Yawro - asiya yermenkisi harpisida “Xeterlik” Uyghurlar ürümchidin heydelmekte
2012.08.31

Melum bolushiche, yermenkige tehdit dep qaralghanlar köchme nopusluq uyghular ichidiki saqal qoyghan erler, chümbel artqan ayallar, shundaqla yene sezgür mesililer üstidin dawa qiliwatqan erzdarlar dur. 10 Neper saqchi xadimidin teshkillen'gen xoten wilayetlik tazilash guruppisining qolidiki qara tizimlikte 27 kishining ismi bar bolup, nöwette saqchi xadimliri bu kishiler turushluq öy yaki ishlewatqan orunlargha bérip mezkur kishilerni yurtlirigha qaytip turush üchün idiyiwi xizmet ishlimekte؛ ret qilghuchilargha bolsa tehdit salmaqta. Ziyaret qilin'ghan saqchining melum qilishiche, qara tizimliktiki kishilerning köpinchisi saqal qoyush we chümbel artishtin bashqa gumanliq qilmishi bolmighachqa, ularni mejburiy élip méngishqa charisiz qalghan؛ shunga ularning ürümchidin ayrilishi üchün belgilik mühlet bergen we ulargha belgilen'gen waqitta kétip bolushi üchün kapaletname yazdurghan. Saqchilar yene qara tizimliktiki bezi kishilerni ürümchidin a'ile boyiche ayrilishqa buyrighan bolsa, bezilirining ürümchide salghan meblighi - échiwatqan dukanliri bolghachqa, a'ilidin peqet bir kishi ) saqal qoyghan yaki yaghliq artqan( nila yurtigha qaytip turushqa buyrighan. Saqchilar ürümchidin kétishni ret qilghuchilargha, saqilini chüshüriwétish yaki chümperdisini échiwétishni shert qilghan.
Mezkur saqchi xadimining bildürüshiche, xotendin teshkillen'gen xizmet guruppisi ürümchige kelgili bir ay bolghan bolup, ular hazirgha qeder qara tizimliktiki kishilerning köp qismni izdep, tépip körüshken. Bir qismini bolsa dawamliq izdimekte iken.
Hörmetlik radi'o anglighuchilar, mezkur xizmet guruppisining wezipisi ikki türlük bolup, biri yawro - asiya yermenkisining bixeter ötüshige, yene biri yermenke mezgilide ürümchidiki xitay köchmenlirining xatirjemlikige kapaletlik qilish. Melum bolushiche, ürümchi sheherlik saqchi idarisi ürümchidin heydilishke tégishlik kishilerni békitishte, ürümchidiki xitay köchmenlirining shikayetlirini asas qilghan. Yermenkidin 3 - 4 ay ilgirila, saqchilarning orunlashturushigha asasen, ürümchidiki xitay ahaliliri közige sighmighan yaki tehdit hés qilghan Uyghurlarni saqchigha melum qilghan. Saqchilar bu melumatqa asasen qara tizimlik turghuzup, bu tizimlikni herqaysi wilayetlerge yollap bergen. Wilayetler muqimliq xizmitide tejribilik xadimlardin mexsus guruppa teshkillep ürümchige ewetken. Bu guruppining wezipisi ürümchi sheherlik saqchi idarisige masliship, qara tizimliktiki kishilerni ürümchidin tazilash, bu arqiliq yawro - asiya yermenkisining bixeterlikige we ürümchidiki xitay köchmenlirining yermenke mezgilidiki xatirjemlikige kapaletlik qilishtur. Melum bolghinidek, xotendin kelgen 10 kishilik guruppidiki saqchi xadimlirining 9 nepiri Uyghur, bir neper xitay؛ xitay bolsa bu guruppining bashliqi. Yermenkige tehdit dep qaralghanlar arisida xitay ülkiliridin éqip chiqqan köchmenler yoq.