Атушта барлиқ уйғур ашхана - ресторанлар хоҗайинлири рамизанда сода тохтатмаслиқ капаләтнамисиға мәҗбури қол қойди
Мухбиримиз гүлчеһрә хәвири
2008.08.29
2008.08.29

RFA Photo
Атушта йеқиндин буян барлиқ мусулманчә ресторан һәм ашхана хоҗайинлири хитай даирилири тәрипидин бекитилгән рамзанда содини тохтатмаслиқ капаләтнамисиға қол қоюшқа мәҗбур болған.
Мусулманларниң улуғ рамизан ейи йетип келиши алдида туриду, йәни 2 - сентәбирдин башлап дуня мусулманлири бир айлиқ роза тутушқа башлайду, бу мәзгилдә мусулман ашхана ресторанлириму асасән, нормал тиҗаритини роза тутиватқан мусулман херидарларға маслаштуруп, бир ай золуқ яки иптарлиқ вақтиға үлгүртүп тамақ чиқириду,вә яки бир ай тиҗаритини тохтитип роза тутиду. Бу мусулман әлләр үчүн интайин нормал һәм әқәллий бир адәт.
Һалбуки атуш шәһридә дәл буниң әксичә, хитай даирилири мусулман ашхана һәм ресторанларниң рамизан мәзгилидә нормал тиҗарәт қилишиға капаләтлик қилиш тәдбирлирини алмақта икән.
Тинчлиқ ториниң 25 - авғуст тарқатқан бир оқтурушидин ашкарилинишичә, йеқинда атуш шәһәр мәһкимисидә,атуш шәһәрлик миллий ишлар комитети, атуш партком бирлик сепи, сода санаәт башқуруш идариси, баҗ идариси һәмдә һәр бир коча башқармилириға атуш шәһриниң рамизан ейи мәзгилидики муқимлиқ хизмәт йиғини чақирилған болуп, йиғинда мәзкур орунларниң сәпәрвәрликкә келип икки күн ичидә атуш шәһиридики барлиқ чоң кичик мусулманчә ашхана һәм ресторанларниң санини елип чиқиш, вә мәхсус адәм аҗритип һәр бир ресторан ашхана хоҗайинлириниң рамизан мәзгилидә содини тохтитип қоймаслиқ капаләтнамисиға қол қойдурушни ишқа ашуруш тапшурулған.
Уқтурушта ейтилишичә һәр бир мусулманчә ресторан һәм ашханиларниң роза мәзгилидә нормал тиҗарәт йүргүзишигә капаләтлик қилиштин ибарәт бу бәлгилимә даириләрниң,бейҗиң олимпик һәм мейиплар олимпики давамида атушниң яхши образини сақлап атушниң муқимлиқини ашуруштики тәдбириниң бири икән.
Атуш шәһридә уйғур ресторан һәм ашхана хоҗайинлириниң рамизан мәзгилидә нормал сода қилишиға капаләтлик қилиштин ибарәт бәлгилимә һәққидә һәмдә буниң йүргүзүлүши тоғрисида мәлумат елиш үчүн атуш шәһәрлик һөкүмәт ишханисиға телефон қилдуқ, әмма диҗорнилиқ қиливатқан кадир соалимизға җаваб беришни рәт қилди.
Сәйшәнбә күни дуня уйғур қурултийиниң баянатчиси дилшат ришит әпәнди, дуня уйғур қурултийиниң атушта рамизан ейида елип бериватқан бу хил тәдбиридин хәвәр тапқанлиқи, нөвәттә хитай даирилириниң уйғур елиниң һәр қайси җайлирида мәсчитләргә,диний әрбапларға, мусулманларға қаратқан назаритини күчәйтип, хизмәтчи кадирлар, оқутқучи оқуғучиларниң роза тутушини чәкләйдиған, түзүмгә хилаплиқ қилғучиларни қаттиқ җазалайдиған түзүмләрни бекитип, диний һәм сиясий җәһәттә уйғурлар үстидин елип бериватқан бастурушини җиддийләштүриватқанлиқини һәтта атуштики барлиқ уйғур ашхана һәм ресторан хоҗайинлириниң роза мәзгилидә ишик тақимаслиққа капаләт беришкә мәҗбурлинип, даириләрниң мунасивәтлик һөҗҗәтлиригә мәҗбури қол қоюватқанлиқини, қол қоймиғанларниң сода қилиш рәсмийәтлириниң даириләр тәрипидин әткәс қилинидиғанлиқини ейтқан иди.
Атуш даирилириниң мусулманчә ресторан һәм ашханиларға қаратқан бу сияситини қандақ әмәлийләштүрүватқанлиқини һәққидә тәпсили мәлумат елиш үчүн атуш шәһиридики ресторан һәм ашханилар билән алақилаштуқ.
Атуштики мәлум даңлиқ ресторанниң меһман күтүшкә мәсул бир директори телефон зияритимизни қобул қилип, хоҗайинниң һазир йоқлиқини әмма баҗ идарисиниң бир қанчә күн авал " рамизан мәзгилидә ресторанни тақашқа йол қоюлмайдиғанлиқи " тоғрисидики шундақ бир һөҗҗәтни көтүрүп кәлгәнликини ейтти. Атуштики йәнә бир уйғур ашханисиму телефон зияритимизни қобул қилди.
Дилшат ришит атушта йолға қоюливатқан бу хил тәдбир мунасивити билән радиомиз вә башқа хәлқаралиқ ахбарат органлириға баянат берип, "хитай һөкүмитиниң уйғур елида рамизан һарписида муқимлиққа капаләтлик қилиш баһанисида уйғурларниң диний етиқад әркинликини чәктин ашқан тәдбирләр билән тосимақта. Биз хитай даирилириниң ташқи дуняға диний әркинликкә һөрмәт қилимиз дәп тәшвиқ қилип, әмәлийәттә уйғур мусулманлири үстидин диний бастурушини тохтатмай йәниму җиддий давамлаштуриватқанлиқиға күчлүк наразилиқ билдүримиз. Дуня көрүп туруптики хитайниң атушта елип бериватқан тәдбирлириниң өзила хитай һөкүмитиниң уйғурларниң диний етиқадни еғир дәпсәндә қиливатқанлиқини испатлайду," деди.
Мусулманларниң улуғ рамизан ейи йетип келиши алдида туриду, йәни 2 - сентәбирдин башлап дуня мусулманлири бир айлиқ роза тутушқа башлайду, бу мәзгилдә мусулман ашхана ресторанлириму асасән, нормал тиҗаритини роза тутиватқан мусулман херидарларға маслаштуруп, бир ай золуқ яки иптарлиқ вақтиға үлгүртүп тамақ чиқириду,вә яки бир ай тиҗаритини тохтитип роза тутиду. Бу мусулман әлләр үчүн интайин нормал һәм әқәллий бир адәт.
Һалбуки атуш шәһридә дәл буниң әксичә, хитай даирилири мусулман ашхана һәм ресторанларниң рамизан мәзгилидә нормал тиҗарәт қилишиға капаләтлик қилиш тәдбирлирини алмақта икән.
Тинчлиқ ториниң 25 - авғуст тарқатқан бир оқтурушидин ашкарилинишичә, йеқинда атуш шәһәр мәһкимисидә,атуш шәһәрлик миллий ишлар комитети, атуш партком бирлик сепи, сода санаәт башқуруш идариси, баҗ идариси һәмдә һәр бир коча башқармилириға атуш шәһриниң рамизан ейи мәзгилидики муқимлиқ хизмәт йиғини чақирилған болуп, йиғинда мәзкур орунларниң сәпәрвәрликкә келип икки күн ичидә атуш шәһиридики барлиқ чоң кичик мусулманчә ашхана һәм ресторанларниң санини елип чиқиш, вә мәхсус адәм аҗритип һәр бир ресторан ашхана хоҗайинлириниң рамизан мәзгилидә содини тохтитип қоймаслиқ капаләтнамисиға қол қойдурушни ишқа ашуруш тапшурулған.
Уқтурушта ейтилишичә һәр бир мусулманчә ресторан һәм ашханиларниң роза мәзгилидә нормал тиҗарәт йүргүзишигә капаләтлик қилиштин ибарәт бу бәлгилимә даириләрниң,бейҗиң олимпик һәм мейиплар олимпики давамида атушниң яхши образини сақлап атушниң муқимлиқини ашуруштики тәдбириниң бири икән.
Атуш шәһридә уйғур ресторан һәм ашхана хоҗайинлириниң рамизан мәзгилидә нормал сода қилишиға капаләтлик қилиштин ибарәт бәлгилимә һәққидә һәмдә буниң йүргүзүлүши тоғрисида мәлумат елиш үчүн атуш шәһәрлик һөкүмәт ишханисиға телефон қилдуқ, әмма диҗорнилиқ қиливатқан кадир соалимизға җаваб беришни рәт қилди.
Сәйшәнбә күни дуня уйғур қурултийиниң баянатчиси дилшат ришит әпәнди, дуня уйғур қурултийиниң атушта рамизан ейида елип бериватқан бу хил тәдбиридин хәвәр тапқанлиқи, нөвәттә хитай даирилириниң уйғур елиниң һәр қайси җайлирида мәсчитләргә,диний әрбапларға, мусулманларға қаратқан назаритини күчәйтип, хизмәтчи кадирлар, оқутқучи оқуғучиларниң роза тутушини чәкләйдиған, түзүмгә хилаплиқ қилғучиларни қаттиқ җазалайдиған түзүмләрни бекитип, диний һәм сиясий җәһәттә уйғурлар үстидин елип бериватқан бастурушини җиддийләштүриватқанлиқини һәтта атуштики барлиқ уйғур ашхана һәм ресторан хоҗайинлириниң роза мәзгилидә ишик тақимаслиққа капаләт беришкә мәҗбурлинип, даириләрниң мунасивәтлик һөҗҗәтлиригә мәҗбури қол қоюватқанлиқини, қол қоймиғанларниң сода қилиш рәсмийәтлириниң даириләр тәрипидин әткәс қилинидиғанлиқини ейтқан иди.
Атуш даирилириниң мусулманчә ресторан һәм ашханиларға қаратқан бу сияситини қандақ әмәлийләштүрүватқанлиқини һәққидә тәпсили мәлумат елиш үчүн атуш шәһиридики ресторан һәм ашханилар билән алақилаштуқ.
Атуштики мәлум даңлиқ ресторанниң меһман күтүшкә мәсул бир директори телефон зияритимизни қобул қилип, хоҗайинниң һазир йоқлиқини әмма баҗ идарисиниң бир қанчә күн авал " рамизан мәзгилидә ресторанни тақашқа йол қоюлмайдиғанлиқи " тоғрисидики шундақ бир һөҗҗәтни көтүрүп кәлгәнликини ейтти. Атуштики йәнә бир уйғур ашханисиму телефон зияритимизни қобул қилди.
Дилшат ришит атушта йолға қоюливатқан бу хил тәдбир мунасивити билән радиомиз вә башқа хәлқаралиқ ахбарат органлириға баянат берип, "хитай һөкүмитиниң уйғур елида рамизан һарписида муқимлиққа капаләтлик қилиш баһанисида уйғурларниң диний етиқад әркинликини чәктин ашқан тәдбирләр билән тосимақта. Биз хитай даирилириниң ташқи дуняға диний әркинликкә һөрмәт қилимиз дәп тәшвиқ қилип, әмәлийәттә уйғур мусулманлири үстидин диний бастурушини тохтатмай йәниму җиддий давамлаштуриватқанлиқиға күчлүк наразилиқ билдүримиз. Дуня көрүп туруптики хитайниң атушта елип бериватқан тәдбирлириниң өзила хитай һөкүмитиниң уйғурларниң диний етиқадни еғир дәпсәндә қиливатқанлиқини испатлайду," деди.