Америка, 1958 ‏ - йили хитайға атом бомбиси ташлимақчи болған

 Һуҗум вақти 8 ‏ - айниң оттурилириға бекитилгән

Мәзкур доклат һазирқи заман  һава  армийә тарихчиси Bernard C Nalty  тәрипидин тәйярланған. Тарихчи бәрнард доклатини, мәхпийәтлики әмәлдин қалдурулған бир түркүм тарихий һөҗҗәтләргә асасән тәйярланған. Доклатта билдүрүлишичә, мәзкур пилан әйни чағда америкиниң дөләт кабинт йиғинида, һава армийә генерали  Nathan F. Twining  Тәрипидин оттуриға қоюлған.

Йиғинда,  әгәр хитай тәйвәнни ишғал қилишқа өтсә, америкиниң гуам арилидики һава армийә базисидин хитайниң шямен шәһиригә  дәсләпки қетимда 15 килотоннилуқ атом бомбисини етиш пиланланған. Һуҗум вақти 8 ‏ - айниң оттурилири қилип бекитилгән. Гуам һава армийә базиси һәрикәткә тәйяр болған. Вәзийәтниң тәрәққиятида, хитай  ишғалға өтмигән болғачқа, мәзкур пилан иҗра қилинмиған.

CIA Тибәт партизанлирини америкида тәрбийилигән

Хитай - тәйвән мунасивәт тарихида, биринчи қетимлиқ тәйвән кризиси 1954 ‏ - йили йүз бәргән, 2 ‏ - қетимлиқ кризис 1958 ‏ - йили йүз бәргән.  Иккинчи қетимлиқ кризис хитайниң, тәйвәнниң матсу вә комей арилини топқа тутуш билән шәкилләнгән. 44 Күн давам қилған кризис хитай тәрәпниң уруш тохтитиш елани билән ахирлашқан. Америкиниң тәйвәнгә ярдимиму қорал‏ - ярақ  тәминләш  билән чәкләнгән.  

Йәнә б б с  тәйярлиған, йотубда елан қилинған бир һөҗҗәтлик филимдин ашкарилинишичә, икки қетимлиқ тәйвән кризиси йүз бәргән мәзгилдә, америкиниң дөләт бихәтәрлик идариси,  тибәт мустәқилчилиригә һәрбий ярдәм бәргән. Әйни чағда вәзипә өтигән америкилиқ хадимлар вә тибәт инқилабчилири зиярәт қилинған бу филимдә көрситилишичә, америка әйни чағда бир түркүм тибәт инқилабчилирини  америкиниң вирҗинийә штатиға әкилип уларға һәрбий тәлим бәргән вә уларни парашут арқилиқ тибәттики партизанлар сепигә йәткүзгән. Бир қисим америка дөләт бихәтәрлик хадимлири тибәттики тибәт инқилабчилириниң сепигә бивастә қетилған.

Алдинқи айдики хәвәрләрдә, америкиниң, тәйвәнгә, уқушмастин  атом бомбиси батарийисини йоллап салғанлиқи ашкариланған иди.

" Хитай хәлқара мәсулийитини ада қилмиса бизниң дүшминимиз болиду"

Бу йил 30 ‏ -  април  күни америка дөләт бихәтәрлик идарисиниң башлиқи Michael Hayden, хитайниң америка үчүн рәқип санилип  - саналмайдиғанлиқи һәққидә тохталған, у сөзидә, биз хитайни сақланғили болмайдиған дүшмән " дәп қаримаймиз дәп билдүргән. Йәни хитайниң америкиға дүшмән болуп оттуриға чиқишини йүз бериши  мутләқ  бир ақивәт дәп қаримайдиғанлиқини билдүргән, вә  у сөзидә йәнә, хитайниң дуня дөләтлири арисида қудрәтлик бир күч болуп оттуриға чиқишқа тиришиватқанлиқини, әмма, қудрәтлик күч болуш ялғуз һәрбий җәһәттин күчлиниш әмәс, бәлки инсанийәт мәсилилиридә мәсулийәтни үстигә елиш билән әмәлийлишидиғанлиқини әскәрткән.

Hayden Әпәнди сөзини мундақ хуласилиған: " тинчлиқта биллә турушниң һәр икки тәрәп үчүн таллаш йоллири бар,  әгәр хитай қудрәтлик дөләткә айлинип,  хәлқара мәсулийәтни үстигә алса, у бизниң достимиз, әгәр мәсулийәтни үстигә алмиса, мәсулийәтни биз үстимизгә алимиз, у чағда хитай тәбиий һалда бизниң рәқиплиримиз қатариға өтиду."

Буш: "дуняниң нәридә әркинлик үчүн күрәш қилғучилар болса, биз улар билән биллә"

1 - Май күни ақсарайда америкиниң асия вә атлантик вәтәндашлири үчүн өткүзүлгән бир мурасимда, америка президенти җорҗ буш, америкиниң ташқи сиясәт принсипини мисал билән изаһлиған. У сөзидә дадиси җорҗ бушниң америка  - япон урушиға қатнашқанлиқини тилға елип мундақ дегән: " чоң буш японийини дүшмән илан қилип уруш қилған иди, кичик буш японийә президентини күтүвелип достлуқни күчәйтиватиду, аридики  өзгиришни кәлтүрүп чиқарған  японийидики әркинлик вә демократийидур."

Сөз арисида, тибәттики вәзийәттин әндишә қиливатқанлиқини қистуруп өткән җорҗ буш, 3 ‏ - май ахбарат әркинлики күни мунасивити билән бир баянат елан қилған. Баянатида, хитай, куба, берма қатарлиқ дөләтләрниң ахбарат әркинликини чәкләватқанлиқини тәнқид қилған җорҗ буш,  хәлқара мәсилиләрдики мәйданини мундақ ипадилигән :" дуняниң нәридә әркинлик вә демократийә үчүн күрәш қиливатқанлар болса биз улар билән биллә."

Буш:  " дуняда әркинлик үчүн күрәш қилип, терорчи атиливатқанлар бар"

Җорҗ  буш бу баянатида,  америкиниң 2007 ‏ - йил ичидә, дунядики 40 дөләттә ахбарат әркинликини илгири сүрүш үчүн, 78 милйон доллар хираҗәт қилғанлиқини билдүргән. У бу баянатида, дуняда әркинлик үчүн күрәш қиливатқанларниң террорчи, радикал күч дәп әйиблинип өлтүрүлүватқанлиқини баян қилған.

Юқирида биз силәргә америкиниң бундин 50 йил бурун хитайға атом бомбиси ташлашни пиланлиғанлиқидин тартип, түнүгүнки баянатида әркинлик күрәшчилиригә һесдашлиқ билдүргәнликигә қәдәр, америкиниң хитай сияситини көзәткүчиләр үчүн диққәткә сазавәр болған  бир қисим вәқәләрни баян қилдуқ.