Kanadadiki musulman studéntlar “Uyghur erkinlik yighilishi” ötküzdi

Muxbirimiz gülchéhre
2019.05.07
kanada-rallay-1.jpg Kanadaning paytexti ottawadiki musulman studéntlar jem'iyitining ezaliri ötküzgen “Uyghur erkinlik yighilishi” mexsus pa'aliyitidin körünüsh. 2019-Yili 4-may.
RFA/Gulchehre

Uyghurlar éghir diniy basturushqa uchrawatqan musulmanlar bolush süpiti bilen ramizanda qaytidin dunya jama'etchilikining, musulmanlar we metbu'atlarning diqqet nuqtisi bolmaqta.

Kanadaning paytexti ottawadiki musulman studéntlar jem'iyitining ezaliri 4-may shenbe küni mexsus “Uyghur erkinlik yighilishi” ötküzüsh arqiliq, insanlarni 2 milyondin artuq lagérgha qamalghan Uyghur qatarliq musulman xelqlirige yardem qilishqa, xitay hökümiti teripidin barliq diniy we insaniy erkinliki éghir basturushqa uchrap, eqelliy kishilik hoquqliridin mehrum qaldurulup zulum chékiwatqan Uyghurlargha köngül bölüshke chaqiriq qilghan.

Shenbe küni ottawa waqti chüshtin kéyin sa'et 1din 3:30 ghiche dawam qilghan bu yighilishqa 50 tin artuq her millet musulman studéntliri aktipliq bilen ishtirak qilghan bolup, ular qollirigha kanadaning bayriqi bilen teng sherqiy türkistan bayraqlirini, “Uyghurlargha erkinlik”, “Xitay lagérlarni taqisun” dégendek lozunkilarni kötürüp, ötken-kechken kishilerge Uyghurlarning nöwettiki weziyitini anglatqan. Ular bu arqiliq Uyghurlargha bolghan hésdashliqi we qollishini ipadiligen. Namayishqa montré'al we ottawadiki Uyghurlarmu kélip qatnashqan. Namayish jeryanida kanadadiki Uyghur teshkilat wekilliri Uyghurlarning weziyiti heqqide doklat bergen, kanadaning bir qisim musulman teshkilat wekilliri, musulman studéntlar jem'iyiti wekilliri hemde xelq'ara kechürüm teshkilatining wekilliri Uyghurlarni qollap bayanat bergen we söz qilghan.

Ottawadiki mezkur namayish pa'aliyitini asasliqi ottawa shehiridiki uniwérsitét oqughuchiliridin sarax aliy we xibax axméd isimlik ikki neper musulman qiz bash bolup teshkilligen. Ziyaritimizni qobul qilghan sarax aliy özi we dosti xibaxning, xewer we pa'aliyetler arqiliq 2 milyondin köp Uyghurning xitay hökümiti teripidin lagérlargha qamilip, qanunsiz halda jazaliniwatqan, xorlashqa uchrawatqan, a'ililiri parchilinip, balilar yétim qéliwatqan, Uyghurlar her jayda xitay da'iriliri teripidin yuqiri téxnikaliq közitiliwatqan we bashqa xil éghir bir weziyetni tonup yetkendin kéyin, héch bolmighanda mushu xil namayish pa'aliyiti arqiliq Uyghurlarni qollaydighanliqini ipade qilishni qarar qilghanliqini bildürdi. Ular ottawa musulman studéntlar jem'iyiti, kanada sherqiy türkistan jem'iyiti we Uyghur kishilik hoquq qurulushi hemde xelq'ara kechürüm teshkilatining qollishi we hemkarliqida, dunya miqyasida Uyghurlar teripidin ötküzülüwatqan “Uyghur erkinlik yighilishi” ning chaqiriqigha awaz qoshush üchün bu namayishni élip barghan.

Sarax, özining Uyghurlar uchrawatqan bu éghir tragédiyeni nahayiti kéchikip anglighanliqidin epsuslinidighanliqini, lékin yenila nurghun oqughuchilarning buni bilmeydighanliqini tekitlesh bilen birge “Bu, tunji qétim Uyghurlarni qollap bir pa'aliyet élip bérishimiz, biz yene oqughuchilardin, ammidin awaz yighish, imzaliq xet yollash arqiliq hökümet we jem'iyetni Uyghurlargha köngül bölüshke, xitay hökümitige lagérlarni taqash heqqide bésim ishlitishke chaqirish üchün pa'aliyetler élip barimiz” deydu.

Namayish ishtirakchiliridin montré'al Uyghur jem'iyitining re'isi nurmuhemmet ependi ziyaritimizni qobul qilip, her millettin bolghan musulman studéntlarning özlükidin teshkillinip ötküzgen bu namayishning Uyghurlargha zor ilham bolghanliqini, öziningmu bu qollashtin minnetdar bolghanliqini bildürdi.

Nurmuhemmet ependi “Bu namayishning meydan'gha kélishi, qollighuchilirimizning köpiyiwatqanliqining özidur, bu hem kanadadiki Uyghur qérindashlirimiz élip bériwatqan Uyghurlarni tonushturush dewa pa'aliyetlirimizning netije bériwatqanliqining yene bir ispati, démek biz pa'aliyetlerni chong-kichik démey toxtimay élip bérishimiz we qollighuchilirimizni köpeytishimiz kérek” deydu.

Nurmuhemmet ependining éytishigha qarighanda, montréyaldiki Uyghurlar ottawa musulman studéntlar jem'iyiti bilen tunji qétim, buningdin bir qanche ay ilgiri montré'al Uyghur jem'iyitining ottawa uniwérsitétida ötküzgen Uyghur weziyitini tonushturush yighinigha qatniship doklat bérishi sewebi bilen alaqe baghlighan iken.

37 Milyondin artuq kanada nopusining 3.2% Ni musulmanlar igileydighan bolup, ramizan harpisida kanada bash ministiri jastén trudo, mexsus ramizanliq tebrik bayanati élan qilip, kanada jümlidin pütün dunya musulmanlirini ulugh ramizan munasiwiti bilen mubareklesh bilen teng, hökümranlar teripidin étiqad erkinliki we eqelliy kishilik hoquqliridin mehrum qalduruluwatqan barliq musulmanlargha özining we kanada xelqining chongqur hésdashliq qilidighanliqini hem ularni qollishini ipadilidi. Shundaqla u islamgha we musulmanlargha öchmenlik bilen zulum qilghuchilargha qarita, kanada hökümiti we xelqining dawamliq qarshi meydanda turidighanliqini bildürgen idi.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.