Xitay b d t yighinida Uyghurlarning sözlesh heqqini emeldin qalduralmidi
2012.11.28
Biz bügün neq meydan'gha téléfon qilip d u q ijra'iye hey'iti re'isi dolqun eysa, mu'awin re'is ilham mehmut we esqerjan ependiler bilen sözliship ehwal igiliduq.
Bügün, yeni 28-noyabir küni chüshtin burun dunya Uyghur qurultiyining yawropa parlaméntidiki programma yardemchisi maykol fillips ependi dunya Uyghur qurultiyi namidin üch minutluq söz qildi. Uning sözi bashlinip 2-minutqa kelgende xitay hökümitining wekili söz heqqi telep qilip, dunya Uyghur qurultiyi wekilining söz heqqini emeldin qaldurushni soridi. Emma, yighin riyasetchisi dunya Uyghur qurultiyi wekilining sözini dawam qilishigha ruxset qildi. Netijide, dunya Uyghur qurultiyi wekili sözini dawam qildi. U sözide xitay hökümitining özining asasiy qanuni bilen aptonomiye qanunigha xilapliq qilip, öz qanunida Uyghurlargha bérilgen heq-hoquqinimu jari qildurmaywatqanliqini bayan qildi. U, sözini axirlashturghandin kéyin, xitay hökümitining wekili qayta söz qilip, naraziliq bildürdi. Rusiye, pakistan, kuba we grétsiye wekilliri söz élip, xitay hökümitining wekilining sözini qollaydighanliqini bildürdi. Ularning sözi axirlashqandin kéyin arqa-arqidin amérika, norwégiye, shwétsariye wekilliri söz élip, xitay hökümitining teleplirining heqsiz ikenlikini, dunya Uyghur qurultiyi wekilining bayanatida b d t prinsipigha xilapliq qilidighan herqandaq söz-ibarilerning yoqluqini shuningdek dunya Uyghur qurultiyining meydanini qollaydighanliqini bildürdi.
Shundaq qilip bu qétimmu buningdin burunqi b d t yighinlirida köp qétim yüz berginige oxshash b d t munbiride xitay hökümiti bilen bir meydan küresh bolup ötti.
2011-Yili 11-noyabir küni ötküzülgen b d t az sanliq milletler munbirining tötinchi qétimliq yighinigha dunya Uyghur qurultiyi re'isi rabiye qadir xanim, alim séyitof, dolqun eysa we esqerjan ependiler qatnashqan idi. Yighinda alim séyitof dunya Uyghur qurultiyigha wakaliten söz qilghan bolup, uning sözi bashlinishi bilen teng xitay wekili naraziliq bildürgen idi. Bu yilqigha oxshashla ilgirimu pakistan we kuba xitayni qollighan, buninggha qarshi amérika, en'gliye dunya Uyghur qurultiyi wekilini qollap söz qilip, dunya Uyghur qurultiyi wekilining sözini dawamlashturushqa ruxset qilishini telep qilghan hem pütün zalda chawak chélinip alqishlan'ghan, netijide alim séyitof sözini dawam qilghan idi.