Doktor fil söhbiti: “Xitayning amérika zéminini sétiwélishi gherezsiz emes! ”

Dangliq téléwiziye riyasetchisi, doktor fil makgraw (Dr. Phil McGraw) Amérika xeritisidin xitay sétiwalghan yerlerning ornini körsitiwatidu.

Amérikida xitayning yer sétiwélishni “Dölet bixeterlikige xiris” dep qarash amérikining siyaset we dölet mudapi'e saheliridin halqip, awamning ortaq qarishigha ayliniwatqanliqi amérikidiki eng alqishliq téléwiziye pirogrammiliridimu öz eksini tapmaqta. Shundaqla amérika xelqini xitayning Uyghurlargha qiliwatqan irqi qirghinchiliqi we insaniyetke qarshi jinayetliri, shuningdek Uyghurlar bashtin kechürüwatqan zulumlar arqiliq “Xitay tehditi” din agahlandurushni meqset qilghan pirogrammilarmu tarqitilishqa bashlidi.

Xitayning nöwette amérika üchün heqiqiy menidiki düshmen'ge ayliniwatqanliqi dangliq téléwiziye riyasetchisi, doktor fil makgraw (Dr. Phil McGraw) Ning riyasetchilikide tarqitilidighan Merit Street Media söhbet qanilining 2024-yil 16-apréldiki pirogrammisida yene bir qétim tekitlendi. Amérikidiki eng alqishliq bu söhbet pirogrammisining ékrani “Bizning zéminimizgha kim heqiqiy igidarchiliq qiliwatidu? xitayning amérika iqtisadini igiliwalghanliqigha qarang! ” dégen xetler bilen échildi.

 Téléwiziye söhbet pirogrammisining riyasetchisi fil makgraw tamashibinlarning diqqitini ékran'gha yötkidi. Ékranda körün'gen amérika xeritiside xitay igidarchiliqigha ötüp bolghan térilghu yerlerge qizil belge qoyulghan idi. Bu qizil belgiler amérika tewesidiki missuri, wérjiniye, filorida we kaliforniye qatarliq ishtatlargha tarqalghan idi.

Doktor filning bayan qilishiche, u kéyinki waqitlarda xitay hökümiti yaki xitay puqralirining térilghu yer sétiwélishigha egiship néme ishlarning bolghanliqini tepsiliy tekshürgen. Kishiler adette xitayning amérikida öy mülük we térilghu yer sétiwalghanliqidin xewerdar bolsimu, bir nuqtigha köp qisim kishiler diqqet qilmighan. U bu heqte toxtilip tamashibinlargha “Heyran qalarliqi shuki, xitay sétiwalghan yerler intayin köp. Yene kélip ular amérika herbiy eslihelirining etrapidin yer sétiwalidu” deydu.

Bu pirogrammida bayan qilinishiche, xitay köp yillardin buyan “Amérikiliqlarning burnining astidin amérikigha singip kiriwatqan” bolsimu, kishiler bu halgha sel qarighan. Ékrandiki bu xerite bolsa xitayning amérika zéminigha igidarchiliq qiliwatqanliqining hemde iqtisadiy mushtumzorluqining kishilerdin yoshuralmighudek halgha yetkenlikini yarqinlashturup bergen.

Bu qétimqi téléwiziye söhbitige töt méhman teklip qilin'ghan bolup, Uyghur herikiti teshkilatining re'isi roshen abbas xanimnimu shular qataridin orun alghan.

Söhbetke ishtirak qilghan eziz méhmanlardin déhqan jon bu jehettiki bezi mesililerni alahide sherhlep ötti. Uning qarishiche, xitayning amérika teweside bunche köp térilghu yer sétiwélishi sistémiliq we pilanliq halda amérika xelqining térilghu yerlirini qolgha kirgüzüwélish, shu arqiliq amérika üchün ashliq bixeterlikige tehdit peyda qilishni közligen. Bu bolsa öz nöwitide amérika üchün dölet bixeterliki mesilisini peyda qilidu. Shunga amérika siyasiyonliri xitayning amérika teweside zor kölemde térilghu yer sétiwélishini chekleydighan qanun turghuzup chiqishi lazim.

Söhbetke qatnashqa roshen abbas xanim bu hadise toghrisida Uyghurlar mesilisige birleshtürgen halda pikir bayan qildi. U bu heqte toxtilip “Xitay hökümiti 1949-yili sherqiy türkistanni ishghal qiliwalghandin bashlap, Uyghurlarning zémini we erkinlikini igiliwaldi, shuningdek milyonlighan bigunah Uyghurni lagérlargha qamap, Uyghurlar üstidin irqiy qirghinchiliq we insaniyetke qarshi jinayet yürgüzüp kéliwatidu” dédi.

Roshen xanimning éytishiche, u 1989-yili amérikigha yerleshken amérika puqrasi bolsimu izchil türde xitayning chégra halqighan basturushigha uchrap kelgen. U bu amérika puqrasi süpitide Uyghurlar heqqide oxshimighan munberlerde erkin söz qilishtin toxtimighanliqi üchün Uyghur élide doxturluq qiliwatqan hedisi gülshen abbas xitay türmisidiki qamaqtin chiqalmighan. U mushu hadisini misal qilish arqiliq xitayning bu xildiki qebih jinayetliridin amérikini we pütün dunyani agahlandurush hemde uninggha qarshi tedbir élish zörürlükini tekitleydu.

Söhbet méhmanliridin “Xayman kapital shirkiti” ning qurghuchisi we bash diréktori kayl bas (Kyle Bass) ning qarishiche, xitayning amérika herbiy mu'esseseliri etrapidin köplep yer sétiwélishi hergizmu tasadipiyliq emes. Uning ilgiri sürüshiche, xitay milletchilikini terghib qilish arqiliq öz hakimiyitini mustehkemlesh, shu arqiliq dunyadiki eng chong derijidin tashqiri chong döletke aylinishqa urunuwatqan shi jinping nöwette xitayning mustemlike da'irisini kéngeytish we kelgüsidiki urushqa teyyarliq qilishning koyigha chüshken. Ular buningda amérika teweside yer igilepla qalmastin yene igiliwalghan yerliri arqiliq teywen urushigha teyyarliq körüwatqan hemde ashliq ambarlirini tolduruwatqan bolushi mumkin iken.

Melum bolushiche, xitayning amérikida yer sétiwélishi2022-yili siyasiy sahede jiddiy endishe qozghighan idi. Shu yili etiyazda, “Fuféng guruhi” dep atilidighan yémeklik shirkiti shimaliy dakota ishtatidiki hawa armiye bazisigha 12 mil (texminen 20 kilométir) kélidighan jaydin 300 géktarliq kömmiqonaq meydani sétiwalghan. Bu hal baydin hökümitining yéngi belgilime chiqirishini ilgiri sürdi. Yéngi belgilimide “Herbiy bazilargha 100 mil (texminen 160 kilométir) kélidighan da'iridin yer sétiwalmaqchi bolghan her qandaq chet'el shirkiti yaki shexs hökümetning testiqini élishi lazim” dep belgilen'gen.

 Melum bolushiche, xitayning yer igidarliq hoquqini cheklesh qanun layihesini qollighan nurghun ishtat parlamént ezaliri dölet bixeterliki heqqidiki endishilirining buning bir muhim sewebi qilghan. Ularning qarishiche, xitay hökümiti bu xildiki yerlerdin paydilinip jasusluq qilishi yaki amérikining yémeklik bixeterlikige tehdit élip kélishi mumkin iken.

Bu munasiwet bilen ziyaritimizni qobul qilghan roshen abbas xanimning bildürüshiche, dangliq riyasetchi doktor fil mezkur pirogrammida Uyghurlar uchrawatqan éghir qismetler arqiliq amérika puqralirini xitayning ün-tinsiz yer igiliwélishidin agahlandurghan. Özining bu söhbetke qatnashqanliqidin tolimu memnun bolghanliqini eskertken roshen abbas xanim söhbet jeryanida xitayning amérika teweside zémin igiliwélishini misal qilghan halda awamgha “Eger aldini almisanglar yaki qarshi turmisanglar xitay Uyghurlargha séliwatqan zulum bir küni silergimu kélishi mumkin” dégen signalni yetküzüshke tirishqanliqini bayan qildi.

 Roshen abbas xanimning bildürüshiche, amérika hökümitining xitaygha qarshi tedbir élishida amérika xelqining inkasi intayin muhim. Chünki amérikidiki heqsiz tarqitish wasitiliri yaki muhim téléwiziye pirogrammiliri arqiliq Uyghur rayonini xitay bésiwalghandin kéyin yüz bergen ishlarni awamgha bildürüsh yalghuz Uyghurlar weziyitige köngül bölgüchilerni köpeytip qalmay, amérika puqralirining xitay tehditini téximu yaxshi chüshinishi we uninggha qarshi turushi üchünmu zor ehmiyetke ige.