Kanada bash ministiri jastin trudo kanadadiki Uyghurlar bilen körüshken

7-Noyabir küni kanada bash ministiri jastin trudo (Justin Trudeau) kanadadiki bir qisim Uyghurlar bilen körüshken. Bu uchrishish bash ministir jastin trodo ependining partiyesi bolghan kanada libérallar partiyesining montriyal shehiride ötküzülgen i'ane yighish pa'aliyitide ötküzülgen. 100 Din oshuq kishi qatnashqan bu i'ane yighish ziyapitige kanadadiki “Uyghurlarning heqlirini himaye qilish qurulushi”ning ezaliri we shundaqla kanadadiki bir qisim Uyghur jama'et wekilliri we pa'aliyetchilerdin bolup, jem'iy 10 kishi teklip bilen qatnashqan.

“Uyghurlarning heqlirini himaye qilish qurulushi” programma yétekchisi qéyum mesimof ependining radiyomizgha bildürüshiche, mezkur uchrishishni Uyghurlarning mesilisige yéqindin köngül bölüwatqan we shundaqla yéqinda kanadagha 10 ming neper Uyghurni köchürüp kélish teklip layihesining tonushturghuchisi bolghan parlamént ezasi samir zuberi orunlashturghan iken. Samir zuberi ependi oxshash waqitta yene kanada parlaménti Uyghur dostluq guruppisiningmu qurghuchi ezasidur. 

Kanada libérallar partiyesi orunlashturghan bu ziyapetke qatnashqan Uyghurlar, ziyapetke ishtirak qilghan bash ministir jastin trudo ependi bilen biwaste körüshüsh we uninggha Uyghurlarning bir qanche muhim mesililirini öz aghzi bilen yetküzüsh pursitige érishken. Ular bash ministirdin noqtiliq halda Uyghur mejburiy emgek mehsulatlirining kanadagha kirishini cheklesh, xitay hökümitining Uyghurlargha yürgüzüwatqan zulumini kanada hökümitining irqiy qirghinchiliq dep tonush, kanadadiki pénsiye fondlirining zulumgha shérik boluwatqan xitay shirketlirige sélinishning aldini élish hemde kanada puqrasi hüseyin jélilni qutquzushtin ibaret bir qatar muhim mesililer üstide so'al sorighan.

Qéyum mesimof ependi kanada bash ministiri jastin trudo ependidin, Uyghur mejburiy emgikige chétilghan mehsulatlarning kanadagha kirishini cheklesh heqqide bir qanun chiqiridighan yaki chiqarmaydighanliqini sorighan. Bash ministir buninggha jawaben özining bu mesilige köngül bölidighanliqi we mejburiy emgekke chétilghan mehsulatlarni cheklesh heqqide bir qanun layihesining tonushturulidighanliqini éytqan.

Qéyum mesimof ependining éytishiche, gerche bu qétimliq uchrishish Uyghurlar mesilisini muzakire qilidighan resmiy uchrishish bolmisimu, emma ular bu pursette kanada bash ministiri trodogha kanada hökümitining Uyghur irqiy qirghinchiliqini étirap qilip, uninggha qarshi tedbir qollinishta aktip bolmighanliqi heqqidiki tenqidiy pikirlirinimu bergen.

Kanada parlaménti 2021- yili 2- ayda, yeni amérikadin kéyinla xitay hökümitining Uyghurlargha qaritiwatqan zulumini irqiy qirghinchiliq dep jakarlighan bolsimu, undin kéyin Uyghur irqiy qirghinchiliqigha chétilghan xitay shirketlirige jaza tedbiri élan qilish we shundaqla mejburiy emgek mehsulatlirini cheklesh qatarliq mesililerde amérikadek konkirét qanunlarni chiqiralmighan idi.

Emma yéqinda, yeni 24-öktebir küni kanada parlaménti xitayning qirghinchiliqidin qéchip chet ellerde sergerdanliqta yashawatqan on ming Uyghur musapirgha panahliq bérish teklip layihesini toluq awaz bilen qobul qilish arqiliq, bu jehette bösüsh xaraktirliq bir qedem basqan. Kanada parlamént ezasi samir zuberi teripidin otturigha qoyulghan bu M-62 nomurluq bu teklip layihesi kanada parlaméntida her qaysi partiyelerdin bolghan parlamént ezalirining toluq qollishi, yeni nölge qarshi 258 awaz bilen maqulluqtin ötken idi.

Kanadadiki “Uyghur heqlirini himaye qilish qurulushi” ning bashliqi memet toxti ependining radiyomizgha bildürüshiche, kanada hökümiti we parlaméntida hazir Uyghur mesilisige munasiwetlik bir yürüsh heriketler meydan'gha kéliwatqan bolup, bular mejburiy emgek mehsulatlirini cheklesh, Uyghur musapirlarni qobul qilish we irqiy qirghinchiliqning ziyankeshlikige uchrighanlargha yardem bérish qatarliq mesililerni öz ichige alidiken.

Memet toxti ependi, kanada bash ministiri justin trodoning Uyghurlar bilen körüshüshi, Uyghurlar mesiliside konkirét qedemlerning bésilishi we kanadadiki Uyghurlargha ularning yalghuz emeslikini bildürüsh jehettin muhim ehmiyetke ige, dédi. U yene buning xitay hökümitige bérilgen bir signal ikenlikini bildürdi.