“билимхумарлар ана тил тор дәрсханиси” билимхумар балиларниң ана тил мәктипигә айланди

Йеқинқи йилларда муһаҗирәттики уйғурларниң көпийиши билән, ғәрб дөләтлиридә яшаватқан уйғурлар арисида, уйғур миллий кимликини сақлаш еһтияҗи күчийип, пәрзәнтлирини уйғур ана тилида вә уйғур кимлики бойичә тәрбийәләш долқуни қозғалди. Америка, австралийә, германийә қатарлиқ бир қисим ғәрб демократик дөләтлиридики уйғурлар зич олтурақлашқан шәһәр вә районларда “шәнбә йәкшәнбилик уйғур ана тил мәктәплири” қурулған болса, уйғурлар нисбәтән аз вә тарқақ җайлашқан дөләт вә районларда, тор арқилиқ тәрбийәләш курслири қурулуп, техиму көплигән уйғур балилири үчүн уйғур ана тилини өгиниш вә уйғур телида техникилиқ маһарәтләрни игиләш пурсәтлири яритилмақта.

 Бу тор мәктәплириниң бири канаданиң ванковер шәһиридә тәсис қилинған “Билимхумар ана тил тор дәрсханиси” вә “Мәңгү тәк тәрбийәләш мәркизи” дур. Бу тор мәктипи канаданиң ванковер шәһиридики доктор мәмәтҗан ясин вә униң аяли арзугүл рәхмәтулла тәрипидин 2020-йили қурулған болуп, канада, америка, явропа дөләтлири вә түркийәдики уйғурлар тарқақ җайлашқан кичик шәһәрләрдики уйғур балилири үчүн уйғур ана тилини өгиниш вә уйғур телида техникилиқ маһарәтләрни игиләш пурсәтлири яратқан. Мәзкур мәктәптә дәрс өткән оқутқучилардин доктор мәмәтҗан ясин әпәнди, оқутқучилардин дилнур ханим вә гүлзинә ханимлар, 6-айниң 8-9-күнлири, американиң верҗинийә иштати файирфакис шәһиридики “Меһрибан анилар уйғур ана тил мәктипи” дә өткүзүлгән, “уйғур мирас тили йәни ана тил оқутқучилар илмий муһакимә йиғини” ға қатнашқан болуп, улар шу қетимқи йиғинда тор мәктәплири вә тор арқилиқ дәрс өтүштики тәҗрибилирини тонуштуруп, йиғин қатнашчилириниң қизиқишини қозғиған иди.

 Доктор мәмәтҗан ясин әпәнди радийомиз зияритини қобул қилип, 2020-йили ковид юқуми мәзгилидә қурулған “билимхумар ана тил тор дәрсханиси” вә 2023-йили қурулған “мәңгү тәк тәрбийәләш мәркизи” һәққидә мәлумат бәрди.

Униң билдүрүшичә, бу икки тор дәрсханисида уйғур ана тили, компютер билимлири, инглиз тили, диний сават вә әхлақ дәрслири түрлири бойичә 17 хил дәрс тәсис қилинған. Униң билдүрүшичә, 2020-йилдин башлап, һәқсиз дәрс өтүлүп келиниватқан бу тор мәктипидә, һазирға қәдәр бирқанчә қарар оқуғучи оқуған болуп, бу тор дәрсханилири, уйғурлар тарқақ олтурақлашқан районлардики уйғур балилири вә яшлири үчүн, уйғур ана тилида тәрбийәлиниш, инглиз тили өгиниш вә компютер техникилирини уйғурчә өгиниш пурсити яратқан икән.

 “билимхумар ана тил тор дәрсханиси” ниң мәсули болған арзугүл рәхмәтулла ханим вә мәктәпниң оқутқучилиридин дилнур әнвәр ханимму зияритимизни қобул қилип, тор мәктипиниң оқутуш әмәлийити һәққидә техиму илгириләп мәлумат бәрди.

Арзугүл рәхмәтулла ханимниң билдүрүшичә, тор мәктипи 2020-йилидики ковид юқуми мәзгилидә қурулған болсиму, әмма ковид юқуми ахирлашқандин кейинму ата-анилар вә балиларниң тәлипи билән мәктәп йәнила давамлашқан. Кейинчә дәрс түрлири барғанчә кеңийип, оқуғучиларниң саниму көпәйгән. Униң билдүрүшичә, нөвәттә пәқәт уйғур ана тили тор дәрсханисидики балиларниңла сани 80 дин ашқан.

 Арзугүл ханим йәнә балиларға тор арқилиқ дәрс өтүшниң әвзәллики һәққидә тохталди.

 Униң билдүрүшичә, тор арқилиқ өтүлгән дәрсләрдә район чәклимиси болмаслиқ, ата-аниларниң балиларни мәктәпкә апириш вақтиниң теҗилиши, дәрскә қатнишиш вақтиниң муқим вә мунтизим болуши, болупму оқутқучиларниң екран арқилиқ дәрс өтүштики әвзәл пурсәтләрдин пайдилинип, дәрсләрни картон рәсимлири арқилиқ, һекайә шәклидә қизиқарлиқ вә чүшинишлик қилип сөзлиши балиларниң өгиниш қизғинлиқини ашурған. Бу тор дәрсханиси екранда бир-бири билән көрүшкән балиларни, бир-биридин соал сораш, сөзләш арқилиқ, өз-ара өгинишкә риғбәтләндүрүш қатарлиқ көп хил әвзәл шараитларға игә икән.

 Үч йилдин буян ана тил тор мәктипидә дәрс өтүшни изчил давам қилип кәлгән дилнур әнвәр ханим өзи дәрс бәргән оқуғучиларниң әһвали һәққидә тохталди.

Униң билдүрүшичә, 2020-йили 5-6 яшларда елипбә арқилиқ ана тил өгинишини башлиған бәзи оқуғучилар нөвәттә уйғур тилида раван сөзлийәләйдиған вә уйғурчә китабларни оқуялайдиған сәвийәгә йәткән икән.

Доктор мәмәтҗан ясин әпәнди вә арзугүл рәхмәтулла ханим зияритимиз ахирида йәнә “билимхумар ана тил тор дәрсханиси” вә “мәңгү тәк тәрбийәләш мәркизи” гә техиму көп ата-аниларниң тор арқилиқ тизимлатса қарши алидиғанлиқини билдүрди.

Юқириқи аваз улинишидин тәпсилатини аңлайсиләр.