Türkiyining Uyghur siyasitide qandaq özgirishler boldi?

Türkiyining Uyghur siyasitide néme özgirishler boldi? türkiye bilen xitay dost bolsa Uyghurlargha néme paydisi bar? dégen'ge oxshash so'allargha jawab tépish üchün türkiye parlaméntining mu'awin re'isi sadiq yaqut ependi bilen söhbet élip barduq.

"Türkiye parlaméntini dawamliq halda xitay hey'etler ziyaret qiliwatidu, buning sewebi néme ?" dégen so'alimizgha sadiq yaqut ependi mundaq jawab berdi:

" Biz adalet we tereqqiyat partiyisi hakimiyet béshigha kelgendin kéyin, yeni, 2002 - yilidin béri türkiye parlaméntimu türkiyining tashqi siyasiti üchün xizmet qiliwatidu. Buning üchün re'isimiz memet aliy shahinmu dawamliq halda chet döletlerge ziyaret élip bériwatidu, shundaqla biz bashqa döletlerning parlamént ezalirini türkiyige teklip qiliwatimiz".

"Hörmetlik sadiq yaqut ependi ularni teklip qilip kélip konkrét néme ishlarni qiliwatisiler?" dégen so'alimizgha u mundaq jawab berdi:

"Her qaysi döletlerge köre oxshimaydu, biz türkiy jumhuriyetlerge insan terbiyilep bérish üchün ularni teklip qiliwatimiz. Türkiy jumhuriyetliri parlaméntliridin kelgen kishilerge kurs échip insan yétishtürüwatimiz. Emma, xitaydin hey'etlerning parlaméntimizgha kélishi peqetla xelq'ara munasiwetni kücheytishtin ibaret. Mesilen xitaydin kelgen eng axirqi hey'et xitay kommunist partiyisi tetqiqat merkizi mes'ulliri idi. Biz ular bilen uchrashqanda türkiye, xitay otturisidiki munasiwet heqqide muzakire élip barghandin bashqa, Uyghur mesilisi heqqidimu muzakire élip barduq. Biz ulargha, türkler bilen Uyghurlarning qérindash ikenlikini, Uyghurlar duchar boluwatqan mesililerni türk jama'etchilikining, türk hökümitining yéqindin közitiwatqanliqini, Uyghurlarning öz wetinide insan heq we hoquqlirigha ige, erkin yashishini arzu qilidighanliqimizni, türkiye bilen xitay otturisidiki munasiwette Uyghurlarning köwrüklük roli oynishi kéreklikini éyttuq. Biz bularni xitaylargha dawamliq halda tekitlewatimiz."

"Hörmetlik sadiq yaqut ependi siz Uyghurlarni yaxshi körgechke xitaygha bularni dewatamsiz yaki siz türkiye parlaméntining mu'awin re'isi bolush süpitingiz bilen türkiye dölitige wakaliten bu bayanatni bériwatamsiz?" dégen so'alimizgha u mundaq jawab berdi:

" Elwette, Uyghurlargha bolghan söygü héssiyatimizmu bar. Emma, türkiye hökümitining Uyghur siyasiti, türkiye bilen xitay otturisidiki munasiwette Uyghurlarning köwrüklük roli oynishi kéreklikidin ibaret. Türkiyining Uyghur siyasiti pütünley özgerdi, hazirqi hökümet Uyghur diyarining weziyitini yéqindin közitip turuwatidu. Bizning hazirqi tashqi siyasitimiz qoshna döletler bilen bolghan munasiwitimizni tereqqiy qildurush bilen birge, dunyaning herqaysi jaylirida yashawatqan qérindash milletlerning heq we hoquqini qoghdash, ular bilen bolghan munasiwitimizni tereqqiy qildurushtin ibaret."

"Hörmetlik sadiq yaqut ependi ötken yili türkiye re'is jumhuri abdullah gül Uyghur diyarini ziyaret qildi, bu yil tashqi ishlar ministiri exmet dawutoghlu qeshqergiche bardi, bayanatlar berdi, bu Uyghurlarni xushal qildi. Türkiye bilen xitay otturisidiki munasiwetmu küchiyiwatidu, emma biz igiligen melumatlargha qarighanda xitaylarning Uyghurlargha élip bériwatqan bésim siyasitide bir özgirish yoq. Xitay bilen bolghan dostluqunglarning Uyghurlargha qachan paydisi téger?" dégen so'alimizgha u mundaq jawab berdi:

"Xelq'ara munasiwetlerde bügün körüshüp etisila netije alghili bolmaydu. Uzun waqit kétidu, xuda buyrusa buning paydisinimu körimiz. Biz türkiye jumhuriyiti döliti bolush süpitimiz bilen ürümchide sana'et rayoni qurimiz. Buning Uyghurlargha paydisi bar. Biz Uyghur qérindashlirimizni bek yaxshi körimiz. Uyghur diyarining weziyitini yéqindin közitishke dawam qilimiz."