilin'ghan obzorda, 'hazir xitay hökümiti bu qétimqi olimpik musabiqisini, epyun urushidin kéyin xitayda peyda bolghan milliy ze'ipliktin buyanqi chong bash kötürüsh dep körsitiwatidu,' dep bayan qilin'ghan.

Uyghurlar gerche xitayda ikkinchi derijilik puqra bolushqa razidek körünsimu, emma ularning yash ewladliri buninggha qarshi turidu

En'gliyide chiqidighan 'maliye waqit géziti' ning 6 ‏ - awghust küni élan qilghan 'Uyghurlarning xitay zomigerlikige qilghan riqabiti' dégen obzorida, xuddi xitay uchur wastiliri éytqandek, qeshqerde bir taksi shopuri bilen yene bir köktat satquchidin ibaret ikki Uyghur 70 neper xitay saqchisigha hujum qilip, 16 ni öltürüp, 16 ni yarilandurghan bir weqe yüz berdi.

Buningdin melumki, gerche bu rayondiki Uyghurlarning köpinchisi xitay impratorluqida az sanliq millet dep atilidighan ikkinchi derijilik puqra bolup turushqa razi bolghandek körünsimu, emma ularning rastchil yash ewladliri béyjing hökümitining meqsetlik halda xitay köchmenlirini yerleshtürüsh arqiliq Uyghur medeniyitini peydin - pey weyran qilishigha qarshi turidu' dep bayan qilin'ghan.

Xitay saqchiliri Uyghurlar bar jaylarda jiddiy tekshürüsh élip bérishqa bashlighan

Merkizi agéntliqining xewiride 'qeshqerde saqchilargha qaritilghan zorawanliq hujum yüz bergendin kéyin, xitay saqchiliri chish - tirniqighiche qorallinip, ürümchidiki 129 kochining hemmiside charlash élip bérishqa bashlidi. Gu'angju, shénjénlarda bolsa, Uyghurlar bar jaylarda 'gélem shekillik' tekshürüsh élip bérip, qolida kimliki yoq yaki ishsiz Uyghurlarni tutushqa bashlidi. Uyghurlarni ishqa alghan xitaylarmu soraqqa qaldi. Tijariti bar Uyghurlarning iqtisadiy ziyan'gha uchrashqa bashlighanliqini, özlirige malamet kéliwatqanliqini sezgen Uyghurlar turghan jayliridin kétishke bashlidi' dep bayan qilin'ghan.

• Print
• Hembehr
• Ewetish

Barliq pikir - bayanlarni körüsh.

• Bügünki anglitish
• Ilgiriki anglitishlar