Ramzanning ehmiyiti we ramzandin kéyinki ibadet heqqide

Mubarek ramzan ayaghlashti. Musulmanlar ramzan ayaghlashqandin kéyin némilerni qilish kérek? undaqta ramzanning ehmiyiti we islam dinidiki tebiri qandaq? bu munasiwet bilen gollandiyide yashawatqan diniy ziyaliy hüsenjanni ziyaret qilduq we uning bu heqtiki tesiratliri, tileklirini we qimmetlik tewsiyilirini dunyaning her terepliride yashawatqan qérindashlirimizgha sowgha qilduq.
Muxbirimiz pidaiy
2010.09.17
Dua-qilish-305.jpg Youtube.com Din élinghan bu sürette, dua qilish körsitilgen.
Youtube.com Din élindi.

So'al: essalamu'eleykum hüsenjan. Ramzan éyimu axirlashti lékin musulmanchiliq yene dawam qilishi kérek. Buning üchün musulman kishi ramzan ayliridiki tesiratliri we hasilatlirini qandaq muhapizet qilishi kérek?

Jawap: menche, Uyghur musapir qérindashlar mubarek ramzan éyini alla qobul qilghan bolsa nahayiti yaxshi ayaghlashturduq  dep oylaymen. Chünki bu ay bizge sewrchanliqni ögetti. Ach - toq yashaydighan péqir - miskinlerning ehwalini esletti.

Bu, mubarek ramizan éyining qedir qimmitini chüshinip yetken qérindashlar bu bir ay waqitni qedirlep allaning ejrige érishti insha'alla. Bu ayning hörmitini chüshenmigen yaki chüshen'gen bolsimu yenila waqtini ghapilliqta ötküzüp ramizanliq mukapatning ejridin mehrum qalghanlarmu boldi. Méhriban alla bu qérindashlirimiznimu hidayet qilip kéler yili ramzan rozisini ghelibilik tutushqa nésip qilsun. Amin.

Undin bashqa, wetinimiz sherqi türkistandiki musulman qérindashlirimiz ramzan éyini xitay shunche bisim qilsimu, étip, öltürüp, tutup solap, Uyghurlarning ramizan rozisini tutushni chekligen bolsimu uninggha bash egmey qarangghu öylerde  yoshurun halette roza tutup, terawih namazlirini oqup bu mubarek ayni shunche teqwaliq ichide ayaghlashturdi. Xitaylarning Uyghur xelqini ramzanning mukapatidin mehrum qilish suyiqesti oxshashla meghlup boldi.

Meqsetke kelsek: ramzan rozisini tutush möminning imanini, jismaniyiti we exlaqini islah qilidighan؛ bu arqiliq ilahigha yéqinlashturup sheytan'gha qarshi inqilabi rohini küchlendürüdighan bir perz ibadet. Emma ramzan éyi chiqip ketkendin kiyin keynige yénip yenila burunqi illetlirige gunahlirigha qaytiwalidu. Bu u kishidiki imanning saxtiliqini ipadileydu. Allata'ala imanimizning ramzan waqtidila küchlinip undin kéyin yene ajizliqqa qarap yüzlinip qalmasliqi üchün ramzandin kéyinmu melum sünnet we nepla rozilarni tutushni mömin musulmanlargha buyrughan.

So'al: undaqta oqurmenlirimizge bu heqte azraq uchur bergen bolsingiz.

Jawap: biz yashawatqan bu ay yeni shewwal éyida 6 kün roza tutush sünnet bolup peyghember eleyhissalam "kimki ramzan éyining rozisini toluq tutup, yene shewwal éyidin 6 kün roza tutidiken, xuddi u, yil boyi roza tutqan'gha oxshash bolidu," dégen.

Qur'anda mundaq déyilidu: "allaning huzurigha bir yaxshiliqni élip kelgen kishi, uning on hessisige érishidu" (en'am sürisi 160 - ayetning béshi). Chünki "bir yaxshi ishqa on hesse sawab bérish" prinsipi boyiche: ramzan éyi ichide tutqan 30 kün roza 10gha köpeytilip 300 kün'ge, shewwal éyi ichide tutqan 6 kün roza 10gha köpeytilip 60 kün'ge teng. Ikkisini qoshqanda, jem'iy 360 kün bolidu. Shunga ramzan rozisini toluq tutup bolghandin kéyin, shewwal éyidin yene 6 kün roza tutqan kishi yil boyi roza tutqan'gha oxshash sawabqa érishidu deymiz. Shunga Uyghur musulman qérindashlirimizning bu pursetni ching tutup bu ayda alla rizasi uchun 6 kün roza tutushini teshebbus qilimiz.

So'al: hüsenjan dinimizda bundin bashqa yene qaysi ay - künlerde roza tutush belgilen'gen?

Jawap: elwette undin bashqa perz sünnet wajip qatarliq 6 türlük roza tutush bar.

1. Erefat künide roza tutush. Peyghembirimiz bu künning rozisi toghrisida alla ötken we kélidighan yildiki ikki yilliq gunahlarni yoqqa chiqiridu dep jawab bergen.

2. Ashura künining rozisi, muherremning 10 - küni tutulidighan roza bolup buning sawabining yuqiri bolidighanliqini, we bu künde roza tutquchilarni aldidin yaki keynidin bir kün qoshup roza tutushini sünnet qilghan.

3. Düshenbe we peyshenbe künlirining rozisi. Peyghembirimiz düshenbe künde tutulghan rozining ehmiyiti toghrisida men bu künde dunyagha küz achtim. Bu künde manga wehiy kélishke bashlidi dégen.

Peyghember eleyhissalam düshenbe we peyshenbe künlerde roza tutatti. Bu ikki künide roza tutushning sewebi toghriliq soralghinida - u emeller düshenbe we peyshenbe künliride allata'ala körsitilidu. Bu künde alla pütün insanlarning gunahlirini meghpiret qilidu. Peqet bu künlerni qedirlimigenlerning gunahlirini epu qilish ishi kéchiktürülidu. Dégen.

Düshenbe we peyshenbe künliri de emeller alla gha körsitilidu mining emellirimning men rozidar halitimde körsitilishini yaqturimen.

4. Her ayda 3 kün roza tutush. Ebu hureyre peyghembirimiz bizge her ayda 3 kün roza tutushni buyrughan we her ayning nepli roza tutush uchun eng ewzel künliri qemeriye aylirining 13 - 14 - 15 - künliri ikenlikini shundaqla her ayning bu künliride roza tutushning yil buyi üzmestin roza tutqan'gha oxshash sawabliq ish ikenlikini bildürgen.

5. Sheban éyida roza tutush. Peyghembirimiz héch bir ayda sheban éyida roza tutqandek kub roza tutmaytti. U sheban éyining hemmisini roza bilen chiqiratti.

6. Neple rozilar ....

Bu roza héyt we qurban héyt künliridin bashqa künlerde musulman özi xalap sünnetke uyghun shekilde tutsa alla teripidin sawabqa ige bolidighan rozilar. Neple rozilar toghrisidimu peyghembirimizning nurghun hedisliri kelgen.

Yuqiridiki awaz ulinishidin, bu heqtiki melumatimizning tepsilatini anglaysiler.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.