Җуңнәнхәй хәлқ гезитидә тәнқид қобул қилиш сәһиписи ачқан

Хитай "хәлқ гезити" өткән һәптә, "җуңнәнхәйгә биваситә хәт" намида, мәхсус тәнқид қобул қилиш сәһиписи ачқан. Бу, хитай компартийисиниң сиясий ислаһат мәсилисидә өктичи қараштикиләрниң наразилиқлирини пәсәйтиш үчүн алған тәдбирлириниң бири, дәп қаралмақта.
Мухбиримиз шоһрәт һошур
2010.09.13

Мәзкур тәнқид қобул қилиш сәһиписигә бир һәптә ичидә  10 миңдин артуқ инкас чүшкән. Инкасларниң көпинчиси, ахбарат әркинлики, парихорлуқ вә өй баһасиниң өрләп кетиши  қатарлиқ мәсилиләргә мәркәзләшкән.  Инкаслардин биридә мундақ дейилгән: "әгәр җуңнәнхәйниң хәлқ турмушиға көңүл бөлимиз дегини раст болса, алди билән парихорлар  йоқитилсун, асаси қатламлардики зомигәрләр уҗуқтурулсун."

Йәнә бир инкаста чириклик, гуруһвазлиқ вә қанунсизлиқ нөвәттики хитай җәмийитиниң асаси мәсилиси дәп көрситилгән. Йәнә бир инкаста ху җинтавниң инақ җәмийәт бәрпа қилиш шоари мәсхирә қилинған.

Мәлум болушичә,  һазирғичә бир қисим сәзгүр инкаслар өчүрүветилгән. Вен җябав өткән йилқи вашингтон зияритидә, хәлқниң һөкүмәтни назарәт қилиши керәклики, әдлийә органлириниң мустәқил болуши керәкликини оттуриға қойған. Вен җябав бу сөзлири сәвәблик" ялған вәдә бериватиду артислиқ қиливатиду," дәп тәнқидләнгән.
 
Мәзкур инкасларниң ичидә,   уйғурлар тәрипидин йезилған инкасларниң бар-йоқлуқи һазирчә мәлум әмәс.

Әмма, уйғур елидин  йеңи чиққан бир уйғур зиялийси  мәзкур сәһипә һәққидики қарашлирини мундақ баян қилиду: " охшаш бир тәнқид қобул қилиш сәһиписи бу йил  7 ‏- айда шинҗаң һөкүмәт тор бетидиму ечилған. Әмма униңдики инкаслар аммиға ашкариланмиған. Пәқәт һөкүмәтниң мунасивәтлик органлириға йәткүзүлгән. Шуңа бу сәһипигә инкас чүшкән яки чүшмигәнлики, чүшкән болса қандақ бир тәрәп қилғанлиқи  сир һаләттә турмақта."

Нөвәттә америкида оқуватқан бир уйғур оқуғучи, 5 ‏- июл вәқәсидин кейинки вәзийәттә, уйғурларниң мәсилә оттуриға қоюлушиниң мумкинсизликини, буниң хәлқара  җамаәт пикрини қаймуқтуруш үчүнла қилиниватқан бир шәкилвазлиқ икәнликини, шуңа өзиниң бу хил тәдбирләрдин һечқандақ үмид күтмәйдиғанлиқини оттуриға қойди.

Униң билдүрүшичә, уйғурлар көңлидики гепини дейәлиши үчүн, ялғуз мәтбуат сорунила әмәс, бәлки һәммидин аввал уйғур хәлқиниң бешиға тәңлинип туруватқан қораллар йиғиштурулуши, әркин вә бихәтәр муһит шәкиллиниши керәк икән.     

Юқиридики аваз улинишидин, бу һәқтики мәлуматимизниң тәпсилатини аңлайсиләр.

 
Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.