Istanbuldiki 4-nöwetlik étnospor tenterbiye we medeniyet féstiwalida Uyghur medeniyiti tonushturuldi


2019.10.04
turkiye-tenterbiye-uyghur Istanbulning atatürk ayrodromi meydanida échilghan “4 - Qétimliq étnosipor tenterbiye we medeniyet féstiwali”da sherqiy türkistan teshkilatlar birliki Uyghurlargha wakaleten körgezme achti.
RFA/Arslan

Istanbulning atatürk ayrodromi meydanida “4 - Qétimliq étnosipor tenterbiye we medeniyet féstiwali” bashlandi.  Mezkur pa'aliyette sherqiy türkistan teshkilatlar birliki Uyghurlargha wakaleten Uyghur medeniyiti tonushturulghan körgezme achti.

Pa'aliyetning échilish murasimigha türkiye ma'arip ministiri ziya selchuq, dunya énospor fédératsiyisining re'isi bilal erdoghan, yashlar we tenterbiye minisitérliqining mu'awin minisitiri hemza yerlikaya,  türkiye sirtidiki türkler we qérindash türkiy xelqler orginining re'isi abdullah eren, esenler we bey'oghli sheher bashliqliri, adalet we tereqqiyat partiyisining istanbul shöbe re'isi bayram  shen'oq, t r t bash mudiri ibrahim eren, türkiyening potbol cholpanliri, arda turan, emri balyiz'oghli qatarliq muhim shexslermu qatnashti.

Échilish murasimida söz qilghan dunya étnik spor tenterbiye fédératsiyisining re'isi bilal erdoghan yashlargha xitap qilip mundaq dédi: “Öz kimlikimiz we medeniyitimiz heqqide sözlisheyli, biz aldi bilen özimizning kim ikenlikini bileyli, bizge a'it bolghan'gha ige chiqayli. Balilar we yashlar aldi bilen özimizge a'it bolghanlargha ige chiqinglar. Milliy tenterbiyelirimizni, muziklirimizni anglanglar, en'eniwiy tenterbiyelirimizni unutmanglar, öz yémeklirimizni, qol - höner sen'etlirimizni unutmanglar, ötmüshimizge tayanmisaq medeniyet, örüp - adetlirimizni qoghdap qalmisaq, nesilimiz yoqap kétidu”.

Türkiye en'eniwiy tenterbiye türliri fédératsiyisi re'isi xaqan kazanji ependi tashlinip qalghan en'enwiy tenterbiylerni janlandurush kéreklikini bildürüp mundaq dédi: “Étnosipor tenterbiye  medeniyet féstiwali arqiliq xelqimizning en'eniwy artuqchiliqini, en'eniwiy qimmet qarashlirimizni, tenterbiyelirimizni, muziklirimizni  tonushturush üchün bu pa'aliyet oyushturuldi. Bu pa'aliyet arqiliq tashlinip qalghan en'eniwéy tenterbiyelirimizni janlandurushqa tirishiwatimiz”.

Pa'aliyet meydanigha 16 türk xelqlirining chédiri qurulghan bolup, oxshimighan sahelerde 60 türlük qol - höner sen'iti ziyaretchilerge körsitildi.

Bu pa'aliyette Uyghurlarning medeniyet-sen'etlirini namayen qilidighan a'ile turmush boyumliri, doppa, chapan, etles köynek dégendek milliy kiyimler, chalghu eswablar we polu, samsa, sangza, nan, nawat qatarliq yémekliklermu körgezmige qoyuldi.

3-Öktebirdiki pa'aliyette “Ottura asiya méhman réstorani” 3000 kishilik polu étip heqsiz tarqatti.

Bu pa'aliyet 2019- yili 10-ayning 3- künidin 6- künigiche 4 kün dawam qilidu.

Biz bu pa'aliyet toghrisida yawro'asiya türk jem'iyetler fédératsiyesining re'isi ismayil jin'giz, sherqiy türkistan nuzugum hemkarliq jemyitining re'isi munewer özUyghur xanim, qirim türkliri jem'iyitining mes'uli  we bir qisim türkler bilen söhbet élip barduq

Bu féstiwalning türk dunyasigha alaqidar bölümi bilen hemkarlishish wezipisini ötigen yawro'asiya türk jem'iyet fédératsiyesining re'isi isma'il jén'giz ependi bu heqte pikir bayan qilip, “Bu féstiwalda türk dunyasidiki 16  türk xelqliri qatarida Uyghur medeniyitining tonushturulghanliqining özi biz üchün eng ehmiyetlik,” dédi.

Sherqiy türksitan nuzugum hemkarliq jem'iyitining re'isi munewwer öz Uyghur xanim medeniyet tonushturush körgezmisi échish arqiliq bir tereptin Uyghurlarning medeniyet we örp-adetlirini tonushturush bilen birge Uyghurlar hazir duch kéliwatqan bésim we qiyinchiliq mesililernimu tonushturup ötiwatqanliqini bildürdi. U  bu arqiliq köpligen türk xelqlirining qollishigha érishish kéreklikini tekitldi.

Munewwer özUyghur xanim 4 kün dawam qilidighan bu pa'aliyetke istanbuldiki barliq Uyghurlarning qatniship uningdin paydilinishini tewsiye qildi.

Biz Uyghur medeniyet körgezmisini ziyaret qilghan bir qisim türkler bilen söhbet élip barduq. Buraq en'gen isimlik tarix oqutquchisi Uyghurlar toghrisida sorighan so'allirimizgha jawap bérip mundaq dédi: “Uyghurlar nechche esirdin buyan yashap kéliwatqan ana wetinide zulumgha uchrawatidu. Xitay kommunist hakimiyiti u yerning özige a'it ikenlikini dawa qiliwatidu. Emeliyette bolsa xitaylarning u yerni qanunsiz halda ishghal qiliwalghanliqini hemme kishi bilidu. Tarix buni hergiz unutmaydu. Yéqinqi yillardin buyan xitay u yerdiki Uyghurlargha qarshi bésimni chékidin ashurup ijra qiliwatidu. Emma xitay qanchiliq chékidin ashurushtin qet'iynezer, qirim we bashqa türk jughrapiyeliridikige oxshash héch qachan türklerning izini öchürelmeydu.”

U bizning “Uyghurlargha démekchi bolghan bashqa sözingiz barmu?” dégen so'alimizgha jawap bérip, mundaq dédi: “Türkiye bir az küchlinip bu mesilige qol sélishi kérek, chünki  bizning tariximiz eng deslep u rayondin bashlan'ghan. Biz qirim türkliri bolush süpitimiz bilen Uyghur qérindashlirimizni qollap – quwwetleymiz, chünki biz jughrapiye jehette uzaq bolsaqmu, til we teleppuzimizda perqler bolsimu, emma qan tomurimiz oxshashtur. Her ikki terep türktur hem türk péti qalidu.”

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.