Xitay ölkiliridiki " shinjang sinipi" kino filimi qilip ishlenmekte
2004.12.01
" Shinjang sinipliri" ma'aripni xitaychilashturush pilanining muhim terkiwi
Xitayning Uyghur ma'aripini xitaychilashturush pilani boyiche 2000 - yilidin buyan, xitay ölkilirining 12 shehiride échilghan shinjang siniplirigha her yili minglap Uyghur éli baliliri tallinip pütünley xitay ma'aripida terbiyilenmekte.
Bu yil xitay kommunistik partiye merkizi komitétining yol - yoruqi bilen xitay ölkiliridiki bu shinjang siniplirining sani 24 ke yetküzülüp, qobul qilin'ghan oqughuchilar sani 3000 din ashti. Xitay ma'arip tarmaqlirining ashkarilishiche, 2007 -yiligha barghanda, xitay ölkiliride échilghan bu siniplargha ewetilidighan oqughuchilar sani 20 minggha yetküzülmekchi iken.
"Shinjang sinipi" xitayning milletler ittipaqliq teshwérqat témisi boldi
Xitay da'iriliri bu xitaychilashturush ma'arip pilanini ishqa ashurush üchün nöwette xitay hökümitining iqtisadi yardimi bilen oqutulidighan shinjang toluq ottura sinipliri teshwiqatini kücheytmekte.
Uyghur aptonum rayoni xewer tor bétide seyshenbe bérilgen bir xewerdin ashkarilinishiche, xitay hökümiti shangxey kino shirkiti we shangxey santana aptomobil cheklik shirkiti shérikchilikide, xitay ölkiliridiki mushu shinjang siniplirida oqutuliwatqan Uyghur éli balilirining teqdir özgirishlirini, oqush hem hayatini kino qilip ishlewatqan bolup, mezkur kinoda asasliq shinjang siniplirigha oqushqa barghan Uyghur baliliri bilen xitaylarning milletler ittipaqliqini asasiy téma qilidiken. Kinogha "acha -singil, aka- iniler" dep nam bérilgen.
Biz bu munasiwet bilen xitayning déngiz boyidiki bir sheherde échilghan shinjang sinipida oquwatqan bir Uyghur qiz bilen söhbette bolduq :
" Shinjang sinipi" da oqughan balilarning teqdiri we arzusi
Chet'ellerdiki Uyghur teshkilatliri hemde Uyghur ziyaliliri xitayning Uyghur milliy ma'aripini xitaychilashturush pilanigha we shuningdek her yili nechche minglap Uyghur balilirini xitay ölkiliride xitayche terbiyilishige naraziliq bildürüp kelmekte. Ular xitay ölkiliride shinjang siniplirining échilishi, xitay hökümitining Uyghurlarni assimilyatsiye qilishining bir usuli dep tonumaqta. Bu heqte dunya Uyghur qurultiyining bayanatchisi dilshat rishit mundaq dep bildürgen idi:
Biz bilen söhbette bolghan xitay ölkisidiki shinjang toluq ottura sinipida oquwatqan Uyghur qiz özining arzuliri heqqide bizge sözlep berdi:
Xewerdin ashkarilinishiche "acha - singil, aka - iniler" namliq xitay ölkiliride échilghan shinjang sinipidiki Uyghur balilirining hayati, milletler ittipaqliqi téma qilinip ishliniwatqan kino filimi, 2005 - yili aprilda körsitilishke bashlaydiken.
Uyghur tilini xitaylashturush
- Kéler yildin bashlap Uyghur élidiki barliq ali mekteplerde dersler pütünley xitayche ötülmekchi
- Xitay hökümiti Uyghur élida milliy ma'aripni xitaychilashturush qedimini tizletmekte
- "Qosh tilliq bolush" telipi nahiye hem yézilarghiche kücheytilmekte
- Xitay hökümiti aliy mektepler muqimliqidin endishe qilmaqta
- Uyghur mektepliride muzika derslirimu xitayche ötülmekte
- Wang léchu'en qosh tilliq ma'aripni ching tutushni qayta tekitlidi
- Xitay tilining omumilishishi Uyghur tilining buzulushini keltürüp chiqarmaqta
- Shinjang uniwérsitétida Uyghur tili ishlitilmeydu
- Sidiq haji rozining Uyghur tili mesilisi heqqidiki köz qarashliri
- Uyghur élidiki xitayche oqutulidighan milliy oqughuchilargha siyasiy idiyiwé terbiye kücheytilmekte
- Xitay hökümiti kiler yili 3000 Uyghur oqughuchini xitay sheherliride terbiyilimekchi
Uyghur élini xitaylashturush
- Xitayning gherbni échish siyasiti Uyghur éli hem xelqige nimilerni élip keldi ? (2)
- Xitayning gherbni échish siyasiti Uyghur éli hem xelqige nimilerni élip keldi ? (1)
- Wang léchü'en ma'arip sahesidiki idé'ologiye xizmitini kücheytishni tekitlidi
- Xitay hökümiti qeshqerdin xoten'giche tömür yol yasashni pilanlimaqta
- Qurban ershidin bingtu'enni qoralliq köreshke teyyar turushqa chaqirdi
- Bingtü'en qomdandani, bingtu'enning kéngeytilishini telep qildi
- "Bügünki amérika" gézitide xitayning "gherbni échish" siyasitining esli qiyapiti ashkare qilindi
- Bingtu'en xitayliri néme meqsette Uyghur éligha kelgen ?
- "Üchte ayrilalmasliq" milletler ittipaqliqi terbiyisi Uyghur élide yene qaytilanmaqta
- Xitay hökümitining Uyghur élidiki xitaylashturush siyasiti