Сүрийә оттура шәрқниң партлаш алдида турған бомбиси

Сүрийә әрәб баһариниң әң узун тохтап қалған бекити болуп қалған. 18Айдин бири сүрийә кризиси һәл болмай кәлмәктә.

Ихтиярий мухбиримиз өмәрҗан
2012-08-21

Сүрийәдики 4-май күни өткүзүлгән намайиштин бир көрүнүш

AFP

u0821-omerjan.mp3

Тәһлилчиләргә көрә, бирләшкән дөләтләр тәшкилати хитай билән русийиниң витоси сәвәблик икки қоли бағлинип қалған, чарисиз адәмгә охшап қалғанлиқтин вақит шунчилик узунға созулуп кәткән. Һазир сүрийә әсәд күчлири билән хәлқ армийиси оттурисидики күч тәңлики асасән охшаш дәриҗидә болуп қалған. Бу икки күчниң һечқайсиси я алдиға маңалмиған яки кәйнигә қайталмиған. Бу тоқунуш йәнә нәччә ай созулиду. Буни һечким тәхмин қилалмайду.

Чүнки, сүрийә вәзийити һазир сүрийә хәлқигә һесдашлиқ қилидиған дөләтләр билән сүрийидики әсәд һакимийитини қоллайдиған хитай, русийә вә иранға охшиған дөләтләр оттурисидики күч синишишқа охшап қалмақта.

Лондонда чиқидиған “оттура шәрқ”гезитиниң 2012-йили 20-авғуст санида, язғучи басим җәср тәрипидин“сүрийә оттура шәрқниң партлаш алдида турға бомбиси” дегән темида бир мақалә елан қилинған болуп, мақалидә мундақ дәп йезилған:
“сүрийиниң һазирқи вәзийити бу әсирдә мундин илгири көрүлмигән район характерлик вәзийәт болуп, чоң дөләтләр оттурисидики зиддийәткә айлинип қалди. Сүрийә һәр хил дин вә һәр хил мәзһәпләр яшайдиған бир дөләт. Ички урушниң йүз бериши көз билән кирпикниң арисида қалған иш. Әсәд күчлири йеңилидиғанлиқини тән алмайду, хәлқ күчлири тәслим болушни халимайду. Мәйли әрәб дөләтлири болсун, мәйли ғәрб вә америка болсун, һечбир дөләт сүрийә туприқиниң бөлүнүшини халимайду. Бу иҗабий иш. Әмма һазирғичә бу урушниң тохтап, мәсилиниң һәл болмаслиқи адәмни биарам қилиду. Сүрийә кризиси көплигән чоң дөләтләрниң мәнпәити билән бағлинишлиқ болуп қалғанлиқтин бу дөләтләр өз арисида келишип болалмай шундақ болуватамду? буни һечнемә дегили болмайду. Әмма шу ениқки, сүрийидики әсәд һакимийити әйни вақиттики ирақниң саддам һакимийитидәк күчлүк болмиса керәк.”

Ишәндүрәлмигән ялғанлар

Йәнә мәзкур гезиттә язғучи мишил килу дегән кишиниң қәлими билән “ишәндүрәлмигән ялғанлар” дегән темида бир мақалә елан қилинған болуп, мақалидә мундақ дәп йезилған:
“ғәрбликләр сүрийә кризиси тоғрилиқ тәкрарлап кәлгән 3 чоң ялған бар. Улар мундақ: биринчидин, сүрийә хәлқи охшаш болмиған дин, охшаш болмиған милләт вә охшаш болмиған мәзһәпләрдин тәркиб тапқан хәлқ болғанлиқтин, уларға арилишип нәтиҗә қазанғили болмайду. Чүнки бу адәмләрни иттипақлаштурғили болмайду. Иккинчиси, әсәд һакимийитиниң һәрбий күчи пәвқуладдә юқири болғанлиқтин, улар билән җиддий урушуш сүрийидә узунға созулған йәрлик урушни кәлтүрүп чиқиду. Үчинчиси, сүрийидики инқилабчиларни бирләштүрүш мумкин әмәс. Биз бу баһаниләргә бир-бирләп җаваб берип дәймизки, сүрийидә яшайдиған һәр хил таипә вә һәр хил дин адәмлири сүрийигә түнүгүн яки бүгүн келип қалған адәмләр әмәс. Тарихтин бири улар бар иди. Сүрийидики таипәвазлиқ ираққа қариғанда көп әмәс. Әсәдниң һәрбий күчи әйни вақиттики саддамниң һәрбий күчидин зор әмәс. Уни йәңгән йәрдә әсәдни қандақму йәңгили болмисун? сүрийидики инқилабчилар һәр хил пикир-еқим вә һәр хил сиясий йөнилишләргә бөлүнгән күч болсиму, уларниң ортақ вәтән йолида бирлишәлиши қийин әмәс.”