Tonulghan zhornalist serwet qabaqli ependi bilen söhbet (1)

Türkiyidiki dangliq obzorchi, zhornalist serwet qabaqli ependi muxbirimizning ziyaritini qobul qilmaqta.

 U ilgiri axir bolup, anatoliye agéntliqi, türkiye géziti we terjiman gézitliride obzorchi bolup ishligen bolup, hazir türkiye edebiyatchilar wexpining bashliqi bolush bilen bir waqitta, yéngi chagh gézitide obzor yazmaqta. Serwet qabaqli uzul yil Uyghurlarning lidéri rehmetlik eysa yüsüf alptékinning yénida bolghan we uning türkiye rehberliri bilen élip barghan uchrishishlirigha shahit bolghan. Biz bügünki programimizda mana bu shexs bilen söhbet élip barduq. Eger sherqiy türkistan dewasining türkiyide bilinmeydighan tereplirini bilishni xalisingiz tonulghan obzorchi serwet qabaqli ependi bilen élip barghan söhbitimizge qulaq salghaysiz.

So'al: siz türkiyide izchil halda Uyghurlar heqqide obzor yézip kelgen obzorchilardin birisiz, sizning Uyghurlargha bolghan muhebbitingiz nedin kelgen?

Jawap:    sherqiy türkistanda xitaylarning zulumigha, ten jazalirigha uchrawatqan qérindashlirimning erkinlikke érishishi üchün, ata türk teripidin resmi qobul qilin'ghan ay yultuzluq kök bayraqning sherqiy türkistan asminida qayta lepildishi üchün mujadilimizni dawamlashturushimiz shert. Bu bizning xuda aldidiki burchimizdur. Men eng axirqi nepisimgiche sherqiy türkistanning musteqilliqi üchün küresh qilimen.

So'al: siz uzun yil eysa yüsüf alptékinning yénida boldingiz, siz uning bilen qandaq tonushqan idingiz?

Jawap: eysa yüsüf aliptékin bilen qandaq tonushtung désingiz, men erzurumda oqughuchi waqtimda terjiman gézitining erzurumdiki muxbiri bolup ishligen idim. Merhum eysa yüsüf alptékinni konféransliridin tonuyttuq. Bir qétim, sherqiy türkistandin manisagha kélip yerliship qalghan sherqiy türkistanliq qazaqlar oyun qoyush üchün erzurumgha kelgen idi, ular bilen tonushtum, ular orundighan dirammisida sherqiy türkistanni teswirligen idi, dirammini körüp tolimu hayajanlandim, shuning bilen men ular bilen söhbet élip bérip uni terjiman gézitide élan qilghan idim. Bir küni ishxanida oltursam téléfonum jiringlidi, téléfonni achqinimda "eziz qérindishim" dégen bir awaz keldi. U awaz lidérimiz eysa yüsüf alptékinning awazi idi. U méning gézitte élan qilghan maqalemni oqughan iken, shunga méni tebriklesh we teshekkürini bildürüsh üchün téléfon qilghan iken. Men bu ish bolup aridin 4 ay ötkendin kéyin tunji qétim istanbulgha bardim we eysa yüsüf alptékinning öyige bérip uning bilen yüz körüshüsh sheripige ige boldum. Men ene shu kündin tartip eysa yüsüf alptékinning meniwi balisi boldum. Uning xizmitini qildim, sherqiy türkistan heqqide köplep maqale élan qildim.

So'al: serwet qabaqli ependi, siz sherqiy türkistan heqqide némilerni yazdingiz?

Jawap: men maqalemde sherqiy türkistandiki xitaylarning zulumini, téxi anisining qorsiqida turupla öltürülgen balilarni, xitaylarning lopnorda élip bériwatqan atom bombisi sinaqlirining ziyankeshlikige uchrighan we hélihem uchrawatqan Uyghur qérindashlirimning tragidiyelirini yazdim. Xitaylarning ötmüshte sherqiy türkistanni qolgha chüshürüsh, hazir bolsa qolida tutup turush üchün qilghan we qiliwatqan hiyle - neyrenglirini yazdim. Men ömrümning axirighiche sherqiy türkistan mesilisini yazimen.