Chapchal jaghistayda 15 yilliq jaza mudditini tügetken ilham iminjan yenila qoyup bérilmigen

Muxbirimiz shöhret hoshur
2021.10.01
Chapchal jaghistayda 15 yilliq jaza mudditini tügetken ilham iminjan yenila qoyup bérilmigen 2018-Yili 17 yilliq késiwétilgen memetjan iminjan.
Oqurmen teminligen

Inkas qilinishiche, Uyghur rayonida yéqinqi 4 yildin buyan ilgiri qolgha élinip jaza mudditini tügetkenler asasen dégüdek qoyup bérilmigen, qoyup bérilgenler bolsa sabiq mehbus namida qaytidin tutqun qilinip lagérgha yollan'ghan. Chapchal nahiyesining jaghistay yézisidiki ilham iminjanmu 2006-yili 15 yilliq késilgen we bu yil 6-ayning 22-küni jaza mudditi toshqan bolsimu, ta hazirghiche qoyup bérilmigen.

Éniqlashlirimizdin melum bolushiche, 2017-yili Uyghur rayonida lagér tutquni bashlan'ghanda, sabiq mehbuslar yeni ilgiri türmide yétip chiqqanlar, eng deslepte tutulghanlar qatarida orun alghan؛ 2014-yili 6-ayda bashlan'ghan “Térrorchilargha qattiq zerbe béri'ish” dolqunidimu sabiq mehbuslar deslepki zerbe nishanliri arisida orun alghanidi. Melum bolushiche, yéqinqi 4 yil ichide, ilgiriki yillarda türmige tashlinip jaza mudditini tügetkenler asasen dégüdek a'ilisige qaytmighan. Chapchal weziyitidin xewerdar bir kishining ötken hepte radi'i'omizgha inkas qilishiche, chapchalning jaghistay yézisidiki ilham iminjan 2006-yili 15 yilliq késiwétilgen. Bu yil 6-ayning 22-küni qoyup bérilishi kérek bolghan ilham iminjan ta bügün'giche a'ilisige qaytmighan.

Chapchal jaghistaygha qarita élip barghan téléfon ziyaretlirimiz dawamida, alaqidar xadimlardin ilham iminjanning mehellide bar yaki yoqluqini soriduq. Bir kent amanliq mudiri, ilham iminjanni uzundin béri körmigenlikini bayan qilish arqiliq, uning téxi qoyup bérilmigenlikini ashkarilidi.

Inkasta bayan qilinishiche, ilham iminjan, biz aldinqi küni xewirini bergen yeni 33 yéshida 3-qétim tutqun qilin'ghan erkin iminjanning ikkichi akisi bolup, erkinning eng chong akisi memetjan iminjan, 2018-yili 17 yilliq késiwétilgen؛ erkinning inisi enwer iminjan bolsa, bu yil 6-ayda 7 yilliq késiwétilgen. Shundaqta, iminjan a'ilisidiki 5 oghuldin 4 nepiri nöwette türme we qamaqta iken. Jaghistaydiki alaqidar kent xadimliri, gerche, yuqiriqi töt aka-ukining konkrét ehwali, jümlidin jaza muddetliri heqqide melumat bermigen bolsimu, emma ularning qamaqta ikenlikini ret qilmidi.

Melum bolushiche, jaza mudditi toshup 4 aydin kéyinmu qoyup bérilmigen ilham iminjan, inisi erkin iminjan'gha oxshashla, 21 yash waqtida türmige tashlan'ghan bolup, uning yashinip qalghan ata-anisi uni türmidin chiqqan haman toyini qilip öylük ochaqliq qilish we ewlad qaldurush pursitini yaritip bérishni pilanlawatqan iken. Ilham iminjanning qoyup bérilmey dawamliq tutup turulushi sewebidin, ularning bu eqelliy we heqqaniy a'ile pilanimu tosqunluqqa uchrighan.

Chapchal nahiyesidiki alaqidar xadimlar, ilham iminjanning jaza mudditi toshqan turuqluq néme üchün qoyup bérilmigenliki heqqidiki so'alimizni jawabsiz qaldurdi. U yene chapchal boyiche, yene qanchilighan mehbuslarning jaza mudditi toshqan turuqluq qoyup bérilmigenliki heqqidiki so'alimizghimu jawab bermidi.

Ilgiri da'iriler, höjjetliride sabiq mehbuslarni néme üchün qayta tutush kéreklikige izahat bérip, 2009-yildin kéyin Uyghur rayonida yüz bergen qarshiliq heriketliride türmidin chiqqanlarning belgilik sanda mewjut ikenlikini ilgiri sürgenidi. Uyghur aptonom rayonluq partiye mektipining tetqiqatchisi chyu yüenyüen bolsa, 2017-yilning axiri “Diniy esebiylikke tügitish dolquni” heqqidiki bir tekshürüsh doklatida, 2014-, 2015- we 2016-yilliri Uyghur rayonida “Térrorchilar” gha bek qattiq we keng derijide zerbe bérilgenliki, ularning a'ile-tawi'i'abat we uruq-tughqanlirining bu heriketke qarita qorsaq köpüki bolmasliqining mumkin emeslikini, shunga bularning ish térip qoyushining aldini élish üchün, diniy esebiylikni tazilash nami astida “Terbiyelesh merkezliri” qurulghanliqini we bu merkezdikilerning héchqandaq bir jinayet ötküzmigen bolsimu, muqimliqni saqlash üchünla tutup turuluwatqanliqini ashkarilighan idi. Shendungdiki bir tetqiqat torida élan qilin'ghan bu doklat, uzun ötmey tordin öchürüwétilgenidi.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.