Türkiye dölet ministiri kürshat tüzmen ürümchi yermenkisige qatnashti

 Milliyet gézitidiki xewerde, türkiye dölet ministiri kürshat tüzmenning xitay tijaret ministiri chén déming bilen élip barghan uchrishishida, kürshat tüzmenning xitay bilen türkiye otturisidiki tijariy munasiwette türkiyining dawamliq halda ziyan tartip kéliwatqanliqini, ikki dölet otturisidiki bu tengpungsizliqni tügitish üchün qisqa we uzun muddetlik chare tedbirlerni éliwatqanliqini éytqanliqi yézilghan.

Bu xewerde yene kürshat tüzmenning ikki dölet otturisidiki tijaret sommisi üstide toxtilip, türkiye xitay otturisidiki tijaret sommisining 2005 - yilida 7 milyart dollar bolghan bolsa, 2006 - yilida 10 milyart dollargha, 2007 - yilida 14 milyart dollargha yükselgenlikini, bu yil 17 - 18 milyart dollargha yukseltishni pilanlawatqanliqini yazghan.

9 - Ayning 1 - küni türkiye gézitide élan qilin'ghan xewerde, kürshat tüzmenning xitay tijaret ministirige bir milyart 300 milyon nopusqa ige xitaydin türkiyige her yil peqetla 70 ming sayahetchi kelgenlikini, türkiyige téximu küp xitay sayahetchini kütüwatqanliqini éytqan.

Türkiye anatoliye xewer agéntliqining 9 - ayning 1 - künidiki `tüzmen xitayning shinjang Uyghur aptonom jumhuriyitide` mawzuluq xewiride, türkiye xitay bilen bolghan tijariy munasiwitini kücheytish üchün, xitay dölitining resmi teklipige bina'en 9 - ayning 1 - künidin 4 - künigiche ürümchide resmi ziyaret élip bériwatqanliqini, bu ziyaret jeryanida 17 - nöwetlik xelq'araliq ürümchi tijaret yermenkisining échilish murasimigha qatnishidighanliqini yazghan.

Türkiye tashqi soda idarisidin igilishimizche bu qétimqi ürümchi yermenkisige türkiye alahide méhman süpitide teklip qilin'ghan bolup, bu yermenkige qatnashqan 25 türk shirkitige heqsiz körgezme yéri bérilgen. Türkiye dölet ministiri kürshat tüzmen bu qétimqi ziyaritide, Uyghur aptonom rayonining munasiwetlik rehberliri bilen tijariy munasiwetni tereqqi qildurush heqqide muzakiriler élip barghandin bashqa, türk karxanichilarning ürümchide salghan zawutlirining échilish murasimighimu qatnishidiken. Kéyin qeshqerge bérip mexmut qeshqiri bilen yusuf xas hajipning mazirinimu ziyaret qilidiken. Bezi analizchilar türkiye dölet ministiri kürshat tüzmen we türk karxanichilarning ürümchige élip barghan bu ziyaritining türkiye bilen xitay otturisidiki tijariy tengpungsizliqni azaytish, shundaqla Uyghur rayonining tereqqiyati üchün töhpe qoshidighanliqini ilgiri sürüshmekte.

Undaqta türklerning ürümchi yermenkisige alahide méhman dölet süpitide teklip qilinishi némining ipadisi? türkiye dölet ministiri kürshat tüzmenning bu qétimqi ziyariti rastinla tijariy analizchilar dégendek, Uyghur rayonining tereqqiyati üchün paydiliqmu? dégen'ge oxshash su'allargha jawab tépish üchün dunya Uyghur qurultiyining mu'awin re'isi séyit tümtürk bilen söhbet élip barduq.