Xitay taratqulirining hindistan toghrisidiki bayanati qattiq ghulghula qozghidi
2021.05.03
1-May küni xitay kommunistik partiyesi siyasiy-qanun komitétining bashqurulushidiki xewer supisi “Chang'en” torining mikro blogida “Xitayche ot yéqish bilen hindistanche ot yéqishning perqi” dégen témida bir yazma hembehirlen'gen. Mezkur yazmining astigha hindistandiki kündilik yuqum sanining 400 mingdin ashqanliqi eskertilgen.
Mezkur yazma bilen bille hembehirlen'gen resimning ong teripide waba seweblik hindistanda wapat bolghanlarning jesitining köydürülüwatqan körünüshi yer alghan bolup, sol teripige xitayning 29-apiril qoyup bérilgen ti'enxé yadroluq modélining körünüshi yerleshtürülgen.
Mezkur resim hembehirlen'gendin kiyin xitayning dangliq mikro blogi “Wiybo” da qattiq ghulghula qozghalghan bolup, kishiler mezkur resim we yazmining intayin uyghunsiz ikenlikini bildürüshken.
Xitayning hindistan'gha bolghan bu xil öchmenliki we nepriti kishilerning qattiq diqqitini qozghighan bolup, türkiyediki xitay ishliri mutexessisi memettoxti atawulla ependim mezkur öchmenlikning sewebliri toghrisida tepsiliy melumat berdi.
Xitay kommunistik partiyesige tewe mezkur axbarat qurulushi weqening ulghiyip kétishi seweblik, mezkur resimni tordin öchürüwetken.
“Bilumbérg” ning xewer qilishiche, xitay tashqiy ishlar ministirliqi mezkur yazma heqqide inkas qayturup: “Köpchilikning xitay hökümitige we hindistanning yuqumgha qarshi kürishini qollaydighan asasiy éqimdiki jama'et pikrige diqqet qilishini ümid qilimiz,” dégen.
Mezkur resimlik yazma shi jinpingning hindistan bash ministiri naréndra modigha Covid-19 paji'esidin hal sorash uchuri ewetkendin bir kün kéyinla élan qilin'ghan.
Xitay bilen hindistan otturisidiki munasiwet bir qanche on yildin buyan chégra mesililiri seweblik hemishe jiddiy haletni saqlap kéliwatqan bolup, mutexessisler kélechekte amérika bashchiliqidiki gherb döletlirining xitaygha qarshi ittipaqida hindistanning muhim rol oynaydighanliqini tekitleshmekte.
Memettoxti atawulla ependi xitay bilen hindistan munasiwetlirining nöwettiki ehwali heqqide köz qarashlirini biz bilen ortaqlashti.
Hindistan korona wirusi wabasigha qarshi küreshte qattiq qiyin ehwalda qalghan döletlerdin biri bolup, hindistan sehiye ministirliqining sanliq melumatlirigha qarighanda, ötken 24 sa'et ichide 368 ming 147 yéngi yuqumlan'ghuchi bilen hindistanning omumiy yuqumlinish sani 19 milyon 930 minggha yetken, qaza qilghanlarning omumiy sani 3417 neper éship, 218 ming 959 ge yetken.
Xitay kommunist partiyesining hindistanliqlarning ölüm ehwalini mesxire qilish obyékti süpitide otturigha tashlishi kishilerni qattiq heyran qaldurghan bolup, mutexessisler xitay kommunist partiyesining mustebitlik we showinizmliq siyasitide barghanséri radikallishiwatqanliqini tekitleshmekte.
Gollandiyediki weziyet analizchisi asiye Uyghur xanim ziyaritimizni qobul qilip, xitayning mezkur resimlik yazmisining zadi qandaq bir signalni béridighanliqi toghrisida köz qarashlirini éytip ötti.
Közetküchiler yillardin buyan xitayning Uyghurlargha qaratqan rehimsiz we insanliqtin yiraq pozitsiyesining uning tashqiy siyasitidimu özini körsitiwatqanliqini, diplomatik bayanatlirining barghanséri xel'ara diplomatiye exlaqidin uzaqlishiwatqanliqini éytishmaqta.