Qeshqerde tériqchiliq qurulmisi bazar éhtiyaji emes, emeldarning xahishi boyiche békitilmekte

Ötken hepte ijtima'iy taratqulardin “Doyin” da chiqqan bir xewerde, qeshqer konasheher nahiyesining lengger yézisida ahalilerning bu yil omumyüzlük halda berengge, yeni yangyu térishqa mejburlan'ghanliqi we bazarning éhtiyajidin halqip ketken yangyu hosulining xéridarsiz qélip déhqanlarning éghir ziyan'gha uchrighanliqi inkas qilin'ghan. Muxbirimizning éniqlashliri dawamida qeshqerde ahalilerning bazarning éhtiyajigha qarap emes, emeldarlarning éghizidiki buyruqqa qarap tériqchiliq qilishqa mejburliniwatqanliqi delillendi.

Ishlepchiqirishning xitay miqyasida pilanliq igiliktin bazar igilikige ötkini yérim esir bolup qalghan bolsimu, emma Uyghur élide tériqchiliq qurulmisi yenila emeldarlarning xahishi boyiche békitilmekte. “Doyin” da chiqqan bir xewerde inkas qilinishiche, qeshqer konasheher nahiyesining lengger yézisida, bu yil déhqanlar omumyüzlük halda perengge( yangyu) térishqa buyrulghan. Hosul yighiwélin'ghanda mehsulat miqdari bazarning éhtiyajidin halqip ketkechke, ahaliler bu mehsulatlirini satalmighan we éghir ziyan'gha uchrighan. Bir inkaschi bu ehwalni “Doyin” arqiliq jem'iyetke ashkarilighandin kéyin, yerlik emeldarlar inkaschining lengger yézisidiki uruq-tughqan we dost-buraderlirini izdep, bu yangyu heqqidiki inkasni tordin öchürüwétishke buyrughan. Netijide inkaschi, yene bir widiyo ishlep, ehwalning tereqqiyatini yenimu tepsiliy ashkarilighan we yerlik emeldarlarni mes'uliyitini üstige élishqa chaqirghan.

Nöwette türkiyede yashawatqan 85 yashliq memettoxti imin aka, 2017-yili yurti konasheher nahiyesining lengger yézisigha barghan chéghida, ene shu “Doyin” da inkas qilin'ghan ehwalning mewjutluqini we ahalilerning bu sewebtin tartqan iqtisadiy ziyan we uchrighan tehditlirige shahit bolghanliqini bayan qildi. Uning déyishiche, toqquzaqtila emes, qeshqerning hemmila yéride dégüdek, déhqanlar özliri térighan zira'etlirini ushtumtut bir buyruq bilen aghduruwétishke, hetta pishishqa bir-ikki hepte qalghan zira'et étizlirini aghduruwétishke mejbur bolghan.

Qeshqer toqquzaqtin téléfonimizni qobul qilghan bir kent amanliq mudiri, öz tewelikide tériqchiliq qurulmisining buyruq boyiche békitiliwatqanliqini delillidi. U bir tereptin bu tür mejburiy tériqchiliqning deslepki yillarda yaxshi ünüm bermigen bolsimu, hazir yaxshi netije bériwatqanliqini we ahalilerningmu buninggha narazi emeslikini bildürse, yene bir tereptin, mejbur tériqchiliqning rastinla déhqanlargha ziyan élip kelgenliki we bu ziyan seweblik emeldarlarning déhqanlardin epu sorighanliqini ashkarilidi. Bu xadimning bayanliridin yene melum bolushiche, yerlik da'iriler, “Tériqchiliq qurulmisini tengshesh” namidiki bu zorawanliqi ijtima'iy taratqular arqiliq jem'iyetke ashkarilan'ghandin kéyinla xataliqini qismen boynigha alghan؛ emma mejburiy tériqchiliqtin yenila waz kechmigen؛ shunga déhqanlarni bu heqte shikayet qilmasliqqa köndürüsh üchün heriket qilghan.

Ötken hepte taratqulardiki yene bir widiyo uchurida, atushta bir ayal öz a'ilisi térighan tawuzlarning sétilmay bésilip qalghanliqi we exlet ornida tashliwétishke mejbur qalghanliqini tapa-tene ahangda bayan qilip, mejburiy tériqchiliqining ziyanlirini isharet qilghan idi.

Memettoxti imin akining déyishiche, yerlik da'iriler bezide öz yéqinliri bazargha salghan zira'et uruqlirini sétish yaki menpe'et munasiwiti bolghan zawut-karxanilarning teleplirini orundash üchün tériqchiliq qurulmisida öz meyli boyiche özgertish élip barghan. Memettoxti imin aka yene Uyghur élide da'irilerning ahalilerni bikar qoymasliq üchünmu tériqchiliq qurulmisigha qol tiqiwatqanliqini ilgiri süridu.

Yuqirida, qeshqerde tériqchiliqning bazarning éhtiyaji emes, emeldarlarning éghizigha qarap mangduruluwatqanliqi heqqide melumat berduq.