Xitay teshwiqat organliri Uyghur naxsha-ussul sen'itidin qandaq paydiliniwatidu?
2012.11.29
Sen'et eslide éstétik güzellik yaritip insaniyetning meniwi dunyasini nurlandurushni meqset qilghan bedi'iy ijadiyet pa'aliyitidur. U öz mahiyiti bilen her waqit siyasettin xali turushni we herqandaq shekildiki siyasiy kontrolluqtin mustesna turushni isteydu. Emma tarixtin buyan bir qisim hökümranlarning sen'etning meniwi qudritidin paydilinip özlirining siyasiy teshwiqatlirini élip barghanliqi melum.
20-Esirde milliy sen'etni tunji bolup siyaset üchün xizmet qildurghan dölet sabiq sowétlar ittipaqidur. Shundin kéyin xitay, shimaliy koriye, kuba, wyétnam qatarliq kommunistik idé'ologiye hemmige hökümranliq qiliwatqan ellerde milliy sen'et jiddiy rewishte siyasiylashturulghan. Sen'etning siyasiylashturulushi uning musteqil we erkin halettiki ijadiy xaraktérini boghup, siyasiy teshwiqatlarning wasitisige aylandurulghan.
Uyghur naxsha-ussul sen'iti özining qoyuq milliy alahidiliki, mezmun we türlirining rengdarliqi, sen'et xaraktérining nepis we jezibidarliqi bilen meshhurdur. Xitayda Uyghur aptonom rayonining “Naxsha-ussul makani” deydighan namimu bar. Shundaq bolushigha qarimay, Uyghur milliy sen'itining gomindang dewridin tartip bügün'giche bolghan jeryanda xitay hökümet orunlirining siyasiy teshwiqati üchün paydilinip kélin'genliki melum.
Melum bolushiche, yéqinqi yillardin buyan, Uyghur aptonom rayonluq “Naxsha-ussul ömiki” we “Muqam ansambili” qatarliq orunlarning sen'et arqiliq élip bériwatqan teshwiqat pa'aliyetliri künséri köpeygen. Her derijilik sen'et ömekliri xitay hökümiti teshwiqat organlirining teshkillishi bilen Uyghur éli we xitayning ichki ölkiliride aylinip yürüp oyun körsetken. Sen'et nomurlirining köpinchiside “Uyghur aptonom rayonining zor tereqqiyatlargha érishkenliki, herqaysi milletlerning inaq-ittipaq yashawatqanliqi shuningdek jem'iyetning muqim we parawan ikenliki” ni teshwiq qilghan. Shuning bilen bir waqitta, Uyghur aptonom rayonluq “Naxsha-ussul ömiki” ning tallan'ghan artisliri xitay teshwiqat organlirining biwasite teshkillishi bilen chet'ellerge ewetilip “Sen'et nomurlirini körsitish” nami bilen siyasiy teshwiqatlarni qanat yaydurushqa bashlighan. Biz bu heqte shwétsiyide yashawatqan turan ependi bilen söhbet élip barduq.
Tepsilatini yuqiriqi awaz ulinishtin anglighaysiz.