Muhajir memettoxti iminning yurti toqquzaqtiki bir mazarliqta berpa qilghan bir aramgahi buzuwétilgen
2021.11.23
Muhajir memettoxti imin aka türkiyede ötken 50 yilliq muhajirliq hayatida tapqan-tügkenlirini ana yurti qeshqer toqquzaqtiki lengger yézisigha meblegh qilip salghan. Kéyinki yillarda yézidiki buwixénim mazarliqining birqismigha bir gümbez yasitip etrapigha gül-giyah we méwe derexliri tikken, shundaqla gümbezning yénigha öz qebrisinimu yasatqan. Yurtdashlirining arami we özining yurt hesritini bésish üchün yasalghan bu baghche siyaqidiki gümbez yéqinda xitay da'iriliri teripidin buzuwétilgen, töwende muxbirimiz shöhret hoshurning bu heqte teyyarlighan programmisi diqqitinglarda bolidu.
Hörmetlik radi'o anglighuchilar, memettoxti imin aka, türkiyede öz halidin éshin'ghudek iqtisadiy küchke érishkendin bashlap, tapqan-tügkinini yurti toqquzaqning lengger yézisigha meblegh qilip sélishqa bashlighan. U ata-bowilirining qebrisi shundaqla tunji ayalidin bolghan 5 balisining makani bolghan bu yézigha eng deslepte bir bashlan'ghuch mektep sélip bergen. Uningdin kéyin tagh baghridin 150mo yer échip bagh-waran bina qilghan. Yéshi chongiyip qalghan kéyinki mezgillerde, lengger yézisidiki qedimiy zaratgahliq-buwixénim mazarliqining 15 moche qismigha gül-giyah we méwe derexler we bir gümbezdin terkib tapqan bir aramgah yasatqan. Üsti yépiq, 4 etrapi ochuq bu gümbez zaratgahliqqa kelgüchilerning dem élishi we xetme qur'an qilishi üchün teyyarlan'ghan bolup, gümbezning yénigha yene özining axirqi nepisini ana yurtida élish arzusining bir namayendisi süpitide özi üchün bir qebre yasatqan. U bu ishi arqiliq, özini béqip chong qilghan ata-anisi we yurt jama'iti aldidiki burchini ada qilishqa tirishqan. Mezkur gümbez we qebre 2009 -yili yasitilghan, u 2017 -yili salametliki éghirlishiwatqanliqini hés qilip, axirqi nepisini ana yurtida élish üchün yurtigha ziyaretke barghan. Emma u bu qétim aldinqi yillardikidin perqliq bir weziyetke duch kelgen؛ ilgiri uning mezkur yézigha salghan mebleghliri we qilghan xizmetliri seweblik uni medhiyeligen da'iriler bu qétim uni jiddiy yosunda teqib astigha alghan, hoylisidin sirtqa chiqishigha yol qoymighan we melum mezgildin kéyin yurttin ayrilishqa mejburlighan. U dunya bilen widalishish üchün barghan qeshqerdin amalsiz ayrilghan. U türkiye qaytip kelgendin kéyin perzent we newriliridin 10 nechche kishining lagérgha ekétilgenliki we késiwétilgenlikidin xewer tapqan. U eyni chaghda bu ehwallarni radiyomiz arqiliq xelq'aragha ashkarilighan we türkiyediki xitay konsulxanisi aldida ötküzülgen a'ile nöwiti pa'aliyitige aktip ishtirak qilghan. Memettoxti aka yéqinqi aylarda munasiwetlik qanalliri arqiliq u 200 ming yüendin artuq meblegh sélip berpa qilghan mezkur aramgahning buzuwétilgenliki, jümlidin gümbezning chéqiwétilgenlikidin xewer tapqan. Bu xewerni yetküzgüchi uninggha da'irilerning uni yuqiriqi pa'aliyetliri seweblik térrorluq bilen eyibligenliki we uninggha a'it bolghan qebre we u yasighan aramgah-gümbeznimu chéqiwétilgenlikini melum qilghan. Memettoxti imin aka, sün'iy hemrah xeritisidin közitish arqiliq mezkur mazarliqta özi bina qilghan gümbezning rastinila chéqiwétilgenlikini bayqighan.
Biz mezkur uchularning toghra-xataliqini aydinglashturush üchün, lengger yézisidiki alaqidar xadimlargha téléfon qilduq.
Memettoxti imin aka yéqinqi töt yildin buyan, yurtidiki bir qisim mal-dunyasini perzentlirige miras qilip bölüp bérish üchün yurtigha bérishqa bir nechche qétim urunup baqqan bolsimu, xitay konsulxanisi wiza bermigen, lenggerdiki alaqidar xadimlar téléfonlirigha jawab bermigen.
Téléfonimizni qobul qilghan xadimlardin biri memettoxti imin akining perzent we newriliridin 7 kishining türmide ikenlikini ashkarilidi. Yene bir xadim memettoxti aka berpa qilghan mezkur gümbezning chéqiwétilgenlikini delillidi.
Hörmetlik radi'o anglighuchilar, yuqirida 82 yashliq muhajir memettoxti imin akining yurti toqquzaqqa bina qilghan bir aramgahning buzuwétilgenliki heqqide anglitish berduq.