Afriqa choshqa qizitmisi wirusi xitayda jiddiy yamrashqa bashlighan
2021.08.29
Melum bolushiche, xitayning korona wirusini mu'eyyen derijide kontrol qilghanliqi ilgiri sürülgen bolsimu, emma choshqa qizitmisi wirusini tizginleshte meghlup bolghan. Bu wirus sewebidin nöwette xitaydiki choshqa padiliri türkümlep ölüshke bashlighan.
“Iqtisadshunas” torining xewer qilishiche, 2018-yili bashlan'ghan choshqa qizitmisi wirusida xitaydiki choshqa férmiliri éghir zerbe yep, xitayning asasliq gösh teminlesh zenjiri buzghunchiliqqa uchirighan. Netijide gösh we yem-xeshek bahasida zor dawalghush peyda bolghan.
Xewerde alaqidar mes'ullarning éytqanliridin neqil élip körsitishiche, 2019-yili xitaydiki choshqa göshining üchtin biridin beshtin birigiche bolghan nisbiti késellik yaki öltürüsh sewebidin weyran bolghan.
Asiya tereqqiyat bankisining doklatigha qarighanda, eyni yili choshqa qizitmisi wirusi xitayning mezkur sahe sana'itige 50 milyard dollardin 120 milyard dollarghiche ziyan salghan. 2020-Yili ehwal téz eslige kelgen bolsimu, emma ötken yilining axirida yuqumlinish yene köpiyishke bashlighan.
Xewerge qarighanda, xitay emeldarliri bu yil iyulda, 2021-yilining béshidin bashlap 11 qétim choshqa padilirida yuqumlinish bayqalghanliqi, bu sanning aldinqi yildikidin ikki hessisige köp ikenlikini éytqan.
Yuqumlinish nuqtiliri keng tarqalghan bolup, beziliri xitayning sherqiy shimalida bolsa, beziliri gherbiy jenubida iken. Emeldarlar uni kontrol qilishning murekkep ikenlikini bildürgen.
Choshqa férmisi sahesidikiler hökümet weziyetni perdazlap körsitiwatqan bolsimu, emma uning “U kontrolluqtin chiqip ketken” likini bildürüshken. Xitaydiki bir qanche choshqa férma bashqurghuchiliri hökümet da'irilirining yuqumlinishning peqet az bir qisminila doklat qiliniwatqanliqini éytqan.
Xewerde körsitishiche, xitaydiki choshqa göshining texminen 40 pirsenti kichik a'ile déhqanchiliq meydanliri teripidin ishlepchiqirilidiken. Eger déhqanchiliq meydanlirigha yéqin jayda choshqa qizitmisi yuqumi bayqalsa, xojayinlar choshqa padilirida késellik alametliri körlishtin burun mallirini sétiwétidiken. Bu wirusning keng tarqilishigha yardem bérip, mal bahasini töwenlitiwétidiken. Netijide, nöwette tirik choshqining bahasi bu yil yilning béshidikige qarighanda 60 pirsentidin köprek töwenligen.
Melum bolushiche, xitay hökümiti choshqa bazirigha munasiwetlik sanliq melumatlarni mexpiy tutmaqta iken.