20 Йил бурун 3 балисини қуран курсиға бәргән айшәмхан абдулла 21 йиллиқ кесилгән

Мухбиримиз шөһрәт һошур
2023.02.23
herbiy-saqchi-turme-terbiyelesh-ayal-bala.jpg Қучақтики балиси билән “йепиқ тәрбийәләш” орнидики ерини йоқлашқа кәлгән аял.
AP

Мухбиримизниң ғулҗиға қарита елип барған телефон зиярәтлири давамида айшәмхан исимлик 60 яшлиқ бир аялниң 3 балисини 20 йилниң алдида бир аилә диний мәктипигә бәргәнлики үчүн 21 йиллиқ кесилгәнлики ашкариланди. Бу еғир җаза һәққидә пикир баян қилған сабиқ сақчи йолвас әпәнди, өзи хизмәт ишләватқан мәзгилләрдә хитай тәрәпниң өз иҗраатлиридики қанунсизлиқни пәрдазлашта урунуп бақидиғанлиқини, әмдиликтә болса, һәрқандақ бир вәһшийликни ашкара иҗра қиливатқанлиқини илгири сүрди.

Ғулҗиға қарита елип барған телефон зиярәтлиримиз давамида, ғулҗа наһийәсиниң қарияғач йезисидики айшәмхан абдулла исимлик аялниң 21 йиллиқ кесиветилгәнлики ашкариланди. Мәзкур йезидики бир кәнт аманлиқ мудириниң паш қилишичә, мәзкур аял буниңдин 20 йиллар бурун шу чағда өсмүр яшлардики 3 балисини мәһәллидики бир аилә диний мәктипидә оқутқан. Дейилишичә даириләр, 2017-йилдин кейин ғулҗида диний саһәдә һәр бир бала оқутқанға 7 йиллиқтин қамақ җазаси бәргән. Бу дело һәққидә пикир баян қилған, нөвәттә шиветсийәдә яшаватқан сабиқ сақчи йолвас әпәнди, буниң сот орунлири чиқарған қануний бир һөкүм әмәс, пәқәт хитай компартийәсиниң сиясий-қанун комитети чиқарған һөкүмләр икәнликини тилға алди.

Йолвас әпәндиниң қаришичә, бейҗиңдин чүшкән буйруқта, ялғуз тутулушқа тегишлик кишиләрниң санила әмәс, еғир җазалинишқа тегишлик кишиләрниң саниму алдин бекитилгән. Шундақ болғачқа, хитайниң уйғур елидики һәр дәриҗилик органлири “бир бала оқутқанға 7 йил” қатарлиқ җаза өлчәмлири бекитиш арқилиқ вәзиписи орундиған.

Илгири мәзкур йезидин әһвал ениқлишимиз давамида хуршидә исимлик бир аялниңму, икки балисини динда оқутқанлиқи үчүн 14 йил, өзи қанунсиз намаз оқуғанлиқи үчүн 4 йил болуп җәмий 18 йиллиқ кесилгәнлики ашкариланған.

Йолвас әпәнди, хитайниң бейҗиңдин чүшкән “баш көтүргән һаман уруш, йилтизидин қирқиш, бих һалитидә уҗуқтуруш” қатарлиқ қаттиқ зәрбә буйруқлириниң йәрлик даириләрни техиму җасарәтләндүрүватқанлиқи вә мушу еғир җазаларға еғир җазаларға түрткә болуватқанлиқини тәкитлиди.

Қарияғач кәнтидики мәзкур аманлиқ мудириниң дейишичә, айшәмхан абдулланиң йолдиши вә пәрзәнтлири бу җаза һөкүмидин кечикип хәвәр тапқан вә хәвәр тапқандин кейинму, бу җаза һәққидә һечкимгә һечқандақ наразилиқ билдүрәлмигән.

Сабиқ сақчи йолвас әпәнди, өзи вәзипә өтәватқан 2000-йиллардиму бу хил еғир җазаларниң мәвҗутлуқи, әмма җаза һөкүмини мәхпий вә сахта сот ечип вә яки бир уқтуруш йоллап аилисигә билдүридиғанлиқи вә һөкүм наразилиқ билдүрүш һәққи барлиқи билдүридиғанлиқини әскәртти. У вәзипә өтигән йиллар билән нөвәттики вәзийәтни селиштуруп, әйни чағдиму қанунсиз иҗраатларниң еғир вә кәң-көләмлик икәнлики, әмма у чағда, бу қанунсизлиқни пәрдазлашқа тиришип бақидиғанлиқи, әмдиликтә болса очуқ-ашкара иҗра қилиниватқанлиқини илгири сүрди.

Өткәндә ашкариланған “кона шәһәр сақчи архиплири” диму, яшта 60 тин ашқан вә 10 нәччә йил аввал пәрзәнтлирини аилә диний мәктәплиридә оқутқанларниң тутқун қилинғанлиқи вә һәтта еғир кесилгәнлики һәққидә көп санда делолар көзгә челиқиду. Бу һөҗҗәтләрдиму, тутқунниң қанунсизлиқини көрситидиған тәпсилатлар пәрдазсиз һалда хатирилиниду.

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.