Uyghur sen'etkarlirining tunji qétimliq qit'eler'ara tor konsérti zor alqishigha érishti
2020.10.27
2017-Yilidin tartip wetini bilen bolghan alaqisi üzülüp qalghan Uyghurlar korona wirusi tüpeyli köp waqtini öyliride ötküzüp kelmekte. Mushundaq bir mezgilde Uyghur medeniyitini saqlap qélish üchün jan köydürüwatqan ot yürek Uyghur yashliri teripidin qurulghan “Tarim tori” sehipisining téxnikiliq yardimi bilen awstralyediki shöhret tursun, gollandiyediki “Meshrep ansambilisi” we en'gliyediki “Yipek yoli ansambili” qatarliqlar tor arqiliq qit'eler'ara konsért ötküzdi.
25-Öktebir küni firansiyede turushluq filim ishligüchi we muzika tetqiqatchisi doktor muqeddes mijit xanim riyasetchilik qilghan “Wetenni séghinish: muhajirettiki Uyghur muqami” namliq konsért mundaq bashlan'ghan: “Qedirlik qérindashlar, hemminglar yaxshi turdunglarmu? bügün hayajan ichide qit'eler'ara ötküzülgen sen'et kéchilikimizni séghinish ichidiki yürikinglargha sunup olturuptimiz. Tor arqiliq siler bilen yüz körüshken mushu minutlarda biz hayajan bilen silerge ottek salamimizni yollaymiz. Bu bir nechche yil, biz üchün, wetinimiz üchün xelqimiz üchün éghir künler boldi. Nurghunlirimiz wetenni séghinish, weten bilen bolghan alaqimizning üzülüshi, weten'ge qaytalaymizmu yaki qaytalmaymizmu, dégen ensireshler ichide yashawatimiz. Uning üstige 2020-yili kirgendin buyan hemmimizning qelbi éghir dawalghushlargha duch keldi. Pütün dunya boyiche tarqalghan bu wirus derdidin biz téximu wetendin yiraqlap ketkendek, qérindashlirimizdin pütünley ayrilip qalghandek héssyatlargha kelduq. Mushundaq éghir künlerde dunyaning bir qanche jaylirida uzun yillardin buyan Uyghurning muzikisini jaranglitip, Uyghurning mede'iyitini dunyagha tonushturush bilen birlikte, Uyghurning derdinimu anglitiwatqan sen'etchilirimiz bilen birlikte muqamlardin, xelq naxshiliridin ariyeler sunduq. Silerning yürikinglargha illiqliq yetküzüsh üchün bu konsértni oyushturduq.”
Konsértta aldi bilen awstralyediki Uyghur sen'etchi shöhret tursun ependi Uyghur muqami we naxshiliridin ariyeler sundi.
Arqidin chet elde eng baldur qurulghan gollandiyediki “Meshrep ansambili” Uyghur naxshiliridin ariyeler sundi.
Konsért axirida bu pa'aliyetni uyushturghan Uyghur pa'aliyetchi rehime mexmut xanim bilen london uniwérsitéti sherqshunasliq we afriqa tetqiqati institutining proféssori, Uyghur medeniyiti tetqiqati bilen shughullan'ghili 20 yil bolghan rachél harris xanim Uyghur muqamliridin ariyeler sundi.
Ikki sa'et dawamlashqan tor arqiliq neq meydandin tarqitilghan bu konsért jeryanida riyasetchi muqeddes mijit xanimning bezide hayajanlinip, köz yéshini tutalmighanliqi kishilerni tesirlendürdi. Dunyaning her qaysi jayliridiki Uyghurlar bu konsértni intayin qiziqish bilen kördi.
Biz bu pa'aliyet heqqide téximu tepsiliy melumat igilesh üchün mezkur pa'aliyetni uyushturghuchilardin biri d u q ning londonda turushluq ishxanisining mes'uli rehime mexmut xanim we doktor muqeddes mijit xanimlar bilen téléfon söhbiti élip barduq.
Rehime mexmut xanim konsértni awstraliye, en'gliye we gollandiye qatarliq döletlerdiki sen'etchilerning ortaq orundishida ötküzülgenlikini bildürdi.
Bezi mutexessisler xitayning hazir Uyghur medeniyitini yoqitishqa urunuwatqanliqini ilgiri sürmekte. Rehime mexmut xanim bu qétimqi konsértni uyushturushtiki eng muhim meqsetning bay we qedimiy tarixqa ige Uyghur sen'etini qoghdap qélish üchün tirishish ikenlikini bayan qildi.
Doktor muqeddes mijit xanim gerche bu torda tunji qétim ötküzülgen pa'aliyet bolsimu, lékin körgüchilerning zor alqishigha érishkenlikini, nurghun kishilerning konsért jeryanida we konsérttin kéyin inkas yézip, tebrikligenlikini bayan qildi.
Bu tunji qétim tor arqiliq neq meydandin tarqitilghan konsért bolup, firansiyediki yawropa Uyghur institutigha i'ane yighishnimu meqset qilghan iken. Bu xil konsértlar bundin kéyinmu dawamliq ötküzülidiken.