Uyghur élide türmide jaza ötüwatqanlarning a'ilisige zor miqdarda jerimane tölitiliwatqanliqi ashkarilandi

 Yéqinda uchturpanliq muhajirlardin biri yurtida türmide 15 yilliqtin jaza ötewatqan anisi we singlisigha 75 ming yüendin jem'iy 150 ming yüen “Ishtirap” kelgenliki we bu pulni töleshke a'iliside birdinbir türme sirtida bolghan yashan'ghan dadisining mejburliniwatqanliqini inkas qildi. Muxbirimizning téléfonini qobul qilghan uchturpan we xotendiki sot we edliye xadimliri, türmide jaza ötewatqanlarning a'ilisi töleydighan “Ishtirap” namida zor bir miqdarda iqtisadiy jaza barliqini delillidi. Töwende muxbirimiz shöhret hoshurning bu heqte teyyarlighan pirogrammisi diqqitinglarda bolidu.

Uchturpanliq bir muhajirning ashkarilishiche, 2017 ‏-yili uning a'ilisidin anisi we singlisi tutqun qilin'ghan we “Diniy esebiylik” bilen eyiblinip 15 yilliqtin késiwétilgen. A'ilisidin yéshi 70 tin ashqan dadisi késel halette béqishsiz qépqalghan. Yiraq-yéqindiki uruq-tughqanlirining qarishi bilen teste kün kechürüwatqan bu ata, yéqindin buyan yéngi bir derdke muptila bolghan. Ahaliler komitéti we saqchi xadimliri, uning türmide jaza ötewatqan ayali we qizi üchün buyrulghan 75 ming yüendin 150 ming yüen'giche bolghan “Ishtirap” dep atalghan jerimanini töleshke qistighan, bu uchurgha gheyriy resmiy yollar bilen érishken uchturpanliq muhajir bu uchurning toghra yaki xataliqigha höküm qilalmighan.

Biz buni aydinglashturush üchün, Uyghur élidiki siyasiy-qanun organlirigha téléfon qilduq. Téléfonimizni qobul qilghan uchturpan nahiyelik sot xadimi, mehbus a'ililiri töleshke tégishlik ishtirap yeni jerimane bar-yoqluqini sorighinimizda, “Bar” dep jawab berdi. Biz uningdin bu ishtirapning miqdarining adette qanchilik bolidighanliqini sorighinimizda bu pulning mehbusning “Jinayiti” ning xaraktéri we jaza mudditige qarap her xil bolidighanliqini bayan qildi. Biz uninggha uchturpandiki bir mehbus a'ilisige, jaza ötewatqan ikki kishi üchün, jem'iy 150 ming yüen ishtirap töleshni buyrughanliqini eskertkinimizde, u 15 yilliq késilgen ikki kishi üchün bu pulning normal ikenlikini éytti. Uning déyishiche, bu ishtirap aktipliq bilen tölense, mehbusning jaza mudditi toshqan haman qoyup bérilishige türtke bolidiken.

Biz yene “Xoten wilayetlik qanun-edliye merkizi” gimu téléfon qilip, bundaq bir ishtirapning xotendiki ijra'ati heqqide melumat soriduq. Téléfonimizni qobul qilghan xadim ishtirapning türmige emes sotqa tapshurulidighanliqi, ishtirap tapshurulmay turup, mehbusning türmidin chiqishining mumkinsizlikini bildürdi. Uning déyishiche, ishtirapning miqdari sot hökümide békitilidiken, miqdarining az-köplüki “Jinayet” ning xaraktéri we jazaning uzun-qisqiliqigha qarap 10-20 ming yüendin bir milyon yüen'ge qeder perqliq bolidiken.

Melum bolushiche, bu ishtirap qeghez yüzide “Jawabkar” gha qoyulghandek qilsimu, emeliyette “Jawabkar” jaza ötewatqan bolghachqa we bu bul jaza mudditi tügeshtin burun tapshurulushi kérek bolghachqa, bu jerimanini tebi'iy halda, mehbusning a'ililiri töleshke mejbur iken.