Uyghur rayonida sünnet toy murasimining cheklen'genliki ashkarilandi
2021.01.19
Yawropada yashawatqan kucha alaqaghiliq muhajirlardin biri radiyomizgha uchur yollap, yurtidiki mehelle-koylarda olturushluq biri'ning 6 yashliq oghlining sünnet toyini qilghanliqi üchün lagérgha ekitilgenlikini melum qildi. Muxbirimizning bu heqte élip barghan éniqlashliri dawamida, mezkur weqe delillenmigen bolsimu, emma Uyghur rayonida balilarni sünnet qilishning diniy we milliy murasim bilen ötküzülüshining cheklen'genliki ashkarilandi.
Hörmetlik radiyo anglighuchilar, kucha alaqaghiliq muhajirlardin biri yurtdiki mehellidashliridin memet ibrahim isimlik bir kishining 6 yashliq oghlining sünnet toyini qilghanliqi üchün ötken hepte lagérgha ekitilgenlikini melum qildi. Téléfonimizni qobul qilghan kucha nahiyelik saqchi idra'isining xadimliri mezkur weqe heqqide melumat bérishni ret qilghan bolsimu, emma kuchada xetne toy murasimi ötküzülüshining cheklen'genlikini inkar qilmidi.
Biz sünnet toy cheklimisining omumiyliq derijisini aydinglashturush üchün, Uyghur rayonining bashqa jaylirighimu téléfon qilduq. Ghulja süydungdin téléfonimizni qobul qilghan bir muqimliq xadimi nöwette ahalilerge élip bériwatqan telim-terbiyeliri qatarida sünnet toy murasimi ötküzmeslik buyruqiningmu barliqini tilgha aldi. Déyilishiche, nöwette ghuljada balilar sünnet yéshigha toshqinida ghuljadiki mexsus doxturxanigha apirilip sünnet qildurulmaqtiken. Sünnet qilin'ghan küni uruq-tughqanlar jem bolush, diniy telimat boyiche du'a-tilawet qilish, mehelle-koy jem bolup sünnet toy ötküzüsh qatarliq milliy we diniy murasimlar pütünley cheklen'gen.
Téléfonimizni qobul qilghan qeshqerdiki bir xelq ishliri xadimimu, sünnet qilish we öylinish qatarliq barliq örp-adet ishlarda diniy murasimning cheklen'genlikini delillidi. U sünnet toy murasimining diniy zatning yétekchilikide élip bérilidighan yaki bérilmaydighanliqi heqqidiki so'alimizgha jawaben, qeshqerde sünnet qilish we öylinishning diniy diniy murasim bilen ötküzlmeydi'ughanliqi, yeni diniy zatlarning dewet qilinmaydighanliqini, buning cheklen'genlikini delillidi.
Kucha alaqaghiliq muhajirning inkas qilishiche, tutqun memet ibrahim oghlining sünnet toyini ilgirikidek keng yurt-jama'et bilen emes, peqet birqanche uruq-tughqanliri bilenla yeng ichide ötküzgen, shundaqtimu bu murasim sezgür kent kadirlirining közidin qéchip qutulalmighan. Süydungdiki muqimliq xadimining bayan qilishiche, da'iriler diniy we milliy murasimlarni chekligendin bashqa, sünniti qilin'ghan balini yoqlashqimu chek qoyghan. Bala doxturxanigha apirilip sünnet qildurulghandin kéyin, eger yoqlap kelgüchiler bolsa, yoqlighuchilar kélishidin awwal ahaliler kométitigha tizimgha aldurulushi telep qilin'ghan. Yoqlap kelgüchiler sani 10din éship kétip qalsa, öy igisining jazalinidighanliqi uqturulghan. Nuning jazasi “Terbiyeleshke apirilish” dep békitilgen.
Ilgiriki éniqlashirimiz dawamida qeshqer paxteklide ikki yildin buyan öylinishning nikahsiz élip bériliwatqanliqi ashkarilan'ghan idi.