Piroféssor doktor adem öger: “Xelq'ara Uyghur tetqiqati zhurnili bay ilmiy arxipqa aylandi”

Türkiyede tunji we mexsus Uyghur tetqiqati heqqidiki alte ayda bir, türk tilida neshr qilinidighan mezkur ilmiy zhurnalning 22-sani oqurmenliri bilen yüz körüshti. 11 Yildin béri zhurnalning 22 sanida 210 parche maqale élan qilin'ghan bolup, maqaliler dunyaning herqaysi jayliridiki Uyghur we bashqa millet ziyaliylirining ilmiy emgekliri bolup, bular Uyghurlarning tarixi, tili, edebiyati, folklori, sen'iti, ijtima'iy ehwali, muhiti, siyasiy weziyitige a'ittur. Zhurnalning bash tehriri, newshéhirdiki hajibektash wéli uniwérsitétining xelq edebiyati piroféssori adem öger “Xelq'ara Uyghur tetqiqati zhurnili” ning bay ilmiy arxipqa aylan'ghanliqini bildürdi.

 U, mundaq dédi: “11 Yildin buyan neshr qiliniwatqan mezkur zhurnilimizning 22-sani yoruq körgenlikidin nahayiti xursenmiz. Biz zhurnilimizning her yéngi sanida türk dunyasi we Uyghurlar toghrisida nahayiti etrapliq, süpetlik maqalilerge orun bériwatimiz. Bay mezmunluq ilmiy maqaliler bilen oqurmenlirini uchrashturghan xelq'ara Uyghur tetqiqati zhurnili, dunyaning her qaysi jayliridiki Uyghurshunaslarning maqallirini bir yerge yighip, oqurmenlerning paydilinishigha sunuwatqan bay ilmiy arxipqa aylandi” .

 Bu tor zhurnilining 22-sanida Uyghur tili, edebiyati, folklori, tarixi we medeniyiti toghrisida yézilghan 8 parche maqale bilen 2 kitab tonushturush maqalisige orun bérilgen. Zhurnalning qanuniy igisi we bash tehriri, izmir ege uniwérsitéti türk dunyasi tetqiqat merkizining piroféssori alimjan inayet ependi zhurnalning 22-sanida élan qilin'ghan maqaliler heqqide melumat bérip mundaq dédi: “Zhurnilimizning bu sanida erjiyes uniwérsitéti piroféssori newzat özqan yazghan ‛qeshqer diyaléktida r, y üzük tawushining chüshüp qélishi bilen peyda bolghan uzun sozuq tawushlar‚, qiriqqale uniwérsitéti dotsénti mahire chaliq xanim bilen xajettepe uniwérsitéti piroféssori özqul choban'oghlu yazghan ‛karizning Uyghur ijtima'iy turmushi we medeniyitidiki roli toghrisida‚ we bilge uniwérsitéti oqutquchisi murat orxun yazghan ‛Uyghurche lughetler‚ qatarliq 8 parche maqaligha orun berduq. Bu maqalilerdin sirt amérikaliq Uyghurshunas shon robérts (Sean Roberts) ning kitabi tonushturulghan. Biz zhurnalimizning bu sanida nahayiti zor ilmiy qimmetke ige maqalilerge orun berduq. Biz dunyaning her qaysi jaylirida turuwatqan Uyghur tetqiqatchilarningmu maqale yollishini qarshi alimiz” .

 Mezkur zhurnalda istanbuldiki bilge uniwérsitéti kompyutér kespining oqutquchisi murat orxun ependining “Uyghurche lughetler” mawzuluq maqalisige orun bérilgen bolup, Uyghur tilida her qaysi kesipler boyiche teyyarlan'ghan lughetler tehlil qilin'ghan we köp sanda lughetning tizimliki bérilgen. Murat orxun ependi maqalisi toghrisida melumat berdi.

 Kompyutér kespide doktorluq unwani alghan murat orxun ependi “Xelq'ara Uyghur tetqiqati ilmiy zhurnili” ning 22-sanining mezmun jehettin köp xilliqqa ige ikenlikini, til-edebiyat, tarix, sen'et tarixi, folklor we jem'iyetshunasliq kespige da'ir maqalilergimu orun bérilgenlikini, buning Uyghur tetqiqatining kéngiyishige türtke bolidighanliqini bayan qildi.

 Hazir türkiyede 12 uniwérsitétta Uyghur tili dersi ötülmekte. Uyghurlarni tetqiq qilidighanlarning sanimu köpeymekte. Uyghur mesilisining xelq'aralishishigha egiship aliy mekteplerdiki xelq'ara munasiwetler, siyasetshunasliq, igilik bashqurush kesipliridimu Uyghurlar mesilisige orun bérilmekte. Enqere uniwérsitétida Uyghur tili boyiche doktorluq oquwatqan yüsüf ulusoy zhurnaldin paydiliniwatqanliqini bayan qilip mundaq dédi: “‛xelq'ara Uyghur tetqiqati zhurnili‚ 11 yildin béri izchil halda torda chiqiwatidu. Torni ziyaret qiliwatqanlarning sanimu künsayin köpiyiwatidu. Menmu bu tor zhurnilidin paydiliniwatimen. Menche bu zhurnalning türkiyediki Uyghur tetqiqatining tereqqiyati üchün zor töhpe qoshuwatidu. ”

 Zhurnalning bash tehriri piroféssor adem ögerning éytishiche zhurnalda maqale élan qilishqa qoyulidighan telep küchlük iken. Élan qildurush üchün yollan'ghan maqaliler 3 neper aliy mektep oqutquchisigha yollinidighan bolup, üch kishidin ikkisi élan qilinsa bolidighanliqini bildürgendin kéyin élan qilinidiken.